Słowa kluczowe
więź małżeńska
komunikacja małżeńska
Jak cytować
Abstrakt
Wstęp: Wczesne nieadaptacyjne schematy to dysfunkcjonalne wzorce poznawczo-emocjonalne, które powstają wskutek niezaspokojenia jednej lub więcej z podstawowych potrzeb psychicznych w dzieciństwie. Schematy te dotyczą jednostki oraz jej relacji z osobami znaczącymi (Young, Klosko, Weishaar, 2003). Niniejsza praca przedstawia wyniki badań dotyczących związku pomiędzy wczesnymi nieadaptacyjnymi schematami a jakością więzi i komunikacji małżeńskiej. Metoda: Za podstawową hipotezę badawczą przyjęto, że zależności te są ujemne. Założono, że im silniejsze natężenie schematów, tym niższy poziom jakości więzi i komunikacji małżeńskiej. Badanie objęło grupę 252 osób (149 kobiet i 103 mężczyzn), będących w związku małżeńskim. Badani wypełnili: Kwestionariusz Schematów Younga YSQ-S3, Skalę Więzi Małżeńskiej SWM oraz Kwestionariusz Komunikacji Małżeńskiej KKM. Wyniki: Na podstawie uzyskanych rezultatów potwierdzono istnienie oczekiwanych związków. Najsilniej korelującym zarówno z więzią, jak i komunikacją małżeńską okazały się schematy z obszaru rozłączenia i odrzucenia. Wnioski: Weryfikacja korelacji wczesnych nieadaptacyjnych schematów z jakością więzi i komunikacji małżeńskiej pogłębia wiedzę na temat ukształtowanych w dzieciństwie poznawczo-emocjonalnych wzorców istotnie powiązanych ze sposobami funkcjonowania w bliskiej relacji, zaś tego rodzaju wiedza z kolei może znaleźć praktyczne zastosowanie w terapii par i małżeństw. Ponadto uzyskane rezultaty mogą stanowić przyczynek do kolejnych analiz z uwzględnieniem zmiennych dotyczących wczesnodziecięcych doświadczeń, jak np. stylów wychowawczych czy systemów rodziny pochodzenia oraz innych konstruktów opisujących jakość związku małżeńskiego.
Bibliografia
Arntz, A., van Genderen, H. (2020). Schema Therapy for Borderline Personality Disorder. Hoboken: John Wiley and Sons.
Alipour, Z., Kazemi, A., Kheirabadi, G., Eslami, A.A. (2020). Marital communication skills training to promote marital satisfaction and psychological health during pregnancy: a couple focused approach. Reproductive Health, 17(23), 1-8. https://doi.org/10.1186/s12978-020-0877-4
Carrere, S., Buehlman, K.T., Gottman, J.M., Coan, J.A., Ruckstuhl, L. (2000). Predicting Marital Stability and Divorce in Newlywed Couples. Journal of Family Psychology, 14(1), 42-58. https://doi.org/10.1037/0893-3200.14.1.42
Dakowicz, A. (2021). Zadowolenie z małżeństwa. Pedagogiczne implikacje dotyczące osobistego rozwoju małżonków, relacji małżeńskich i rodzicielskich. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Edwards, D., Arntz, A. (2015). Schema Therapy in Historical Perspective. (In:) M. Vreeswijk, J. Broersen, M. Nadort (eds.), The Wiley Blackwell Handbook of Schema Therapy. Theory, Research, and Practise, 3-26. New Yersey: Wiley-Blackwell.
Eftekhari, A., Hejazi, M., Yazdani, K. (2018). Predicting Marital Satisfaction through Early Maladaptive Schemas and Communication Styles of Couples. International Journal of Psychology, 12(2), 118-146. http://doi.org/10.24200/ijpb.2018.60303
Ghandpazi, F.S., Navabinejad, S., Delavar, A. (2020). Predicting the Family Function based on Early Maladaptive Schemas and Couples Communication Patterns (Case Study: Education). Iranian Journal of Educational Sociology, 3(2), 62-69. http://doi.org/10.52547/ijes.3.2.62
Kaźmierczak, M., Plopa, M. (2005). Kwestionariusz Komunikacji Małżeńskiej (KKM). (W:) M. Plopa (red.), Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań, 107-158. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Kebrithi, A., Mohammadkhani, S. (2016). The Role of Marital Burnout and Early Maladaptive Schemas in Marital Satisfaction between Young Couples. International Journal of Medical Research & Health Sciences, 5(12), 239-246.
Khatamsaz, B., Forouzandeh, E., Ghaderi, D. (2017). Effectiveness of schema therapy on marital satisfaction and marital relationship quality in married women. International Journal of Educational & Psychological Researches, 3(1), 11-16. https://doi.org/10.4103/2395-2296.186513
Leong, J.L.T., Chen, S.X., Fung, H.H.L., Bond, M.H., Siu, N.Y.F., Zhu, J.Y. (2020). Is Gratitude Always Beneficial to Interpersonal Relationships? The interplay of Grateful Disposition, Grateful Mood, and Grateful Expression Among Married Couples. Personality and Social Psychology Bulletin, 46(1), 64-78. https://doi.org/10.1177/0146167219842868
Lavner, J.A., Karney, B.R., Bradbury, T.N. (2016). Does Couples’ Communication Predict Marital Satisfaction, or Does Marital Satisfaction Predict Communication? Journal of Marriage and Family, 78(3), 680-694. https://doi.org/10.1111/jomf.12301
Liberska, H., Matuszewska, M. (2001). Wybrane psychologiczno-społeczne mechanizmy funkcjonowania małżeństwa. (W:) H. Liberska (red.), Małżeństwo: męskość-kobiecość, miłość, konflikt, 14-64. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Li, L., Huang, X., Zheng, Q., Shan, X., He, Ch., Liao, W., Chen, H., Menon, V., Duan, X. (2022). Neural synchronization predicts marital satisfaction. Proceedings of the National Academy of Sciences, 19(34), e20202515119. https://doi.org/10.1073/pnas.2202515119
Lockwood, G., Perris, P. (2015). A New Look at Core Emotional Needs. (in:) M. Vreeswijk, J. Broersen, M. Nadort (eds.), The Wiley Blackwell Handbook of Schema Therapy. Theory, Research, and Practise, 42-65. Hoboken: John Wiley and Sons.
Louis, J.P., Wood, A.M., Lockwood, G., Ho, M.R., Ferguson, E. (2018). Positive clinical psychology and Schema Therapy (ST): The development of the Young Positive Schema Questionnaire (YPSQ) to complement the Young Schema Questionnaire 3 Short Form (YSQ-S3). Psychological Assessment, 30(9), 1100-1213. https://doi.org/10.1037/pas0000567
Mahmoudi, F., Mahmoudi, A., Nooripour, R. (2017). Relationship between early maladaptive schemas and safe communications in married students. Journal of Research & Haelth, 7(3), 779-787. http://doi.org/10.18869/acadpub.jrh.7.3.779
Mehrpouya, F., Jajarmi, M., Alizadeh Mousawi, E. (2021). The Inter-Structural Relationships between Early Maladaptive Schemas and Marital Commitment of Couples: The Mediating Role of Communication Patterns. International Journal of Health Studies, 8(2), 22-30. http://dx.doi.org/10.22100/ijhs.v8i2.895
Miłoszewska, J. (2012). Zachowania przywiązaniowe a jakość więzi małżeńskich osób z krótkim stażem małżeńskim. (W:) S. Bukalski (red.), Teoria przywiązania i jakość więzi. Analizy empiryczne, 145-167. Szczecin: Volumina.pl Daniel Krzanowski.
Mohhamadi, B., Soleymani, A., (2017). Early Maladaptive Schemas and Marital Satisfaction as Predictors of Marital Commitment. International Journal of Behavioral Sciences, 11(1), 16-22.
Navaei, J., Mohammadi, A. (2016). Association between the Early Maladaptive Schemas and Extra Marital Relationship among Married People. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 3(4), 18-27. (from:) http://ijpn.ir/article-1-682-en.html (access: 15.02.2023).
Oettingen, J., Chodkiewicz, J., Mącik, D., Gruszczyńska, E. (2018). Polska adaptacja i walidacja krótkiej wersji Kwestionariusza Schematów Younga (YSQ-S3-PL). Psychiatria Polska, 52(4), 707-718. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/76541
Plopa, M. (2008). Więzi w małżeństwie i rodzinie – metody badań. Warszawa: Wydawnictwo Impuls.
Porjorat, M. (2016). A comparative study of early maladaptive schemas in women with marital infidelity experience and those who didn’t have such an experience. Acta Medica International, 3, 89-93. https://doi.org/10.5530/ami.2016.1.19
Raftar, S.M., Pasandideh, M.M., Kazemi, P. (2019). Comparing early maladaptive schemas, sexual knowledge and attitude in applicant for divorce and ordinary couples. Journal of Fundamentals of Mental Health, 21(1), 5-13. (from:) http://eprints.mums.ac.ir/id/eprint/11246 (access: 15.02.2023).
Roediger, E., Stevens, B. A., Brockman, R. (2018). Contextual schema therapy: An integrative approach to personality disorders, emotional dysregulation, and interpersonal functioning. Oakland: New Harbinger Publications.
Ryś, M. (1999). Psychologia małżeństwa w zarysie. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Sitarczyk, M., Waniewski, A. (2001). Rola empatii w małżeństwie. Małżeństwo i Rodzina, 1(2), 23-27.
Szopiński, J. (1980). Skala więzi małżeńskiej. (W:) Z. Ratajczak (red.), Psychologia w służbie człowieka, 101-109. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Van Genderen, H., Rijkeboer, M., Arntz, A. (2015). Theoretical Model. Schemas, Coping Styles, and Modes. (In:) M. Vreeswijk, J. Broersen, M. Nadort (eds.), The Wiley Blackwell Handbook of Schema Therapy. Theory, Research, and Practise, 27-40. Hoboken: John Wiley and Sons.
Vreeswijk, van M., Broersen, J., Nadort, M. (2015). The Wiley-Blackwell Handbook of Schema Therapy: Theory, Research, and Practise. Hoboken: John Wiley and Sons.
Young, J.E., Klosko, J.S., Weishaar M.E. (2003). Schema Therapy. New York: The Guilford Press.
Young, J.E. (2005). Young Schema Questionnaire – Short Form 3 (YSQ-S3). New York: Cognitive Therapy Center.