Jak cytować
Abstrakt
Dobro dziecka jest terminem prawnym i klauzulą generalną, która wyznacza kierunek interpretacji przepisów przez organy stosujące prawo. Z jednej strony, brak legalnej definicji pozostawia swobodę interpretacyjną sądowi i umożliwia maksymalizację ochrony dobra dziecka także w sytuacjach nie znanych prawu (które nie zostały enumeratywnie wyliczone w przepisach). Z drugiej strony, wobec braku definicji legalnej, istnieje niejednolitość pojęciowa w prawie, a także w psychologii oraz dyscyplinach pokrewnych (pedagogice, socjologii). Celem artykułu jest próba określenia pojęcia „dobro dziecka” na użytek psychologii i prawa w wymiarze praktycznym, tj. w opiniodawstwie psychologiczno-sądowym. W pracy przedstawione zostały obowiązujące w Polsce i innych, wybranych prawodawstwach uregulowania dotyczące dobra dziecka. Uwzględniono również pomocnicze źródła interpretacji tego terminu, niestanowiące źródeł prawa (w Polsce): w obszarze prawa – orzecznictwo sądowe, w obszarze psychologii i dyscyplin pokrewnych – standardy opiniowania psychologiczno-sądowego w sprawach, w których rozstrzygane jest dobro dziecka. Szczególne miejsce poświęcono 14-czynnikowemu modelowi BIC oraz opracowanemu na jego podstawie przez zespół Kalverboer i in. (2012) Kwestionariuszowi Dobra Dziecka. Narzędzie znajduje zastosowanie do oceny dobra dziecka poprzez analizę jakości obecnej sytuacji opiekuńczo-wychowawczej oraz oczekiwań dziecka dotyczących przyszłego środowiska wychowawczego, wspierając tym samym podejmowanie decyzji przez specjalistów różnych jurysdykcji. Ponadto, uwzględniono pojęcie dobra dziecka w koncepcjach psychologicznych (m.in. z perspektywy psychologii rozwojowej, psychologii rodziny, psychoprofilaktyki, czy w psychoterapii) oraz w dyscyplinach pokrewnych.