Keywords
conscience clause
nurse
midwife
law
prescriptions
How to Cite
Abstract
The article discusses in the philosophical and legal aspect related to repeat prescriptions given by nurses and midwives for contraceptives. Already the original Florence Nightingale Pledge included a vow not to administer any harmful drug. Then, the Code of Professional Ethics for Nurses and Midwives of the Republic of Poland mentions that the nurse and midwife have the right to refuse participation in medical procedures that are contrary to their ethical standards. Currently, strict compliance with the law may conflict with the code of ethics for healthcare professionals. Polish law, however, guarantees everyone - including medical workers - the freedom of conscience, understood as the freedom to adopt a particular worldview. The nurse and midwife may therefore invoke the freedom of conscience and refuse to provide health services related to e.g. issuing a prescription for contraceptives. The article also mentions the guidelines that must be followed to document the refusal to give such a repeat prescription. It also describes the need for dialogue with a patient requesting contraception.
References
Biesaga, T. (2016). Spór o klauzulę sumienia lekarzy w Polsce. (w:) J. Grzeszczak,
K. Stachewicz (red.), Primum philosophari. Opuscula Antonio Siemianowski dedicata, 1-18, Poznań: „Opuscula Dedicata”, t.11. http://biesaga.info/wp-content/uploads/2015/02/B.T.-Sp%C3%B3r-o-klauzul%C4%99-sumienia-lekarzy-w-Polsce.pdf.
Bosek, L. (2014). Klauzula sumienia – czy ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty jest zgodna z Konstytucją RP, Medycyna Praktyczna, 1. https://prawo.mp.pl/publikacje/prawomedyczne/95011,klauzula-sumienia-czy-ustawa-o-zawodach-lekarza-i-lekarza-dentysty-jest-zgodna-z-konstytucja-problem-zakresowej-niekonstytucyjnosci-art-39-ustawy-o-zawodach.
Chyrowicz, B. (2014). Moralna autonomia i klauzula sumienia, Medycyna Praktyczna, 1. https://www.mp.pl/etyka/podstawy_etyki_lekarskiej/94858,moralna-autonomia-i-klauzula-sumienia.
Dmochowski, T., Cerańska-Goszczyńska, H., Kinle, M. (2013). Efektywność metod naturalnego planowania rodziny, (w:) M. Troszyński (red.), Podręcznik rozpoznawania płodności, 120-124, Warszawa Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Naturalnego Planowania Rodziny.
Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej Rzeczpospolitej Polskiej. (2003). Uchwała nr 9, IV Krajowego Zjazdu Pielęgniarek i Położnych z dnia 9 grudnia 2003 roku https://sites.google.com/site/oipiplomza/aspekty-prawne-w-wykonywaniu-zawodu/kodeks-etyki-zawodowej-pielgniarki-i-poonej-rzeczypospolitej-polskiej---obowizujcy-od-dnia-9-grudnia-2003-r-przyjty-uchwa-nr-9-iv-krajowego-zjazdu-pielgniarek-i-poonych
Kodeks pracy art. 183a, Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania
i rozwiązania stosunku pracy (...) https://www.lexlege.pl/kp/art-18-3a/
Konstytucja RP (1997). art. 30 z dnia 2 kwietnia 1997r. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970780483/U/D19970483Lj.pdf.
Konstytucja RP (1997). art. 53 ust. 7 z dnia 2 kwietnia 1997r. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970780483/U/D19970483Lj.pdf.
Krąpiec, M.A. (1999). Człowiek i prawo naturalne, ss.252 Dzieła, t. X, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Krąpiec, M.A. (2000). Ludzka wolność i jej granice, Dzieła t. XVIII, Lublin, Wydawnictwo KUL.
Kubiak, R. (2015), Prawne możliwości i ograniczenia dotyczące odmowy przepisywania środków antykoncepcyjnych na podstawie tzw. Klauzuli sumienia,
(w:) D.Ł. Jarczewska (red.), Szkodliwość doustnej antykoncepcji hormonalnej, 143-162, Warszawa: Medipage.
Międzynarodowy Pakt Praw Politycznych i Obywatelskich , Dz.U. 1977, nr 38, poz.167 http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19770380167/T/D19770167L.pdf
Nawrot, O. (2014). Sumienie lekarza a prawa człowieka w świetle standardów Rady Europy. Medycyna Praktyczna, nr 1, https://prawo.mp.pl/publikacje/prawomedyczne/95012,sumienie-lekarza-a-prawa-czlowieka-w-swietle-standardow-rady-europy.
Orzeszyna, K. (2017). Klauzula sumienia jako gwarancja realizacji prawa do wolności sumienia. Medyczna Wokanda, nr 9, Naczelna Izba Lekarska, 17-29.
https://nil.org.pl/uploaded_files/1579509185_medyczna-wokanda-nr-9-2017-r.pdf.
Piechowiak, M. (2006). Prawo naturalne a prawa człowieka, (w:) A. Maryniarczyk,
K. Stępień (red.), Substancja. Natura. Prawo naturalne, 392-409, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
http://katedra.uksw.edu.pl/publikacje/marek_piechowiak/prawo_naturalne_a_prawa_czlowieka.pdf
Poznańska, S. (1988), Pielęgniarstwo wczoraj i dziś, Warszawa: PZWL.
Skwarzyńśki, M. (2015). Korzystanie z klauzuli sumienia jako realizacja wonności wewnętrznej czy/i zewnętrznej, Opolskie Studia Administracyjno-Prawne, 13, 4, 9-21.
Suszczewicz, N., Ślizień – Kuczapska E. (2012). Medycyna wobec płodności – wybrane zagadnienia. Antykoncpecja hormonalna dlaczego nie? Medyczny punkt widzenia, Życie i Płodność, 1, 15-33.
Szczucki, K. (2015), Filozoficzne ujęcie sumienia a implikacje prawne dotyczące klauzuli,
(w:) D.Ł. Jarczewska (red.), Szkodliwość doustnej antykoncepcji hormonalnej, 163-167, Warszawa: Medipage.
Szostek, A. (2013). Sprzeciw sumienia a prawo naturalne. Teoria i Moralność, 2 (14), 7-8.
Szymaniak, M., Ślizień–Kuczapska, E. (2016). Metody rozpoznawania płodności jako istotny element promocji zdrowia prokreacyjnego, Życie i Płodność, 1, 11-27.
Ustawa o ochronie danych osobowych - tekst jedn. z dnia 29 sierpnia 1997r. art. 27 ust. 1 http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971330883/O/D19970883.pdf.
Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z dnia 7 stycznia 1993 r art. 2 ust. 2b. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19930170078/O/D19930078.pdf.
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, z dnia 30 sierpnia 1991 r. art. 3. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910910408/O/D19910408.pdf.
Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej, z dnia 15 lipca 2011 r. art. 4. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20111741039/O/D20111039.pdf.
Wrońska, I. (1993). Podstawy etyki pielęgniarstwa. Warszawa: PTP.
Zoll, A., (2013). Charakter prawny klauzuli sumienia, Medycyna Praktyczna, 1, https://prawo.mp.pl/publikacje/prawomedyczne/94631,charakter-prawny-klauzuli-sumienia.
Netografia:
Portal pielęgniarek i położnych: Biegły sądowy: "przedłużanie" recept przez pielęgniarki to błąd? https://www.pielegniarki.info.pl/article/view/id/10197(08.06.2020).