Problematyczne używanie Internetu wśród seniorów – badanie pilotażowe
pdf (English)

Słowa kluczowe

osoby w okresie późnej dorosłości
problematyczne używanie Internetu
struktura osobowości

Jak cytować

Wójciak, A. (2022). Problematyczne używanie Internetu wśród seniorów – badanie pilotażowe. Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio, 52(4), 114-123. https://doi.org/10.34766/fetr.v4i52.1117
Język / Language
Słowa kluczowe

Abstrakt

Używanie Internetu stanowi w obecnych czasach ważny element życia każdego człowieka. Wraz z postępem technologicznym coraz częściej z sieci korzystają osoby w okresie późnej dorosłości (CBOS, 2016; CBOS, 2018). Celem przeprowadzonych badań było sprawdzenie czy seniorzy istotnie różnią się od osób w okresie średniej dorosłości w zakresie nasilenia problematycznego używania Internetu oraz jego wybranych korelatów- struktury osobowości oraz strategii radzenia sobie ze stresem. Zrealizowane badania miały charakter pilotażowy. Analiza statystyczna uwzględniła wyniki badań przeprowadzonych wśród 44 osób w okresie późnej dorosłości oraz 41 osób w okresie średniej dorosłości. Średnia wieku w grupie seniorów wyniosła 67 lat, z kolei w grupie kontrolnej 35 lat. Respondenci byli mieszkańcami województwa małopolskiego. W badaniu wykorzystano Test Problematycznego Używania Internetu w polskiej adaptacji Ryszarda Poprawy. Narzędzie to umożliwia zidentyfikowanie stopnia nasilenia symptomów problematycznego używania sieci (Poprawa, 2011). Ponadto zastosowano Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem- Mini-COPE oraz Kwestionariusz IPIP-BFM-20. Wyniki przeprowadzonych analiz ukazały brak istotnych różnic w zakresie nasilenia problematycznego używania Internetu oraz struktury osobowości pomiędzy badaną grupą seniorów a osobami w okresie średniej dorosłości. Istotne różnice wykazane zostały w aspekcie strategii radzenia sobie ze stresem. Doprecyzowując, osoby w okresie późnej dorosłości otrzymały istotnie niższe wyniki w podskali poczucie humoru oraz istotnie wyższe wyniki w podskali zwrot ku religii niż osoby w okresie średniej dorosłości. Należy podkreślić, że wnioski z przeprowadzonych badań mogą stanowić nie tylko istotną wskazówkę do prowadzenia skutecznych oddziaływań profilaktycznych kierowanych do seniorów, ale i potwierdzają one konieczność przeprowadzenia na tym gruncie dalszych, pogłębionych analiz.

https://doi.org/10.34766/fetr.v4i52.1117
pdf (English)

Bibliografia

Augustynek, A. (2015). Psychopatologia człowieka dorosłego. Warszawa: Difin SA.

CBOS (2016). Komunikat z Badań nr 163. Sposoby spędzania czasu przez seniorów, (from:) https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_163_16.PDF (accessed on: 8.06.2022).

CBOS (2018). Komunikat z badań nr 62. Korzystanie z Internetu, source: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_062_18.PDF (access: 8.06.2022).

CBOS (2019). Oszacowanie rozpowszechnienia oraz identyfikacja czynników ryzyka i czynników chroniących hazardu i innych uzależnień behawioralnych. Raport z badań, (from:) https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=9249205 (access: 5.01.2020).

Cudo, A., Kopiś, N., Stróżak, P. (2016). Problematyczne używanie Internetu oraz problematyczne korzystanie z gier komputerowych wśród studentów kierunków społecznych i humanistycznych. Hygeia Public Health, 51(4), 389-397.

Cypryańska, M., Bedyńska, S. (2013). Testy t-Studenta i ich nieparametryczne odpowiedniki. (in:) S. Bedyńska, M. Cypryańska (eds.), Statystyczny drogowskaz. Praktyczne wprowadzenie do wnioskowania statystycznego, 159-193. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno.

Daniluk, B., Borkowska, A. (2017). Rozumienie humoru przez osoby starsze i jego poznawcze uwarunkowania, Roczniki psychologiczne, XX(3), 513-528.

Finogenow, M. (2013). Rozwój w okresie późnej dorosłości–szanse i zagrożenia, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 297, 93-104.

Gaebel, W., Zielasek, J., Reed, G. M. (2017). Zaburzenia psychiczne i behawioralne w ICD-11: koncepcje, metodologie oraz obecny status. Psychiatria Polska, 51(2), 169-195. https://doi.org/10.12740/PP/69660

Grzegorzewska, I., Cierpiałkowska, L. (2018). Uzależnienia behawioralne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.

Izdebski, P., Kotyśko, M. (2016). Problemowe korzystanie z nowych mediów. (in:) B. Habrat (ed.), Zaburzenia uprawiania hazardu i inne tak zwane nałogi behawioralne, 219-304. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Jarczyńska, J., Orzechowska, A. (2014). Siecioholizm i fonoholizm zagrożeniem współczesnej młodzieży. (in:) J. Jarczyńska (ed.), Uzależnienia behawioralne i zachowania problemowe młodzieży, 121-146. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Krawczyk, P., Święcicki, Ł. (2020). ICD-11 vs. ICD-10- przegląd aktualizacji i nowości wprowadzonych w najnowszej wersji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób WHO. Psychiatria Polska, 54(1), 7-20.

Leszczyńska, E. (2019). Polacy w sieci: analiza przemian użytkowania Internetu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Makaruk, K., Wójcik, A. (2012). EU NET ADB, Badanie nadużywania Internetu przez młodzież w Polsce. Warszawa: Fundacja Dzieci Niczyje.

M’hiri, K., Costanza, A., Khazaal, Y., Khan, R., Zullino, D., Achab, S. (2015). Problematic Internet use in Older Adults, A Critical Review of the Literature, Journal of Addiction Research and Therapy, 6(4), 253. https://doi.org/10.4172/2155-6105.1000253

Ogińska-Bulik, N. (2014). Rola strategii radzenia sobie ze stresem w rozwoju po traumie u ratowników medycznych, Medycyna Pracy, 65(2), 209-217.

Pies, R. (2009). Should DSM-V Designate “Internet Addiction” a Mental Disorder? Psychiatry, 6(2), 31-37.

Poprawa, R. (2011a). Problematyczne używanie Internetu- nowe wyzwania dla psychologii zdrowia. (in:) M. Górnik-Durose, J. Mateusiak (ed.), Psychologia zdrowia: konteksty i pogranicza, 215-243. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Poprawa, R. (2011b). Test problematycznego używania Internetu. Adaptacja i ocena psychometryczna Internet Addiction Test K. Young. Przegląd Psychologiczny, 54(2), 193-216.

Rowicka, M. (2015). Uzależnienia behawioralne. Profilaktyka i terapia. Warszawa: Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii.

Rowicka, M. (2018). E-UZALEŻNIENIA. Teoria, profilaktyka, terapia. Warszawa: Fundacja Praesterno.

Topolewska, E., Skimina, E., Strus, W., Cieciuch, J., Rowiński, T. (2014). Krótki kwestionariusz do pomiaru Wielkiej Piątki, Roczniki Psychologiczne, 17(2), 367-384.

Ulman, P. (2017). Religijność osób starszych w Polsce. Wyniki badań statystycznych, Studia Socialia Cracoviensia 9, 2(17), 197–210.

Warzecha, K. (2018). Charakterystyka zjawiska ryzykownego i problemowego korzystania z Internetu i telefonów komórkowych przez młodzież szkół podstawowych. Raport merytoryczny z wykonania działań dofinansowanych z funduszu rozwiązywania problemów hazardowych w okresie 2.01.2017-30.11.2018, (from:) https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=8591886 (access: 10.07.2020).

Warzecha, K., Krzyżak-Szymańska, E., Wójcik, A., Żądło, T. (2016). Charakterystyka zjawiska hazardu i patologicznego używania Internetu wśród młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, (from:) https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=6826490 (access: 10.07.2020).

Woronowicz, B. T. (2009). Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA.

Wójciak, A. (2022). Older adults in the internet – internet addiction and its intrapsychic correlates. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 49(1), 113-122. https://doi.org/10.34766/fetr.v49i1.1000

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##