Słowa kluczowe
MRP
płodność
profilaktyka zdrowotna
zdrowie prokreacyjne
Jak cytować
Abstrakt
Płodność człowieka stanowi jeden z przejawów zdrowia. Obserwacja wskaźników płodności może być wykorzystana jako pomocnicze narzędzie obserwacji stanu zdrowia kobiet, w szczególności w obszarze zdrowia prokreacyjnego. Metody rozpoznawania płodności to grupa metod opartych o obserwację wskaźników płodności, spośród których do głównych wskaźników należą: podstawowa temperatura ciała, obecność i cechy śluzu szyjkowego, fizjologiczne zmiany w obrębie szyjki macicy. W artykule zaprezentowano wyniki badań, których celem była analiza wiedzy kobiet na temat metod rozpoznawania płodności i możliwości wykorzystania tych metod, jako narzędzia profilaktyki zdrowotnej, wspierającego proces diagnostyczny zaburzeń zdrowia prokreacyjnego. Badania ilościowe zrealizowano metodą sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety, w grupie pełnoletnich 244 kobiet w wieku rozrodczym. Uzyskane wyniki wskazują na wysoki poziom świadomości kobiet dotyczącej uwarunkowań płodności człowieka oraz możliwości zastosowania regularnej samoobserwacji cyklu miesiączkowego i wskaźników płodności w procesie diagnostycznym zaburzeń zdrowia prokreacyjnego.
Bibliografia
Al-Ateeg F.A. (2004). Natural family planning revisited, Saudi Medical Journal, 25 (3), 285–293.
Barroilhet, S., Señoret, C., Mallea, X., Fritsch, R., Vöhringer, P., Arraztoa, J.A. (2018). Marital Functioning in Couples Practicing Periodic Abstinence for Family Planning, The Linacre Quarterly, 85 (2), 155–166. https://doi.org/10.1177/0024363918764950.
Barron, M.L., Fehring, R.J. (2005). Basal body temperature assessment: is it useful to couples seeking pregnancy?, MCN. The American Journal of Maternal Child Nursing, 30 (5), 290–298. https://doi.org/10.1097/00005721-200509000-00004.
Bączek, G., Pietrzak, A., Tataj-Puzyna, U. (2018). Postrzeganie naturalnych metod rozpoznawania płodności przez studentów uczelni medycznych, technicznych
i katolickich, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 3 (35), 70-91.
Berglund Scherwitzl, E., Lindén Hirschberg, A., Scherwitzl, R. (2015). Identification and prediction of the fertile window using NaturalCycles, The European Journal of Contraception & Reproductive Health Care, 20 (5), 403-408.
Bull, J.R., Rowland, S.P., Scherwitzl, E.B., Scherwitzl, R., Danielsson, K.G., Harper, J. (2019). Real-world menstrual cycle characteristics of more than 600,000 menstrual cycles. NPJ Digital Medicine, 2 (1), 1-8.
Gałęziowska, E. (2007). Obserwacja głównych objawów płodności jako podstawa wstępnej diagnostyki cyklu miesiączkowego, (w:) R. Domarżał-Drzewiecka, E. Gałęziowska (red.), Nowoczesne metody rozpoznawania płodności, 40-50, Lublin: Wyd. Makmed.
Harper, J., Boivin, J., O'Neill, H. C., Brian, K., Dhingra, J., Dugdale, G., Edwards,
G., Emmerson, L., Grace, B., Hadley, A., Hamzic, L., Heathcote, J., Hepburn,
J., Hoggart, L., Kisby, F., Mann, S., Norcross, S., Regan, L., Seenan, S., Stephenson,
J., Balen, A. (2017). The need to improve fertility awareness, Reproductive Biomedicine & Society Online, 4, 18–20. https://doi.org/10.1016/j.rbms.2017.03.002.
Hatcher, R.A., Trussell, J., Stewart, F., Nelson, A.L., Cates, W., Guest, F., Kowa, D. (2004). Contraceptive technology, New York: Ardent Media.
Kavanaugh, M.L., Jerman, J. (2018). Contraceptive method use in the United States: trends and characteristics between 2008, 2012 and 2014, Contraception, 97 (1), 14–21. https://doi.org/10.1016/j.contraception.2017.10.003.
Kinle, M., Szymaniak, M. (2013). Fazy cyklu miesiączkowego i objawy płodności w cyklu miesiączkowym, (w:) M. Troszyński (red.), Rozpoznawanie płodności. Materiały edukacyjno-dydaktyczne dla nauczycieli NPR, pracowników służby zdrowia oraz zainteresowanych zdrowiem prokreacyjnym, 59-70, Warszawa: Wyd. Bonami.
Kleinschmidt, T.K., Bull, J.R., Lavorini, V., Rowland, S.P., Pearson, J.T., Scherwitzl, E.B., Scherwitzl, R., Danielsson, K.G. (2019). Advantages of determining the fertile window with the individualised Natural Cycles algorithm over calendar-based methods, The European Journal of Contraception & Reproductive Health Care: the Official Journal of the European Society of Contraception, 24 (6), 457–463. https://doi.org/10.1080/13625187.2019.1682544.
Manhart, M.D., Fehring, R.J. (2018). The State of the Science of Natural Family Planning Fifty Years after Humane Vitae: A Report from NFP Scientists' Meeting Held at the
US Conference of Catholic Bishops, April 4, 2018, The Linacre Quarterly, 85 (4), 339–347. https://doi.org/10.1177/0024363918809699.
Moglia, M.L., Nguyen, H.V., Chyjek, K., Chen, K.T., Castaño, P.M. (2016). Evaluation of Smartphone Menstrual Cycle Tracking Applications Using an Adapted APPLICATIONS Scoring System, Obstetrics and gynecology, 127 (6), 1153–1160. https://doi.org/10.1097/AOG.0000000000001444.
Muzyczka, K., Rząca, M., Deluga, A., Denisow, M., Janiec E., Krzos, A., Oleszczuk,
K., Przystupa, H. (2012). Wiedza studentów Uniwersytetu Medycznego w Lublinie na temat płodności i metod planowania rodziny, (w:) J.K. Stępkowska, K.M. Stępkowska (red.), Instytucja rodziny wczoraj i dziś. Perspektywa interdyscyplinarna. Tom 2. Społeczeństwo i kultura, 51-58, Lublin: Wydawnictwo Politechnika Lubelska.
Nilsson, A., Ahlborg, T., Bernhardsson, S. (2018). Use of non-medical contraceptive methods: a survey of women in western Sweden. The European Journal of Contraception & Reproductive Health care: the Official Journal of the European Society of Contraception, 23 (6), 400–406. https://doi.org/10.1080/13625187.2018.1541079.
Pallone, S.R., Bergus, G.R. (2009). Fertility awareness-based methods: another option for family planning, Journal of the American Board of Family Medicine: JABFM, 22 (2), 147–157. https://doi.org/10.3122/jabfm.2009.02.080038.
Polis, C.B., Jones, R.K. (2018). Multiple contraceptive method use and prevalence of fertility awareness based method use in the United States, 2013-2015, Contraception, 98 (3), 188–192. https://doi.org/10.1016/j.contraception.2018.04.013.
Putowski, L. (2017). Prawidłowy cykl miesiączkowy, (w:) J. Skrzypczak (red.), Zaburzenia miesiączkowania, 9-22, Warszawa: Wyd. Medical Tribune Polska.
Rötzer, J. (2016). Ja i mój cykl, Warszawa: INER.
Simmons, R.G., Jennings, V. (2020). Fertility awareness-based methods of family planning. Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology, 66, 68–82. https://doi.org/10.1016/j.bpobgyn.2019.12.003.
Skrzypczak, J., Wróbel, M. (2017). Zaburzenia miesiączkowania w zaburzeniach ogólnych, (w:) J. Skrzypczak (red.), Zaburzenia miesiączkowania, 164-168, Warszawa: Wyd. Medical Tribune Polska.
Starling, M.S., Kandel, Z., Haile, L., Simmons, R. G. (2018). User profile and preferences in fertility apps for preventing pregnancy: an exploratory pilot study, Health, 4, 21. https://doi.org/10.21037/mhealth.2018.06.02.
Szymaniak, M., Ślizień-Kuczapska, E. (2016). Metody rozpoznawania płodności jako istotny element promocji zdrowia prokreacyjnego, Życie i płodność. Rocznik 2016. Profilaktyka zaburzeń zdrowia prokreacyjnego: Wczesne niepowodzenia prokreacji – etiologia, prewencja
i postępowanie w ujęciu interdyscyplinarnym, 1 (18), 11-28.
Targan, M., Świetlik, D., Kicińska, A., Kardasz, K., Wierzba, T. (2018). Wiedza studentów trójmiejskich uczelni wyższych na temat fizjologii prokreacji oraz metod rozpoznawania płodności, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 3 (35), 55-69.
Unseld, M., Rötzer, E., Weigl, R., Masel, E.K., Manhart, M.D. (2017). Use of Natural Family Planning (NFP) and Its Effect on Couple Relationships and Sexual Satisfaction:
A Multi-Country Survey of NFP Users from US and Europe, Frontiers in Public Health, 5, 42. https://doi.org/10.3389/fpubh.2017.00042.
Warniment, C.B., Hansen, K. (2012). Is natural family planning a highly effective method of birth control? Yes: natural family planning is highly effective and fulfilling, American Family Physician, 86 (10), 1–2.
World Health Organization. Fact Sheet: Family Planning/Contraception methods, (data dostępu 26.6.2020). Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/family-planning-contraception.