Abstrakt
Badania poligraficzne są znane i stosowane przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, ale także w innych krajach, w tym również w Polsce. Badania poligraficzne, które służą odkrywaniu tego, czy dana osoba mówi prawdę, czy nie, mogą wskazać w dużym stopniu na nieszczerość danej osoby, albo też ukazać jej niewinność. Polskie Towarzystwo Badań Poligraficznych dba o wdrażanie wysokich standardów dotyczących tych badań. W badaniach poligraficznych istotne znaczenie mają podstawy teoretyczne odnoszące się np. do działania autonomicznego układu nerwowego, ale także wypracowane odpowiednie techniki badawcze oraz systemy oceny wyników badań. W Polsce obecnie badania te często są wykorzystywane w niektórych instytucjach, w związku z ubieganiem się o zatrudnienie, ale także ich stosowanie jest dopuszczone w procesie karnym. W Polsce obecnie padają postulaty, aby badania poligraficzne były stosowane również w oddziaływaniach terapeutycznych i resocjalizacyjnych.
Bibliografia
American Polygraph Association, Model policy for law enforcement/public-service pre-employment polygraph screening examinations, [online] https://apoa.memberclicks.net/assets/docs/records and data model policy.pdf [dostęp: 05.09.2018].
American Polygraph Association. (2012). Model Policy for Release and Management of Polygraph Reports and Polygraph Data, [online] https://apoa.memberclicks.net/ assets/docs/le screening model.pdf [dostęp: 05.09.2018].
Całka, J. (2015). Układ nerwowy, (w:) T. Krzymowski, J. Przała (red.), Fizjologia zwierząt. Podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów: praca zbiorowa
(s. 25-75). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.
Ekman, P. (2006). Kłamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce i małżeństwie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Geras, G. (1996). Psychologiczno-medyczna diagnostyka elektroskórna. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Gołaszewski, M. Charakterystyka metod badawczych. Niepublikowane opracowanie własne autora.
Gołaszewski, M. (2013a). Podstawy badań poligraficznych, (w:) M. Gołaszewski (red.), Współczesne standardy badań poligraficznych (s. 9-44). Warszawa: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego – Centralny Ośrodek Szkolenia w Emowie im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” .
Gołaszewski, M. (2013b). Standardy i procedury, (w:) M. Gołaszewski (red.), Współczesne standardy badań poligraficznych (s. 45-74). Warszawa: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego – Centralny Ośrodek Szkolenia w Emowie im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota”.
Gołaszewski, M. (2016). Przesłuchanie biegłego z zakresu badań poligraficznych (wariograficznych) w postępowaniu jurysdykcyjnym – tryb, najczęściej zadawane pytania i prawidłowe odpowiedzi. Kraków: Polskie Towarzystwo Badań Poligraficznych.
Gołaszewski, M., Markowicz, P., Jastrzębska, J. (2018). Postrzeganie badań poligraficznych w Polsce oraz ich użyteczność w służbach i innych obszarach działalności. Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 10, s. 151-167.
Gołaszewski, M., Widacki, M. (2014). Aktualny standard badań poligraficznych a praktyka polska, (w:) J. Widacki (red.), Badania poligraficzne w Polsce (s. 151-217). Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
Kotwica, G. (2015). Wstęp do fizjologii, (w:) T. Krzymowski, J. Przała (red.), Fizjologia zwierząt. Podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów: praca zbiorowa
(s. 17-24). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.
Leszczyńska, A., Szajna, A. P. (2017). Psychofizjologiczne badania poligraficzne (wariograficzne) w leczeniu i nadzorze osób popełniających przestępstwa seksualne w Wielkiej Brytanii. Probacja, 3, s. 5-18.
PTBP. Kodeks etyki zawodowej wraz z podstawowymi zasadami dobrej praktyki Polskiego Towarzystwa Badań Poligraficznych – projekt nr 4 (wewnętrzne materiały Polskiego Towarzystwa Badań Poligraficznych).
Sokołowska-Pituchowa, J. (red.). (2011). Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Standard for Polygraphic Examinations in Criminal Cases – passed at the Special Convention of the Polish Polygraph Association held on 6 January 2004 in Warsaw. (2007). European Polygraph, 1, s. 65-77.
Szuba-Boroń, A., Widacki, J. (2016). Badania poligraficzne w procesie karnym
w świetle postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2015 r., sygn. I KZP 25/14. Prokuratura i Prawo, 2, s. 5-16.
The Committee on Validated Techniques. (2011). Report Prepared For The American Polygraph Association Board of Directors Nate Gordon, President (2010-2011). Polygraph, 40, s. 193-305.
Widacki, J. (2014). Obecny stan prawny oraz praktyka wykorzystania poligrafu w Polsce, (w:) J. Widacki (red.), Badania poligraficzne w Polsce (s. 81-100). Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
Widacki, J. (2017). Historia badań poligraficznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego.