Słowa kluczowe
komunikacja rodziców z dziećmi
trudności w komunikacji
Jak cytować
Abstrakt
W artykule analizowano zależność pomiędzy jakością komunikowania się rodziców z dziećmi w różnym stopniu zaangażowanymi w agresję elektroniczną(sprawca, ofiara, sprawco-ofiara, brak zaangażowania w agresję). W badaniu zrealizowanym na dużej losowej próbie (N = 912) uczniów w wieku 15 – 18 lat mierzono ich udział w aktach agresji elektronicznej za pomocą Łódzkiego Kwestionariusza Rozpowszechniania Agresji Elektronicznej oraz sposoby komunikowania się z rodzicami za pomocą Kwestionariusza AW. Stwierdzono, że jest związek pomiędzy sposobami komunikowania się rodziców z dziećmi a rolą, jaką dzieci pełnią w aktach agresji elektronicznej. Najwięcej trudności w komunikacji z rodzicami mają sprawcy agresji elektronicznej a najmniej ofiary. Trudności i przeszkody w komunikacji częściej dotyczą interakcji dziecko – ojciec niż dziecko – matka. Ujawnione problemy w komunikacji rodziców z dziećmi (zwłaszcza sprawcami agresji) mogą wskazywać na przejawy dysfunkcjonalności rodziny i tworzyć warunki do rozwoju zachowań agresywnych u dzieci. Omówiono ograniczenia badań.Bibliografia
Bargh J. A., McKenna K. Y. A., Fitzsimons G. M. (2002), Can You See the Real Me? Activation and Expression of the "True Self" on the Internet, Journal of Social Issues, 58, s. 33-48.
Bertalanffy von L., (1984), Ogólna teoria systemów. Podstawy, rozwój, zastosowania, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
David-Ferdon C., Feldman M.H. (2007), Electronic media, violence and adolescents: An emerging public health problem, Journal of Adolescent Health, 41(6), s. 1-5.Maccoby E. E., Francuz P., Mackiewicz R., (2007), Liczby nie wiedzą skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce nie tylko dla psychologów. Wyd. II, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D. (2001), Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań: Wyd. ZYSK I S-KA.
Gaś Z. B., (1994), Uzależnienia: skuteczność programów profilaktyki, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Giddens A.,(2012), Socjologia, Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Gordon T., (1994), Wychowanie bez porażek, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Goldstein S. E., Davis-Kean P. E., Eccles J. S. (2005), Parents, peers, and problem behavior: A longitudinal investigation of the impact of relationship perceptions and characteristics on the development of adolescent problem behavior, Developmental Psychology, 41(2), s. 401–413.
Greenberg M.T., Speltz M.L., (1988), the preschool years, (w:) Clinical implications of attachment, J. Belsky, T. Nezworski Contributions of attachment theory to the understanding of conduct problems during (red.) (s. 177–218), Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Grochocimska R., (2007), Przemoc wobec dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, Gdańsk: Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego.
Grzenia J., ( 2007), Komunikacja językowa w Internecie. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Grzesiuk L., Trzebińska E., (1978), Jak ludzie porozumiewają się?, Warszawa: Wydawnictwo Nasza Księgarnia.
Harwas-Napierała B. (2006), Komunikacja w rodzinie ujmowanej jako system w relacji rodzice – dzieci, Roczniki Socjologii Rodziny XVII., 221 – 233.
Kozłowska A., (2006), Oddziaływanie Mass Mediów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza.
Kowalski R. M., Limber S. P. (2007), Electronic bullying among middle school students, Journal of Adolescent Health, 41(6), s. 22-30.
Kowalski R.M., Limber S.P., Agatson P.W., (2010), Cyberprzemoc wśród dzieci i młodzieży, Kraków: Wyd. UJ.
Li Q. (2007), Bullying in the new playground, Australasian Journal of Educational Technology, 23(4), s. 435-455.
Lin S.S.J., Liu E.Z.F., Yuan S.M. (2001), Web-based peer assessment: Does attitude influence achievement?, IEEE Transactions on Education, 44(2), s. 246-251.
Liu E.Z.F., Ko H.W. (2007), Implementation and evaluation of an e-tutor program, „WSEAS
Transactions on Communications”, nr 6(4), s. 547–552.
Martin JA., (1983), Socialization in the context of the family: parent-child interaction, (w:) Handbook of child psychology. Socialization, personality, and social development, P. H. Mussen, E. M. Hetherington (red.), (s. 1–101), New York: Wiley.
McNeely C. A., Falci C. (2004), School Connectedness and the Transition Into and Out of Health Risk Behavior among Adolescents: A Comparison of Social Belonging and Teacher Support, Journal of School Health, 74(7), s. 284–292.
Michiels D., Grietens H., Onghena P., Kuppens S., Patchin J., Hinduja S. (2006), Bullies move beyond the schoolyard: a preliminary look at cyberbullying, Youth Violence and Juvenile Justice, 4(2), s.148-169.
Nowak B. M., (2012), Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ostaszewski K., Bobrowski, M, Kocoń, K., Okulicz–Kozaryn,K., Pisarska, A., (2009), Raport techniczny realizacji projektu badawczego p.n. Monitorowanie zachowań ryzykownych młodzieży. Badania mokotowskie, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Zakład Psychologii i Promocji Zdrowia Psychicznego, Pracownia Profilaktyki Młodzieżowej „Pro-M”.
Prymak T., (2014), O patologii i zagrożeniach cyfrowego pokolenia, Problemy Wczesnej Edukacji, 4 (27), s. 143-148.
Pyżalski J., (2010), Polscy nauczyciele i uczniowie a agresja elektroniczna – zarys teoretyczny i najnowsze wyniki badań, (w:) Człowiek i uzależnienia, M. Jędrzejko, D. Sarzała (red.) (s. 117-134), Pułtusk – Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA- JR.
Pyżalski J., (2011), Agresja elektroniczna wśród dzieci i młodzieży, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Pyżalski J., (2012), Agresja elektroniczna i cyberbulling jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Pyżalski J. (2013a), Beyond Peer Cyberbullying – Involvement of Polish adolescents in different kinds of electronic aggression, Studia Edukacyjne, 28, s. 147–167.
Pyżalski J. (2013b), Rodzina i szkoła a przeciwdziałanie zaangażowaniu młodych ludzi w ryzykowne zachowania online, Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 12(1), s. 99–109.
Pyżalski J., Schultze-Krumbholz A., Göbel K., Scheithauer H., Brighi A., Guarini A., Haralambos T., Barkoukis V., Plichta P., Del Rey R., Casas J.A., Thompson F., Smith P.K. (2014), A comparison of classification approaches for cyberbullying and traditional bullying using data from six European countries, Journal of School Violence, 14, s. 47–65.
Ryś M. (2011), Kształtowanie się poczucia własnej wartości i relacji z innymi w różnych systemach rodzinnych, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 6 (2), s. 64-83.
Satir V., (2000), Rodzina: tu powstaje człowiek, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Shariff S. (2005), Keeping schools out of the court: legally defensible models of leadership, The Educational Forum, 68(3), s. 222-233.
Siemieniecki B., (2007), Media a patologie, (w:) Pedagogika medialna, B. Siemieniecki (red.) (s. 204 – 233), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sroufe L. A. (1989), Pathways to adaptation and maladaptation: Psychopathology as a developmental deviation (w:)Rochester symposium on development psychopathology. Vol. 1, D. Cicchetti (red.) (s. 13 – 40), Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Stormshak E. A., Bierman K. L., McMahon R. J., Lengua L. J. (2000), Parenting Practices and Child Disruptive Behavior Problems in Early Elementary School, Journal Clinical Child Psychology. 29 (1), s. 17–29.
Strassberg Z, Dodge K. A., Pettit G. S., Bates J. E. (1994), Spanking in the home and children’s subsequent aggression toward kindergarten peers. Development and Psychopathology,6, s. 445–461.
Strom P. S., Strom R. D. (2005), When teens turn cyberbullies, The Educational Digest, 71(4), s. 35-41.
Suler J. (2004), The online disinhibition effect, Cyberpsychology and Behavior, 7(3), s. 321- 326.
Szwedo D. E., Mikami A. Y., Allen J. P. (2010), Qualities of peer relations on social networking websites: Predictions from negative mother-teen interactions. Journal of Research on Adolescence, 21(3), s. 595–607.
Tokunaga R.S. (2010), Following you home from school: A critical review and synthesis of research on cyberbullying victimization, Computers in Human Behavior, 26 (3), s. 277-287.
Wallace P., (2005), Psychologia Internetu, Poznań: Wydawnictwo Rebis.
Williams S. T., Conger K. J., Blozis S. A. (2007), The development of interpersonal aggression during adolescence: the importance of parents, siblings, and family economics, Child Development, 78(5), s. 1526–1542.
Wojtasik Ł.( 2009), Przemoc rówieśnicza z użyciem mediów elektronicznych –wprowadzenie do problematyki. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 1 (26), s. 7-11.
Ybarra M. L., Mitchell K. J., Lenhart A., (2010), Cyberbullying research in the United States, (w:) Cyberbullying: A cross-national comparison, J. A. Mora- Merchan, T. Jager, T. (red.) (s. 81 – 87), Landau: Verlag Empirische Padagogik.
Źródła internetowe:
Global Digital Stats 2014-08 /http://wearesocial.net/blog/2014/08/global-social-media-users-pass-2-billion/ Pobrano: 20.05.2019.
Digital 2109 /https://wearesocial.com/global-digital-report-2019/ Pobrano: 20.05.2019.
Internauci 2014, Komunikat z badań CBOS nr 82/2014. /www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_082_14. PDF/ Pobrano: 21.05.2019.