Słowa kluczowe
fenomenologia
inność
inny
pasywność
podmiot
Ricœur
sumienie
Jak cytować
Abstrakt
Tekst omawia problem inności w ujęciu Paula Ricoeura. Cennym wkładem tego francuskiego filozofa jest nie tylko fenomenologiczny opis doświadczeń związanych z innością, ale poszukiwanie jej ontologicznej zasady w nawiązaniu do Platona. W efekcie jego badania prowadzone są w dwóch płaszczyznach: fenomenologicznej i ontologicznej. Inność jest kategorią ontologiczną, która wraz z tożsamością dialektycznie konstytuuje byt. Ujawnia się ona następnie w rozmaitych fenomenach pasywności, z których Ricoeur omawia trzy: ciało własne, drugiego i sumienie. Inność ma zatem polisemiczny i dialektyczny charakter: to wielość form działających wewnątrz podmiotu. Doceniając wkład Ricoeura na koniec stawiamy kilka pytań pod adresem jego koncepcji, zwłaszcza co do pasywnego charakteru doświadczeń inności oraz ich zamkniętego katalogu.
Bibliografia
Baraquin, N. et coll. (1995). Dictionnaire de philosophie, Paris: Armand Colin.
Bréhier, E. (1938). Histoire de la philosophie, tome 1, Paris: PUF.
Depraz, N. (1999). Husserl, Paris: Armand Colin.
Foulquié, P. (1992). Dictionnaire de la langue philosophique, Paris: PUF.
Franck, D. (1981). Chair et corps. Sur la phénoménologie de Husserl, Paris: Minuit.
Greisch, J. (2017). „Les yeux de Husserl en France. Les tentatives de refondation de la phénoménologie dans la deuxième moitié du XXe siècle”, Phénoménologie: un siècle de philosophie, éd. P. Dupond, L. Cournarie, Paris: Ellipses, pp. 45-74.
Henry, M. (1965). Philosophie et phénoménologie du corps. Essai sur l’ontologie biranienne, Paris: PUF.
Huneman, Ph., Kulich, E. (1997). Introduction à la phénoménologie, Paris: Armand Colin.
Husserl, E. (1994). Méditations cartésiennes, trad. M. de Launay, Paris: PUF.
Ingarden, R. (1971). „O poznawaniu cudzych stanów psychicznych”, U podstaw teorii poznania, Warszawa: PWN.
Jervolino, D. (2002). Paul Ricoeur. Une herméneutique de la condition humaine, Paris: Ellipses.
Laoureux, S. (2013). „Vers quelle ontologie du corps propre? Remarques sur la phénoménologie herméneutique et la phénoménologie matérielle à partir d’une référence de Soi-même comme un autre à Michel Henry”, L’Éthique et le soi chez Paul Ricoeur, éd. P. Canivez, L. Couloubaritsis, Lille: Presses Universitaires du Septentrion, pp. 177-195.
Levinas, E. (1971). Totalité et infini. Essai sur l’extériorité, La Haye: Martinus Nijhof.
Maine de Biran, P. (1988). Mémoire sur la décomposition de la pensée, Paris: J. Vrin.
Platon, (2002). La République, trad. G. Leroux, Paris: Flammarion.
Platon, (1989). Le Banquet, trad. P. Vicaire, Paris: Les Belles Lettres.
Platon, (1999). Phédon, trad. M. Dixsaut, Paris: Flammarion.
Platon, (2006). Phèdre, trad. L. Brisson, Paris: Flammarion.
Ricoeur, P. (2013). Anthropologie philosophique. Écrits et conférences 3, Paris: Éditions du Seuil.
Ricoeur, P. (2013a). „La souffrance n’est pas la douleur”, Souffrance et douleur. Autour de Paul Ricoeur, red. C. Marin, N. Zaccaï-Reyners, Paris: PUF, pp. 13-33.
Ricoeur, P. (2002). „Lectio magistralis”, Paul Ricoeur. Une herméneutique de la condition humaine, Paris: Ellipses, pp. 75-91.
Ricœur, P. (1990). Soi-mȇme comme un autre, Paris: Éditions du Seuil.
Tiaha, D. (2009). Paul Ricoeur et le paradoxe de la chair, Paris: L’Harmattan.