Słowa kluczowe
Jak cytować
Abstrakt
The period of pregnancy and puerperium is a unique experience in a woman's life. Although her attention and care are primarily focused on the child, his health and proper development, her self-image still plays an important role for her. One of the determinants of accepting your own body is its weight, which during pregnancy and puerperium - for obvious reasons - is much higher than before. Also other changes that accompany a woman during this period (e.g. discoloration, stretch marks, swelling) affect the assessment of her image. Acceptance of your own physis is largely conditioned by the relationship with your partner, including the sense of support and understanding that the woman experiences from him. The aim of the own research, designed in the model of correlation with the control group, was to verify the relationship between the body image and nutritional behavior of pregnant and postpartum women, depending on their satisfaction with the partner relationship. The variables were measured with the Kwestionariusz zachowan związanych z jedzeniem by N. Ogińska-Bulik and L. Putyński, the Kwestionariusz wizerunku ciała by A. Głębocka and the Inwentarz jakości związku in the Polish adaptation of H. Liberska, D. Suwalska-Barancewicz and P. Izdebski. It has been shown that there is a statistically significant correlation between the body image and nutritional behaviors both in women from the proper group - during pregnancy and puerperium, and in the control group - in women who are not pregnant and in the puerperium period. It has been empirically confirmed that the better the body image, the better the relationship with food and the less abnormal eating behavior. In addition, women who are satisfied with their relationship have a more positive self-image and more constructive eating behavior. The conducted research shows that for women in the perinatal period, as well as those who are not currently pregnant and in the postpartum period, the acceptance of the body image is a factor that protects against unconstructive eating behavior, and the feeling of satisfaction in the relationship is conducive to both a positive assessment of one's own physicality and in the postpartum period and proper relationship with food.
Bibliografia
Bohom, C., Stice, E., Spoor, S. (2009). Female emotional eaters show abnormalities in consummatory and anticipatory food reward: a functional magnetic resonance imaging study, International Journal of Eating Disorder, 42(3), 210-21, https://doi.org/10.1002/eat.20615
Brytek-Matera, A. (2008), Obraz ciała – obraz siebie. Wizerunek własnego ciała w ujęciu psychospołecznym, Warszawa, Difin. ISBN: 978-83-7251-939-9.
Brytek-Matera, A., Czepczor, K., Modrzejewska, A. (2021). Związek między zachowaniami żywieniowymi, obrazem ciała a dysregulacją emocjonalną: podobieństwa między osobami z nadmierną i prawidłową masą ciała, Psychiatria Polska, 55 (5), 1065–1078, https://doi.org/10.12740/PP/118816
Brytek-Matera, A., Rybicka- Klimczyk, A. (2008). Wizerunek ciała i jego wymiary, aspekty behawioralne zaburzeń odżywiania u zdrowych kobiet w różnych fazach rozwojowych, Endokrynologia, Otyłość, Zaburzenia Przemiany Materii, 4 (4), 143-151. ISSN: 1734-3321, https://journals.viamedica.pl/eoizpm/article/view/26030
Cash, T., Pruzinsky, T. (1990). Body Image: A Handbook of Science, Practice and Prevention, Guilford Press, 1st edition. ISBN-10: 089862438X.
Czepczor, K., Brytek-Matera, A. (2017). Jedzenie pod wpływem emocji, Warszawa: Wydawnictwo Difin. ISBN: 978-83-8085-393-5.
Evers, C., de Ridder, D.T.D., Adriaanse, M.A. (2009). Assessing yourself as an emotional eater: Mission impossible? Health Psychology, 28(6), 717-725, https://doi.org/10.1037/a0016700
Fraś, M., Gniadek, A., Poznańska-Skrzypiec, J., Kadłubowska, M. Gajtkowska, M. (2016). Rola matki jako obszar dylematów współczesnych kobiet. Badania własne. Przegląd Pedagogiczny, (1), 77-90, http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2012/hyg-2012-4-412.pdf
Fuller-Tyszkiewicz, M., Skouteris, H., Watson, B.E., Hill, B. (2012). Body dissatisfaction during pregnancy: A systematic review of cross-sectional and prospective correlates, Journal of Health Psychology, 18, 1411–1421, https://doi.org/10.1177/1359105312462437
Gajtkowska, M. (2016). Rola matki jako obszar dylematów współczesnych kobiet. Badania własne, Przegląd Pedagogiczny, 1, 77-90, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-a5b26c48-f846-4829-8684-99ad39ededb4
Gebuza, G., Kazimierczak, M., Mieczkowska, E., Gierszewska, M. (2018). Wsparcie społeczne jako determinant zadowolenia z życia u kobiet w okresie ciąży i po cesarskim cięciu, Psychiatria Polska, 52(3), 585-598, https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/64194
George, D., Mallery, P. (2019). IBM SPSS Statistics 19 Step by Step a Simple Guide and Reference, 13 edition, Routledge. ISBN: 9780205985517.
Głębocka, A. (2009). Niezadowolenie z wyglądu a rozpaczliwa kontrola wagi, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. ISBN: 9788375871548.
Harasim-Piszczatkowska, E., Krajewska-Kułak, E. (2017). Pregoreksja–anoreksja kobiet ciężarnych, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 13 (3), 363–367, https://doi.org/10.15557/PiMR.2017.0038
Ilska, M. (2018). Rola zasobów indywidualnych i relacyjnych w budowaniu dobrostanu kobiet w ciąży prawidłowej i wysokiego ryzyka, Katowice, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Pedagogiki i Psychologii (rozprawa doktorska).
Ilska, M., Przybyła-Basista, H. (2020). The role of partner support, ego-resiliency, prenatal attitudes towards maternity and pregnancy in psychological well-being of women in high-risk and low-risk pregnancy, Psychology of Health Medicine, 25, 630–638, https://doi.org/10.1080/13548506.2020.1737718
Izydorczyk, B., Rybicka-Klimczyk, A. (2009). Środki masowego przekazu i ich rola w kształtowaniu wizerunku ciała u zróżnicowanych wiekiem życia kobiet polskich (analiza badań własnych), Pediatria i Medycyna Rodzinna, 11(3), 20-32.
Jakubowska, H. (2016). Kontrolowanie formy ciężarnego ciała, Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica, 58, 89-102, https://doi.org/10.18778/0208-600X.58.05
Jaworski, M., Fabisiak, A. (2017). Psychospołeczne determinanty wyboru żywności, Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula, 54 (3), 17-29. ISSN: 2353-2688.
Kobiołka, A., Goraus, M., Mężyk, I., Skrzypulec-Plinta,V., Kazimierczak, M., Urbańska, M. (2015). Wpływ ciąży na zmianę nawyków żywieniowych kobiet w wieku rozrodczym, Zdrowie i Dobrostan, 2, 187-205.
Kolańska, M. (2016). Obraz ciała a przekonanie o własnej skuteczności u sportowców i aktorów teatralnych, Psychologiczne Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, Człowiek w całokształcie życia: rodzina – edukacja – praca, 2, 115-129, https://zbc.uz.zgora.pl/Content/54327/8_kolanska_obraz.pdf
Kozłowska, K., Śnieżek, A. Winiarska-Mieczan, A., Rusinek-Prystupa, E., Kwiecień, M. (2017). Wpływ czynników stresogennych na odżywianie, Problemy Higieny i Epidemiologii, 98 (1), 57-62, http://www.phie.pl/pdf/phe-2017/phe-2017-1-057.pdf
Kryska, S., Rej-Kietla, A. (2013). Wiedza mieszkańców województwa śląskiego na temat kompulsywnego objadania się, Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 11(3), 279-283, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-issn-2084-2627-year-2013-volume-11-issue-3-article-3465
Kuleta, M. (2008). Społeczno- kulturowe i osobowościowe uwarunkowania obrazu własnego ciała. https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/85249/kuleta_spoleczno-kulturowe_i_osobowosciowe_uwarunkowania_2008.pdf
Kuleta, M., Krzemionka-Brózda, D., Wasilewska, M. (2006). The Influence of Sociocultural and Personality Factors on Body Image – Healthy Implications, Polish Journal of Environmental Studies, 15, 2B, 392–396.
Laus, M.F., Almeida, S.S., Klos, L.A. (2018). Body image and the role of romantic relationships, Cogent Psychology, 5(1), 1–16, https://doi.org/10.1080/23311908.2018.1496986
Marzęcka, A. (2015). Badanie sposobu żywienia, preferencji pokarmowych, wiedzy żywieniowej, aktywności fizycznej i stanu odżywiania kobiet w ciąży, Poznań, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (rozprawa doktorska).
Meireles, J.F., Neves, C.M., de Carvalho, P.H., Ferreira, M.E. (2015). Body dissatisfaction among pregnant women: An integrative review of the literature. Ciência Saúde Coletiva, 20, 2091–2103, https://doi.org/10.1590/1413-81232015207.05502014
Niewiadomska, I., Kulik. A., Hajduk, A. (2005). Jedzenie. Seria uzależnienia. Fakty i mity, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Notari, S.C., Notari, L., Favez, N., Delaoye, J.F., Ghisletta, P. (2017). The protective effect of a satisfying romantic relationship on women’s body image after breast cancer: a longitudinal study, Joural of the Psychological, Social and Behavioral Dimensions of Cancer, 26(6), 836-842, https://doi.org/10.1002/pon.4238
Ogińska-Bulik, N. (2004). Psychologia nadmiernego jedzenia: przyczyny, konsekwencje, sposoby zmiany, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. ISBN: 9788379692965.
Ogińska-Bulik, N. (2016). Wiem co jem. Psychologia nadmiernego jedzenia i odchudzania, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. ISBN: 978-83-8088-347-5.
Okój, A. (2018). „Czego nie wiem, tego się lękam”. Wyobrażenia młodych kobiet na temat porodu i połogu, Miscellanea Anthropologica et Sociologica, 19(2), 147-163. e-ISSN 2354-0389.
Paap, C., Gardner, R. (2011). Body image disturbance and relationship satisfaction among college students, Personality and Individual Differences, 51, 6, 715-719, https://doi.org/10.1016/j.paid.2011.06.019
Pieczykolan. A., Fils. E., Bień. A. (2017). Zaburzenia odżywiania a ciąża, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 7(3), 223–226. ISSN: 2082-9876.
Połocka-Molińska, M., Jakóbczak, B., Plagens-Rotman, K. (2017). Wpływ nietrzymania moczu na jakość życia kobiet, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 2(51), 161–167, https://doi.org/10.20883/ppnoz.2017.21
Przybyła-Basista, H., Kwiecińska, E., Ilska, M. (2020). Body Acceptance by Pregnant Women and Their Attitudes toward Pregnancy and Maternity as Predictors of Prenatal Depression, International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 9436, https://doi.org/10.3390/ijerph17249436
Pudło, H., Respondek, M. (2016). Programowanie żywieniowe–wpływ odżywiania kobiet w ciąży na zdrowie dziecka, Journal of Education, Health and Sport, 6, 7.
Sapkota, S., Kobayashi, T., Takase, M. (2013). Impact on perceived postnatal support, maternal anxiety and symptoms of depression in new mothers in Nepal when their husbands provide continuous support during labour, Midwifery, 29(11), 1264–1271, https://doi.org/10.1016/j.midw.2012.11.010
Schilder, P. (1950). The image and appearance of the human body. 1st Edition. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315010410
Silveira, M.L., Ertel, K.A., Dole, N., Chasan-Taber, L. (2015). The role of body image in prenatal and postpartum depression: A critical review of the literature, Archives of Women’s Mental Health, 18, 409–421, https://doi.org/10.1007/s00737-015-0525-0
Skorupińska, A., Sekuła, N. (2017). Zmiany zachodzące w organizmie kobiet w ciąży. Kosmetologia Estetyczna, 3,6, 283-286.
Śliwerski, A., Kossakowska, K., Jarecka, K., Świtalska, J., Bielawska-Batorowicz, E. (2020). The effect of maternal depression on infant attachment: A systematic review, International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 2675, https://doi.org/10.3390/ijerph17082675
Suwalska-Barancewicz, D. (2018) Jakość związku partnerskiego, a satysfakcja z życia młodych matek–mediacyjna rola samooceny, Psychologia Rozwojowa, 23, 2, 49-65, https://doi.org/10.4467/20843879PR.18.010.8944
Suwalska-Barancewicz, D., Liberska, H., Izdebski, P. (2015). The Quality of Relationships Inventory – polska adaptacja, Psychologia Rozwojowa, 20 (1), 91-105, https://www.ejournals.eu/Psychologia-Rozwojowa/2015/Numer-1-2015/art/4978/
Szczygieł, D., Kadzikowska-Wrzosek, R. (2014). Emocje a zachowania żywieniowe–przegląd badań. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni, 86, 69-79, https://sj.umg.edu.pl/sites/default/files/ZN322.pdf
Wojdyła, Z., Żurawicka. D., Łuczak. I., Zimnowoda. M. (2019). Zaburzenia zdrowia psychicznego u kobiet w okresie ciąży, porodu i połogu, Wybrane aspekty opieki pielęgniarskiej i położniczej w różnych specjalnościach medycyny, 7, 197-205, https://dbc.wroc.pl/Content/73056/wybrane_aspekty_7.pdf
Wróbel, R. (2019). Ocena stanu biopsychospołecznego kobiet w okresie przedporodowym, Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski (rozprawa doktorska).
Zarychta, K., Chan, C.K.Y., Kruk, M. et al. (2020). Body satisfaction and body weight in under- and healthy-weight adolescents: mediating effects of restrictive dieting, healthy and unhealthy food intake. Eating and Weight Disorders, 25, 41–50, https://doi.org/10.1007/s40519-018-0496-z
Ziółkowska, B. (2009). Dlaczego (nie) jemy? Psychologiczne uwarunkowania stosunku do pokarmu, (w:) B. Ziółkowska (red.), Opętanie (nie)jedzeniem, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR. ISBN: 978-83-7383-388-3.
Ziółkowska, B., Weber, M. (2022), (w przygotowaniu). Psychologiczne determinanty sposobu żywienia, (w:) J. Gawęcki, W. Roszkowski (red.), Żywienie człowieka a zdrowie publiczne, Warszawa: PWN.
Ziółkowska, B., Ziółkowska, K. (2020). Obraz ciała u kobiet w ciąży oraz w połogu w zależności od zaangażowania w aktywność fizyczną, Kwartalnik naukowy Fides et Ratio, 1(41), 113-128, https://doi.org/10.34766/fetr.v41i1.245