Abstrakt
In view of the omnipresent contemporary crisis of truth, it seems a purposeful and valuable activity to approximate, clarify, as well as correct or recify the vision of the Catholic Church's teaching regarding treatment of man as a sexual being. The purpose of the article is to attempt to present selected elements of the teachings of the Catholic Church on sexuality, considering the ways in which sexual education is understood and identifying persons who are most acccountable for that dimesion of education. The inquiry is conducted from the point of view of an educator. The source literature of this study consists of selected documents of the Catholic Church. Other studies on the topic were also analysed. Based on the analysis of the documents, it may be conculded, that the Catholic Church attaches great importance to the issues connected with sexuality and sexual education. Such education should be based on integral vision of man. It is emphasized that this sphere should be considered in the context of the development of the whole human being, whose fundamental taks in life is love understood as the gift of self. Sexual education is therefore tantamount to education for love. It involves assisting children and youth in their search for the answer to the most important questions concerning the meaning and purpose of life, as well as the ideas and values which determine the trajectory of human existence on Earth. An element of the analysed dimension of upbringing is both the introduction of young people to issues related in a strict sense to the biological functioning of man as a being endowed with sex, and the formation of views and attitudes towards himself and other people. Given the strength and primordiality of the natural family bonds, this responsible task should be delegated mainly to parents. It is parents who are to the greatest degree responsible for the formation of children to whom they have passed on their lives. All other educational instituations should conform to the principle of subsidiarity and respect the precedence of parental rights and obligations. The ministry of spiritual assistance in the delicate sphere of the development of sexuality is the task of parents, who are the most important educators. All parents are obliged to undertake that difficult task, which requires creation of the climate of trust, closeness and mutual respect in the family, as well as gentleness and respect for the intimate shpere of children. It is essential, that all information be conveyd in a clear way and reach children in proper time.
Bibliografia
Augustyn, J. (2015). Wychowanie seksualne w rodzinie i w szkole, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Bełch, K. (2020). Katolicka nauka społeczna. Podręcznik dla studentów teologii i nauk społecznych, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
Benedykt XVI (2005). Encyklika Deus caritas est, (from:) https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20051225_deus-caritas-est.html (access: 4.05.2022).
Benedykt XVI (2009). Encyklika Caritas in veritate, (za:) https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20090629_caritas-in-veritate.html (dostęp: 5.05.2022)
Bołoz, W. (2003). Etyka seksualna, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego.
Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, (1967). Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, 313-324, Poznań: Pallottinum.
Deklaracja Persona humana o niektórych zagadnieniach etyki seksualnej, (1990). Wrocław: Oficyna Współczesna.
Długołęcka, A. (2006). Wychowanie i edukacja seksualna, (w:) Z. Lew-Starowicz, A. Długołęcka (red.), Edukacja seksualna, 234-264, Warszawa: Świat Książki.
Dudziak, U. (2017). Uznawanie czy modyfikowanie ludzkiej płciowości, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, nr 1, 23-36.
Dziewiecki, M. (2011). Problemy z seksualnością, Kraków: Wydawnictwo eSPe.
Evert, J., Stefanick, Ch. (2020). Czysta miłość. 10 sposobów na (od)budowanie niewinności nastolatków, Poznań: Wydawnictwo W Drodze.
Franciszek (2016). Posynodalna adhortacja apostolska Amoris laetitia. O miłości w rodzinie, Drukarnia Watykańska.
Grzelak, Sz. (2009). Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych młodzieży. Aktualny stan badań na świecie i w Polsce, Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Heinsch, K. i D., Kochel, J. (2021). „Tak” dla wychowania seksualnego. Wprowadzenie do katolickiej pedagogiki seksualnej, Kielce: Wydawnictwo JEDNOŚĆ.
Jan Paweł II (1981). Przemówienie do Ruchu Focolari, Rzym, 3.05.1981, (from:) http://www.wikijp2.pl/index.php?title=Mi%C5%82o%C5%9B%C4%87 (access: 6.05.2022).
Jan Paweł II (2000). Familiaris consortio. O zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie, Wrocław: Wydawnictwo TUM.
Jan Paweł II (2020). Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa, Kraków: Wydawnictwo AA.
Jan Paweł II (2021). List do Rodzin Gratissimam sane, Wrocław: Wydawnictwo TUM.
Katechizm Kościoła Katolickiego (1994). Poznań: Pallottinum.
Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (1967). Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, 537-620, Poznań: Pallottinum.
Ludzka płciowość: prawda i znaczenie (2010). (w:) M. Brzeziński (red.), W trosce o dobro małżeństwa i rodziny. Dokumenty Papieskiej Rady ds. Rodziny, 107-174, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Łobocki, M. (2009). Teoria wychowania w zarysie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Meissner, K. (2015). Skąd się biorą dzieci? Jak rozmawiać z dziećmi o przekazywaniu życia, Poznań: Inicjatywa Wydawnicza Jerozolima.
Meissner, K. (2017). Płciowość człowieka w kontekście wychowania osoby ludzkiej, Poznań: Inicjatywa Wydawnicza „Jerozolima”.
Olczyk, M. (2013). Seksualność człowieka w pedagogice personalistycznej. Śladami etycznej myśli Karola Wojtyły, (w:) K. Guzowski, A. Kostencka, G. Barth (red.), Osoba a wychowanie. Wokół pedagogiki personalistycznej i edukacji zdrowotnej według Jana Pawła II, 221-249, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Pawlukiewicz, P. (2019). Seks – poezja czy rzemiosło. Kraków: 2RYBY.PL.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. W przekładzie z języków oryginalnych, (2012). Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Pokrywka, M. (2010). Antropologiczne podstawy moralności małżeństwa i rodziny, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Półtawska, W. (2011). Wychowanie seksualne częścią wychowania człowieka, (w:) F. Adamski (red.), Wychowanie osobowe, 182-196, Kraków: Petrus.
Prucnal-Wójcik, M. (2018). Wychowanie w rodzinie w świetle ustawodawstwa polskiego i dokumentów międzynarodowych, (w:) B. Sieradzka-Baziur (red.), Pedagogika rodziny na początku XXI wieku w świetle pojęć i terminów, 203-216, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Ryś, M. (1999). Wychowanie seksualne, (w:) E. Ozorowski (red.), Słownik małżeństwa i rodziny, 484-486, Warszawa-Łomianki: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej, Fundacja Pomoc Rodzinie.
Skreczko, A. (1999). Wychowanie seksualne – w rodzinie, (w:) E. Ozorowski (red.), Słownik małżeństwa i rodziny, 486-487, Warszawa-Łomianki: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej, Fundacja Pomoc Rodzinie.
Skrzypczak, R. (2015). Wiara i seks. Jan Paweł II o małżeństwie i rodzinie, Kraków: Wydawnictwo AA.
Sztaba, M. (2012). Wychowanie społeczne w świetle nauczania Karola Wojtyły Jana Pawła II, Lublin: TN KUL.
Sztaba, M. (2014). Kościół katolicki wobec edukacji seksualnej, (from:) https://www.niedziela.pl/artykul/8357/Kosciol-katolicki-wobec-edukacji (access: 6.05.2022).
Szymański, Z. (1999). Edukacja seksualna, (w:) E. Ozorowski (red.), Słownik małżeństwa i rodziny, 122-123, Warszawa-Łomianki: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej, Fundacja Pomoc Rodzinie.
Urban, M. (2011). Kościół w sprawie seksu, Zbliżenia, 2, 12-15.
West, Ch. (2009). Teologia ciała dla początkujących. Podstawy rewolucji seksualnej Jana Pawła II, Warszawa: Centrum Myśli Jana Pawła II.
West, Ch. (2011). Eros i agape. Miłość, która daje szczęście, Kraków: Wydawnictwo Homo Dei.
Wiśniewska-Roszkowska, K. (1998). Wychowanie seksualne, Wrocław: Wydawnictwo TUM.
Wojtyła, K. (2015). Miłość i odpowiedzialność, Lublin: TN KUL.