Słowa kluczowe
doświadczenia medyczne
II wojna światowa
niemiecki FKL Ravensbrück
polskie więźniarki -„króliki”
tajne nauczanie
wartości
Jak cytować
Abstrakt
Abstract: The article reflects on the importance of opposing Polish women - prisoners of the German Nazi concentration camp FKL Ravensbrück - to the practices of the German authorities (guards and medical staff of this camp) used against prisoners. One of the forms of opposing the totalitarianism of the Third Reich was secret teaching. At FKL Ravensbrück, female teachers taught fellow prisoners - “the rabbits”. This term was used to describe the women who underwent medical experiments in the camp: 74 Polish women and 12 women of other nationalities. Professor Karolina Lanckorońska found herself in the camp's conspiratorial teaching staff. The source base for the analysis are the war memories of female prisoners, including Dr. Wanda Półtawska and Dr. Urszula Wińska. The summary shows the issue of the protection of values by people subjected - against their will - to life in extreme conditions.
Bibliografia
Davies, N. (2015). Szlak nadziei. Armia Andersa – marsz przez trzy kontynenty, Izabelin- Warszawa: Rosikon Press.
Dąbkiewicz, K. (2018). Emisariusze i kurierzy: w służbie łączności i wywiadu, Warszawa: Wojskowy Instytut Wydawniczy.
Drywa, D., Oratowska, B. (2015). Tajne nauczanie Polek w KL Ravensbrück – „A ja właśnie chcę przed śmiercią wiedzieć jak najwięcej”. Projekt plastyczny wystawy: Marek i Maciej Mikulscy, redakcja: Magdalena Jonik, Ewa Kuszyk-Peciak (Muzeum Lubelskie w Lublinie), tłumaczenie na jęz. niem.: Elżbieta Janssen-Stenko, Sztutowo: Muzeum Stutthof.
Dybciak, K. (2021). Konserwatywno-katoliccy interpretatorzy dwudziestowiecznej historii z włoskiej diaspory, Biuletyn IPN 9(190), 21-33.
Filipowicz, B. (2020). Biblia i wolność w pismach Stefana Zweiga, (w:) A. Bartuś (red.), Pola wolności, Oświęcim-Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, 291-303.
Frankl, V.E. (2020), Człowiek w poszukiwaniu sensu, przeł. Aleksandra Wolnicka, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Kalinowski, L., Orman, E. (2001). Wstęp, (w:) K. Lanckorońska, Wspomnienia wojenne. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Karski, J. (2014), Tajne Państwo. Opowieść o polskim Podziemiu, Kraków: Znak.
Kiedrzyńska, W. (2019). Ravensbrück kobiecy obóz koncentracyjny, wyd. III poprawione i uzupełnione, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Lanckorońska, K. (2001). Wspomnienia wojenne, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Lubecka, J. (2021). Winni nieosądzeni – rozważania o niemieckich sprawcach w rocznicę procesów Greisera i Stroopa, Biuletyn IPN 9(190), 127-138.
Lubecka, J. (2020). Konieczność wykonania rozkazu jako instrument obrony w procesach przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, (w:) A. Bartuś (red. naukowa), Pola wolności, 217- 235, Oświęcim-Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu.
Lorens, M. Małachowska, E. (2020). Idąc po ich śladach… Ścieżka edukacyjna po Miejscu Pamięci i Przestrogi Ravensbrück. Katowice: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach.
Manvell, R. Fraenkel, H. (2021). Himmler, przeł. G. Siwek. Warszawa: Wydawnictwo RM. Mączka, Z. (1947). Operacje doświadczalne, w: „Biuletyn GKBZNwP”, t. 11, 128-183.
Mazurkiewicz, M.J. (2021). Ludobójstwo Niemiec na narodzie polskim (1939-1945), Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Nagroda Kustosz Pamięci Narodowej, (2020). Opracowanie Zespół IPN, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Stefanek, T., Zaborowski, L. (2018). Zarysy pamięci, Warszawa: Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego.
Polak, W., Galij-Skarbińska, S. (2019). Zbrodnia i grabież. Jak Niemcy tuszują prawdę o sobie (1939- 2019), Kraków: Biały Kruk.
Półtawska, W. (2019a). Przedmowa, (w:) W. Kiedrzyńska (2019), Ravensbrück kobiecy obóz koncentracyjny, wyd. III poprawione i uzupełnione. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 3-5.
Półtawska, W. (2019b). Pseudo-medical experiments in the Ravensbrück concentration camp, wywiad z Prof. Zdzisławem J. Rynem, Medical Review Auschwitz: Medicine behind the barbed wire, Conference proceedings, Krakow 9 May 2018, 77-83.
Półtawska, W. (2009a). I boję się snów, Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Półtawska, W. (2009b). Beskidzkie rekolekcje, Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Ruczaj, J. (2020a). Logoterapia w kontekście suicydologii: wykorzystanie logoterapii w wyjaśnianiu i prewencji samobójstw, cz. 1. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 44(4), 322-333, https://doi.org/10.34766/fetr.v44i4.420
Ruczaj, J. (2020b). Wola sensu w biegu życia: wykorzystanie logoteorii w wyjaśnianiu i prewencji samobójstw, cz. 2, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 44(4), 334-348. https://doi.org/10.34766/fetr.v44i4.421
Ryn, Z.J. (2019). The KZ-Syndrom and evolution through the generations, Medical Review Auschwitz: Medicine behind the barbed wire, Conference proceedings, Krakow May 9, 2018, 85-92.
Sertillanges, A.D. (1936). La loi, (in:) S. Thomas D’Aquin, Somme théologique. La Béatitude, trad. française par A.D. Sertillanges, O.P. Paris, Tournai, 266-269, Rome: Societé Saint Jean l’Evangéliste Desclée & Cie,.
Stanuch, Z. (2018). Golgota kobiet. Relacje więźniarek z Ravensbrück i innych obozów koncentracyjnych ze zbiorów Polskiego Instytutu Źródłowego w Lund, (wstęp i wybór dokumentów), Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Strebel, B. (2018). KL Ravensbrück. Historia Kompleksu obozów, przeł. A. Milewska, M. Kurkowska. Gdańsk: Wydawnictwo Muzeum II Wojny Światowej.
Szarek, J. (2019). Słowo wstępne, (w:) W. Kiedrzyńska, Ravensbrück kobiecy obóz koncentracyjny, wyd. III poprawione i uzupełnione, 8-9, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Tatarkiewicz, W. (2015). O szczęściu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wińska, U. (2006). Zwyciężyły wartości. Wspomnienia z Ravensbrück, Wyd. 2 poszerzone. Gdańsk: „Marpress”.
Wińska, U. (1992). Więzi: losy więźniarek z Ravensbrück, Gdańsk: „Marpress”.
Wińska, U. (1985). Zwyciężyły wartości. Wspomnienia z Ravensbrück, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.
Zweig, S. (1948). Le monde d’hier. Souvenirs d’un Européen, trad. J-P. Zimmermann, Paris: Editions Albin Michel.
Żaryn, J., Żaryn, M. (2019). Rok 1939. Od beztroski do tragedii, Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk.
Żebrowski, L. (2017). Walka w podziemiu: Polskie Państwo Podziemne 1939-1945, Warszawa: Fundacja „Towarzystwo Projektów Edukacyjnych”.