Jak cytować
Abstrakt
Introduction: Dialogue is an inseparable element of the functioning of social groups, including religious communities. The article shows how being in dialogue with God and people by belonging to religious communities among young Catholics corresponds with the perceived stress in its various areas (e.g. related to health, interpersonal relations, socioeconomic conditions or religiosity) and with life satisfaction, both in the group of boys and men, as well as in the group of girls and women. Method: The gender differences in the identified 18 areas of experienced stress and life satisfaction were analyzed. The study was conducted using the author’s questionnaire and the SWLS scale in the paper-and-pencil version on a group of 407 young Catholics belonging and not belonging to religious communities. Results: The results indicate that belonging to a religious community differentiates the level of experienced stress only in the area of religiosity (no differences were noted in terms of stress as a whole) and differentiated the level of life satisfaction. It turns out that gender differentiates the level of experienced stress both in the group of people belonging and not belonging to the religious community and in the entire studied sample. Women in all groups are characterized by a higher level of experienced stress. Selected areas of experienced stress, which are differentiated by gender and which concern interpersonal relations and the political situation, have been described. Gender also differentiates the level of life satisfaction. In the entire group of respondents, men indicate a higher level of life satisfaction than women. Life satisfaction, on the other hand, negatively correlates with the assessment of experienced stress, which is confirmed by the already existing reports on this subject. Conclusions: Persons belonging to religious communities, treating religiosity as an important value in their lives, feel a higher level of stress in this area. In addition, they experience stress on a very similar level to that of their non-religious peers, but at the same time they are characterized by a higher level of life satisfaction. The results of the study indicate the potential of religious communities and suggest a special sensitivity towards girls and women whose psychological situation is more difficult in the area of experienced stress and life satisfaction than the assessment of these aspects by boys and men.
Bibliografia
Aronson, E., Wilson, T.D., Akert, R.M. (2012). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Brannon, L. (2002). Psychologia rodzaju. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Cabak, J. (2020). Nowe wspólnoty religijne na Instagramie. Studium przypadku wybranych profili, Media i społeczeństwo, 13, 185-201.
Czyżowska, D. (2005). Grupa. W: J. Siuta (red.), Słownik psychologii. 96, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.
Dąbrowski, K. (1986). Trud istnienia. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J., Griffin, S. (1985). The Satisfaction With Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
Diener, E., Scollon, Ch., Lucas, R.E. (2004). The evolving concept of subjective well-being: the multifaceted nature of happiness. W: P.T. Costa, I.C. Siegler (red.), Recent Advances in Psychology and Aging . 187-220, Amsterdam: Elsvier.
Dubow, E. F., Pargament, K. I., Boxer, P., Tarakeshwar, N. (1999). Religion as a Source of Stress, Coping, and Identity among Jewish Adolescents. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED430669.pdf (dostęp: 20.02.2021).
Haidt, J. (2007). Szczęście. Od mądrości starożytnych po koncepcje współczesne. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Horney, K. (2012). Psychologia kobiety. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Juczyński, Z. (2001). Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Kusz, E. (2007). Wspólnota religijna – pomiędzy dojrzałością społeczną a de-indywidualizacją. W: R. Jaworski (red.), W poszukiwaniu skutecznej pomocy. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy.
Lechner, C. M., Tomasik, M. J., Silbereisen, R. K., Wasilewski, J. (2013). Exploring the stress-buffering effects of religiousness in relation to social and economic change: Evidence from Poland. Psychology of Religion and Spirituality, 5(3), 145–156. https://doi.org/10.1037/a0030738
Marcysiak, I. (2009). Temperament a religijność. W: H. Gasiul, E. Wrocławska-Warchala (red.), Osobowość i religia. 239-252, Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna ADAM.
Mariański, J. (2021). Internet a religia. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 63(2), 5-29. https://doi.org/10.31743/znkul.9832
Marczak, M. (2011). Różnice rodzajowe w psychopatologii. W: K. Palus (red.), Płeć. Między ciałem umysłem i społeczeństwem. 105-116, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
Obuchowska, I. (1983). Okres dorastania. Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia.
Obuchowska, I. (1996). Drogi dorastania. Psychologia rozwojowa okresu dorastania dla rodziców i wychowawców. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Ogińska-Bulik, N. (2009). Czy doświadczanie stresu może służyć zdrowiu? Polskie Forum Psychologiczne, 1, 33-45.
Oleszkowicz, A. (1995). Kryzys młodzieńczy – istota i przebieg. Na podstawie wybranych psychologicznych koncepcji rozwoju człowieka i badań empirycznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Oleszkowicz, A., Senejko, A. (2015). Dorastanie. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. 259-286, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Oniszczenko, W. (1988). Stres to brzmi groźnie. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
Ostrowska, K. (2015). Jan Paweł II – inspiracje dla współczesnych wyzwań psychologii. W: P. Oleś, M. Ledzińska (red.), Był z nami. Psychologowie Janowi Pawłowi II. 39-57, Warszawa: Difin SA.
Parker, J. S., Haskins, N., Lee, A., Hailemeskel, R., Adepoju, O. A. (2021). Black adolescents’ perceptions of COVID-19: Challenges, coping, and connection to family, religious, and school support. School Psychology, 36(5), 303–312. https://doi.org/10.1037/spq0000462
Petts, R., Jolliff, A. (2008). Religion and adolescent depression: the impact of race and gender. Review of Religious Research, 4(49), 395-414.
Pilarska, A. (2011). Chłopaki nie płaczą…, czyli specyfika depresji u mężczyzn. W: K. Palus (red.), Płeć. Między ciałem umysłem i społeczeństwem. 117-129, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
Pilarska, A. (2012). Ja i tożsamość a dobrostan psychiczny. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
Pilarska, N., Liberska, H. (2017). Kim jest współczesny młody katolik? Wybrane aspekty obrazu psychologicznego. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Przetacznik-Gierowska, M. (1973). Podstawy rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Richters, J., Grulich, A.E., de Visser, R. O., Smith, A.M.A., Rissel, C.E. (2003). Sex in Australia: sexual difficulties in a representative sample of adults. Australian and New Zealand Journal of Public Health, 27(2), 164–170. https://doi.org/10.1111/j.1467-842x.2003.tb00804.x
Shin, D., Johnson, D. (1978). Avowed happiness as an overall assessment of the quality of life. Social Indicators Research, 5(1), 475-492.
Spencer, M., Fegley, S., Harpalani, V. (2003). A Theoretical and Empirical Examination of Identity as Coping: Linking Coping Resources to the Self Processes of African American Youth. Applied Developmental Science, 7(3), 181-188.
Steger, M.F., Frazier, P. (2005). Meaning in Life: One Link in the Chain From Religiousness to Well-Being. Journal of Counseling Psychology, 52(4), 574–582. https://doi.org/10.1037/0022-0167.52.4.574
Talik, E. (2013). Jak trwoga, to do Boga? Psychologiczna analiza religijnego radzenia sobie ze stresem u młodzieży w okresie dorastania. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wojciszke, B. (2012). Psychologiczne różnice płci. Wszechświat, 113, 1-3.
Wojciszke, B. (2021). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Wolak, J. (2020). Self-Confidence and Gender Gaps in Political Interest, Attention, and Efficacy. Journal of Politics, 82(4), 1490–1501. https://doi.org/10.1086/708644
Zimbardo, P.G., Johnson, R.L., McCann, V. (2017). Psychologia. Kluczowe koncepcje. Człowiek i jego środowisko, tom 5. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ziółkowska, B. (2015). Okres dorastania. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. 379-422, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne..