Słowa kluczowe
strata dziecka
jakość opieki perinatalnej
ocena opieki perinatalnej przez kobiety po poronieniu
Jak cytować
Abstrakt
Poronienie jest dla zdecydowanej większości kobiet bardzo trudnym doświadczeniem życiowym, związanym z pobytem w szpitalu i kontaktami ze służbą zdrowia, co naraża kobiety na konsekwencje błędów jatrogennych. Prawa pacjentki a jednocześnie zobowiązania szpitala co do opieki medycznej oraz monitorowania satysfakcji kobiet z jakości tej opieki zostały sformułowane w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia, które weszło w życie 1. stycznia 2019 r. Celem tego artykułu jest uzasadnienie, że przeprowadzanie wśród kobiet w krótkim czasie po poronieniu badań ankietowych dotyczących ich oceny uzyskanej opieki w szpitalu a tym samym przestrzegania praw pacjentki jest bezpieczne psychologicznie i nie przyczynia się do pogłębienia traumy psychicznej, o ile zostaną przestrzegane pewne psychologiczne i etyczne zasady. Takie badania mogą mieć nawet znaczenie psychoterapeutyczne.
Bibliografia
Abboud, L., Liamputtong, P. (2005). When pregnancy fails: coping strategies, support networks and experiences with health care of ethnic women and their partners, Journal of Reproductive and Infant Psychology, 23 (1), 3-18. https://doi.org/10.1080/02646830512331330974.
Barton-Smoczyńska, I. (2015). O dziecku, które odwróciło się na pięcie, Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Beisert, M. (1993). Psychologiczne skutki zaburzeń w pełnieniu małżeńskiej funkcji prokreacyjnej, (w:) E. Bielawska–Batorowicz, D. Kornas-Biela (red.), Z zagadnień psychologii prokreacji, 117-143, Lublin: Redakcja Wydawnicza KUL.
Bellhouse, C., Temple-Smith, M.J., Bilardi, J.E. (2018). "It's just one of those things people don't seem to talk about..." women's experiences of social support following miscarriage: a qualitative study, BMC Womens Health Journal, 18 (1), 176. https://doi.org/10.1186/s12905-018-0672-3.
Berth, H., Puschmann, A.K., Dinkel, A., Balck, F. (2009). The trauma of miscarriage – factors influencing the experience of anxiety after early pregnancy loss [Article in German], Psychotherapie, Psychosomatik, medizinische Psychologie, 59 (8), 314-320. https://doi.org/10.1055/s-2008-1067540.
Białek, K.I., Malmur, M. (2020). Risk of post-traumatic stress disorder in women after miscarriage, Medical Studies/Studia Medyczne, 36 (2), 134-141. https://doi.org/10.5114/ms.2020.96794.
Bielan, Z., Machaj, A., Stankowska, I. (2010). Psychoseksualne konsekwencje straty dziecka w okresie ciąży i porodu, Seksuologia Polska, 8 (1), 41-46.
Bielawska-Batorowicz, E. (2006). Psychologiczne aspekty prokreacji, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
Bielawska-Batorowicz, E. (2014). Trudności w realizacji planów prokreacyjnych i ich skutki dla rodziny, (w:) I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, 411-436, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bielawska-Batorowicz, E., (2012). Strata ciąży i jej następstwa dla kobiety, stosunku do macierzyństwa, relacji z partnerem i kolejnym dzieckiem, (w:) E. Dmoch-Gajzlerska, I. Barton-Smoczyńska (red.), Przegrane narodziny. Strata ciąży w aspekcie psychologicznym, socjologicznym, medycznym i etycznym, 23-42, Warszawa: Oficyna Wydawnicza WUM.
Bubiak, A., Bartnicki, J., Knihnicka-Mercik, Z. (2014). Psychologiczne aspekty utraty dziecka w okresie prenatalnym, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 4 (1), 69-78.
Chazan, B. (1999). Medycznie chronione macierzyństwo: profilaktyka niepowodzeń macierzyńskich, (w:) D. Kornas-Biela (red.), Oblicza macierzyństwa, 163-177, Lublin: Redakcja Wydawnicza KUL.
Chazan, B. (2001). Dylematy ojcostwa, (w:) D. Kornas-Biela (red.), Oblicza ojcostwa, 269-283, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Chazan, B. (2013). Nieudane rodzicielstwo – współczucie dla rodziców, szacunek dla ciała dziecka, (w:) J. Dziedzic, P. Guzdek (red.), Od bólu po stracie do nadziei życia. Pogrzeb dziecka poronionego, 207-214, Kraków: Uniwersytet Papieski JP II w Krakowie, Wydawnictwo Naukowe.
Chazan, B. (2010). Lekarz wobec poronienia, (w:) C. Klahs (red.), Poronienie. Zrozumieć rodziców po stracie, Poznań: Wydawnictwo W Drodze.
Dudziak, U. (2013). Sytuacja rodziców doświadczających śmierci dziecka przed urodzeniem, (w:) J. Dziedzic, P. Guzdek (red.), Od bólu po stracie do nadziei życia. Pogrzeb dziecka poronionego, 175-198, Kraków: Uniwersytet Papieski JP II w Krakowie, Wydawnictwo Naukowe.
Dziedzic, J. (2013). Wsparcie psychologiczno-pastoralne w przeżywaniu żałoby po stracie dziecka, (w:) J. Dziedzic, P. Guzdek (red.), Od bólu po stracie do nadziei życia. Pogrzeb dziecka poronionego, 153-174, Kraków: Uniwersytet Papieski JPII w Krakowie, Wydawnictwo Naukowe.
Farren, J, Jalmbrant, M, Falconieri, N., et al. (2020). Posttraumatic stress, anxiety and depression following miscarriage and ectopic pregnancy: a multicenter, prospective, cohort study, American Journal of Obstetrics and Gynecology, 222 (367), e1-22. https://doi.org/10.1016/j.ajog.2019.10.102.
Galewicz, W. (2009). O etyce badań naukowych, Diametros, 19, 48-57.
Geller, P.A., Psaros Ch., Kornfield, S.L. (2010). Satisfaction with pregnancy loss aftercare: Are women getting what they want?, Archives of Women s Mental Health, 13 (2), 111-24. https://doi.org/10.1007/s00737-010-0147-5.
Geller, P.A., Psaros, Ch., Kerns, D. (2006). Web-based resources for health care providers and women following pregnancy loss, Journal of Obstetric, Gynaecologic and Neonatal Nursing, 35 (4), 523-532. https://doi.org/10.1111/j.1552-6909.2006.00065.x.
Gersz, A. (2018). Największy koszmar w życiu musiały przeżyć w toalecie. Kobiety, które poroniły, przełamują tabu. 21.10.2018. https://natemat.pl/252269,poronienie-nie-powinno-byc-tabu-kobiety-chca-o-tym-mowic. [dostęp: 25.03.2020].
Guzdek, P. (2017). Rozpoznaj swoje dziecko we mnie… Rzecz o poronieniu samoistnym dziecka i jego pogrzebie, Kraków: Wydawnictwo Scriptum.
Guzewicz, M. (2014). Psychologiczne i społeczne konsekwencje utraty dziecka w wyniku poronienia, 1, 15-27.
Kleszcz-Szczyrba, R. (2011). Czynniki utrudniające przebieg żałoby po stracie dziecka w okresie prenatalnym – rozważania teoretyczne, (w:) B. Bereza, M. Ledwoch (red.), O jakości życia z perspektywy człowieka zdrowego i chorego, Tom 2. Lublin: Wydawnictwo CPPP Scientific Press.
Kleszcz-Szczyrba, R. (2014). Witraże w ciemności, czyli o przedwczesnej śmierci dziecka. Książka niosąca światło, Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka.
Kleszcz-Szczyrba, R., Gałuszka, A. (red.) (2016). Utrata i żałoba - teoria i praktyka, Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Kodeks etyczno-zawodowy psychologa. (1992). Warszawa: PTP.
Kornas-Biela, D. (1993). Potrzeby rodziców po stracie dziecka w okresie okołoporodowym, (w:) E. Bielawska-Batorowicz, D. Kornas-Biela (red.), Z zagadnień psychologii prokreacji, 61-75, Lublin: Redakcja Wydawnicza KUL.
Kornas-Biela, D. (1996). Psychologiczne problemy poradnictwa genetycznego i diagnostyki prenatalnej. Lublin: TN KUL.
Kornas-Biela, D. (2009). Pedagogika prenatalna. Nowy obszar nauk o wychowaniu, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Kornas-Biela, D. (1999). Niespełnione macierzyństwo: psychologiczna sytuacja matek po poronieniu, (w:) D. Kornas-Biela (red.), Oblicza macierzyństwa, 179-200, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Kornas-Biela, D. (2005). Psychodynamic approach to procreation failure, (w:) N. Gozdek, M. Sygit (red.), Health Promotion. Theoretical and Practical Aspects, 187-194, Lublin: Wydawnictwo WERSET.
Kornas-Biela, D. (2018). Niepomyślna diagnoza prenatalna wyzwaniem dla rodziców, personelu medycznego oraz społeczeństwa, (w:) W. Sinkiewicz, R. Grabowski (red.), Wyzwania i zagrożenia bioetyczne XXI, 149-180, Bydgoszcz: Bydgoska Izba Lekarska, Komisja Bioetyczna.
Łuczak, J., Pisarski, T. (1991). Stan psychiczny kobiet w ciąży po dwóch i więcej niepowodzeniach położniczych, Ginekologia Polska, supl. 2, 264-267.
Łuczak-Wawrzyniak, J., Czarnecka-Iwańczuk, M., Bukowska, A., Konofalska N. (2010). Wczesne i późne psychologiczne skutki utraty ciąży, Ginekologia i Położnictwo, 81, 374-377.
Maker, C., Ogden, J. (2003). The miscarriage experience: More than just a trigger to psychological morbidity, Psychology and Health, 18, 403-415. https://doi.org/10.1080/0887044031000069343.
Miernik, B. (2017). Poronienie samoistne jako doświadczenie rodzinne – psychopedagogiczne aspekty straty dziecka w okresie prenatalnym, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio., 1 (29), 257-266.
Murlikiewicz, M., Sieroszewski, P. (2013). Poziom depresji, lęku i objawów zaburzenia po stresie pourazowym w następstwie poronienia samoistnego, Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, 6 (2), 93-98.
Napiórkowska-Orkisz, M., Olszewska, J. (2017). Rola personelu medycznego we wsparciu psychicznym kobiety i jej rodziny po przebytym poronieniu, Pielęgniarstwo Polskie,
(65), 529-536. https://doi.org/10.20883/pielpol.2017.72.
Nikcevic, A.V., Tunkel, S.A., Nicolaides, K.H. (1998). Psychological outcomes following missed abortions and provision of follow-up care, Ultrasound in Obstetrics and Gynecology, 11 (2), 123-128. https://doi.org/ 10.1046/j.1469-0705.1998.11020123.x.
Norton, W., Furber, L. (2018). An exploration of how women in the UK perceive the provision of care received in an early pregnancy assessment unit: an interpretive phenomenological analysis, British Medical Journal Open, 8 (8), e023579. https://doi.org/ 10.1136/bmjopen-2018-023579.
Petts, R.J. (2018). Miscarriage, religious participation, and mental health, Journal for the Scientific Study of Religion, 57 (1), 109-122. https://doi.org/10.1111/jssr.12500.
Rowlands, I.J., Lee, Ch. (2010). ‘The silence was deafening’: social and health service support after miscarriage, Journal of Reproductive and Infant Psychology, 28 (3), 274-286. https://doi.org/10.1080/02646831003587346.
Radford, E.J., Hughes, M. (2015). Women's experiences of early miscarriage: implications for nursing care. Journal of Clinical Nursing, 24 (11-12), 1457-1465. https://doi.org/10.1111/jocn.12781.
Sikora, K. (2014). Reakcje kobiet po stracie ciąży oraz zachowania partnerów, Ginekologia
i Położnictwo, Medical Project, 3 (33), 40-55.
Simmons, R.K., Singh, G., Maconochie, N., Doyle, P., Green, J. (2006). Experience of miscarriage in the UK: Qualitative findings from the National Women’s Health Study, Social Science and Medicine, 63 (7), 1934-1946. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2006.04.024.
Stadnicka, S.K., Bień, A., Gdańska, P., Piechowska, J. (2016). Poronienie i ciąża obumarła w aspekcie prawa – udział położnej w opiece nad pacjentką w sytuacji utraty ciąży. Journal of Education, Health and Sport, 6 (9), 379-390. https://doi.org/10.5281/zenodo.62008.
Stankiewicz, K. (2015). Rodzina wobec śmierci dziecka. Żałoba, kryzys, wsparcie społeczne. Paedagogia Christiana, 2 (36), 239-247. https://doi.org/10.12775/PCh.2015.035.
Stratton, K., Lloyd, L. (2008). Hospital-based interventions at and following miscarriage: literature to inform a research-practice initiative, Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynecology, 48 (1), 5-11. https://doi.org/10.1111/j.1479-828X.2007.00806.x.
Szymańska, M. (2008). Postawa lekarza wobec niepowodzeń położniczych, Białystok: Trans Humana.
Szymańska, M. (2011). Postawa lekarza w sytuacji niepowodzenia położniczego – aspekt zachowaniowy, Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, 4 (2), 101-105.
Szymona-Pawłowska, K., Steuden, S. (2009). Doświadczenie zagrożenia utraty dziecka przez kobiety w sytuacji ciąży wysokiego ryzyka, (w:) S. Steuden, K. Janowski (red.), Psychospołeczne konteksty doświadczania straty, 41-57, Lublin: Wydawnictwo KUL.
The Belmont Report. Ethical Principles and Guidelines for the Protection of Human Subjects of Research, April 18, 1979. https://www.hhs.gov/ohrp/regulations-and-policy/belmont-report/read-the-belmont-report/index.html. [dostęp: 27.03.2020].
Walentynowicz-Moryl, K. (2016). Utrata ciąży jako wyzwanie dla kobiecości – analiza doświadczeń kobiet znajdujących się w sytuacji utrudnionej prokreacji, Rocznik Lubuski, 42 (1), 339-351.
Zbiór zasad i wytycznych pt. "Dobre obyczaje w nauce". 9.05.2000. http://ichf.edu.pl/Dobre_obyczaje_w_nauce.pdf. [dostęp: 27.03.2020].