„Ogłuszająca cisza i niepokojąca pustka” Symboliczne znaczenie pustki w przekazach fotograficznych i medialnych z Watykanu w związku z pandemią Covid 19

Abstrakt

Artykuł podejmuje refleksję na temat symbolicznego znaczenia pustki zakorzenionego w chrześcijańskiej doktrynie, filozofii i religijności w związku z fotografiami stanowiącymi przekaz z celebracji religijnych na placu św. Piotra w Rzymie w czasie wiosennego szczytu zachorowań na pandemię Covid 19; zdjęcia te weszły do szerokiego obiegu w mediach informacyjnych na całym świecie. W doktrynie chrześcijańskiej pustka w pierwszym rzędzie wiąże się z tajemnicą pustego grobu Chrystusa, czyli zmartwychwstania ze śmierci; tym samym nabiera znaczenia ambiwalentnego – manifestuje „obecność nieobecnego”. Podobne zjawisko cechuje wizerunki, które uwieczniają ślad życia (antropologia obrazu). Nie bez znaczenia w tym kontekście jest też ambiwalencja doświadczenia pustyni, które w oczach mistyków pozwalało na duchową więź z Bogiem, a także „święte poczucie nieobecności”, jako rodzaj „ciemnej nocy”, o którym pisała Simone Weil. Dzięki swej bogatej semantyce wymienione fotografie nie tylko przywołują poczucie zagrożenia życia z powodu pandemii Covid 19, ale i wymuszają głębszą refleksję, zagłębienie się w swojej jaźni w poszukiwaniu prawdziwego znaczenia życia, ofiarności, społecznej solidarności. Pozwalają wreszcie stwierdzić, że pustka to nie tylko neutralna przestrzeń służąca rozładowaniu napięcia, ale punkt węzłowy, w którym przeplatają się potencjalność i stawanie się, niedostatek i pełnia, identyczność i inność.