Abstrakt
Wstęp: Współcześnie transplantologia stanowi jedyną skuteczną metodę ratującą ludzkie życie, w przypadku niewydolności narządów. Jej wybór w praktyce klinicznej spotyka na swojej drodze liczne bariery, związane z względami religijnymi, etycznymi, społecznymi oraz moralnymi. Współcześnie dochodzi do wielu zmian w hierarchii wartości młodych dorosłych, w związku z czym należy przeanalizować ich wpływ na postrzeganie procesów społecznokulturowych, w Pakże transplantacji. Cel pracy: Analiza wartości i ich wpływu na postawę wobec transplantacji narządów wśród studentów lubelskich uczelni wyższych. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono przy użyciu metody sondażu diagnostycznego, techniką ankietową. Wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety oraz wystandaryzowane narzędzie Lista Wartości Osobistych (LWO), opatrzony metryczką. W badaniu wzięło udział 205 respondentów, studiujących na trzech uczelniach w Lublinie (Uniwersytecie Medycznym, Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, Uniwersytecie Marii Curie – Skłodowskiej). Analizy statystyczne przeprowadzono z wykorzystaniem pakietu SPSS Statistics. Związki między postawami wobec transplantacji a zmiennymi socjodemograficznymi i wartościami analizowano za pomocą testów H Kruskala-Wallisa i współczynnika korelacji rho Spearmana. Graficznej prezentacji wyników dokonano za pomocą tabel zbiorczych i wykresów słupkowych. Wyniki i wnioski: Hierarchia wartości osobistych nie ma wpływu na postawy wobec transplantacji. Wiek, płeć, typ uczelni, wyznawana religia nie mają związku z postawami studentów wobec procedury transplantacji. Występują zależności pomiędzy miejscem zamieszkania i stosunkiem do praktyki religijnej a postawami studentów wobec transplantacji.
Bibliografia
Alhawari, Y., Verhoff, M.A., Ackermann, H., Parzeller, M. (2020). Religious denomination influencing attitudes towards brain death, organ transplantation and autopsy – a survey among people of different religions. International Journal of Legal Medicine, 134(3), 1203-1212. https://doi.org/10.1007/s00414-019-02130-0
Boczkowska, M. (2016). Wartości osobiste preferowane przez młodzież gimnazjalną a wybrane wskaźniki socjodemograficzne. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 3, 223-240. https://doi.org/10.17951/lrp.2016.35.3.223
Bourke, V.J. (1994). Historia etyki. Warszawa: Wydawnictwo Krupski i S-ka.
Centrum Badania Opinii Społecznej, (2009). Postawy wobec przeszczepiania narządów. Warszawa: Wydawnictwo Fundacji CBOS.
Centrum Badania Opinii Społecznej, (2011). Postawy wobec przeszczepiania narządów. Warszawa: Wydawnictwo Fundacji CBOS.
Chen, A., Ahmad, M., Flescher, A., Freeman, W.L., Little, S. Martins, P.N., Ladin, K. (2020). Access to transplantation for persons with intellectual disability: strategies for nondiscrimination. American Journal of Transplantation, 20(8), 2009-2016. https://doi.org/10.1111/ajt.15755
El-Agroudy, A.E., Jaradat, A., Arekat, M., Hamdan, R.M., AlQarawi, N., AlSenan, Z.K., Almarzooq, A.Y. (2019). Survey of medical students to assess their knowledge and attitudes toward organ transplantation and donation. Saudi Journal of Kidney Diseases and Transplantation, 30(1), 83-96.
Kamińska, M., Daszuta, K. (2019). Wiedza i opinie studentów na temat transplantacji narządów. (From:) https://wyd.edu.pl/images/Czasopisma_naukowe/Pielegniarstwo/Pielkegniarstwo1/pilegniarstwo21/IwP_2019_2/IwP_2019_2_Kaminska_Daszuta.pdf (access: 20.01.2023).
Kotomska, M., Tataj-Puzyna, U., Danielewicz, R. (2019). Transplantacja narządów ludzkich bioetycznym wyzwaniem dla młodzieży. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 37(1), 379-391. https://doi.org/10.34766/fetr.v1i37.57
Krupic, F., Westin, O., Hagelberg, M., Sköldenberg, O., Samuelsson K. (2019). The influence of age, gender and religion on willingness to be an organ donor: Experience of religious Muslims living in Sweden. Journal of Religion and Health, 58(3), 847-859. https://doi.org/10.1007/s10943-018-0670-7
Lisowska, D., Budzińska, K., Ścieranka, M. (2017). Attitudes of students of Jan Grodek State High Vocational School in Sanok towards organ donation. Journal of Education, Health and Sport, 7, 1684-1699.
Molina-Pérez, A., Rodríguez-Arias, D., Delgado-Rodríguez, J., Morgan, M., Frunza, M., Randhawa, G., Schicktanz, S. (2019). Public knowledge and attitudes towards consent policies for organ donation in Europe: a systematic review. Transplantation Reviews, 33(1), 1-8. https://doi.org/10.1016/j.trre.2018.09.001
O’Dell, H.W., McMichael, B.J., Lee, S., Karp, J.L., VanHorn, R.L., Karp, S.J. (2019). Public attitudes toward contemporary issues in liver allocation. American Journal of Transplantation, 19(4), 1212-1217. https://doi.org/10.1111/ajt.15227
Perkowska, M.M. (2018). Postawy studentów białostockich uczelni wobec transplantacji. Stan, uwarunkowania, implikacje pedagogiczne. (From:) https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/7797/1/M_Perkowska_Postawy_studentow_bialostockich_uczelni_wobec_transplantacji.pdf (access: 20.01.2023).
Perz, T. (2020). Świat wartości w ujęciu Maxa Schelera – konsekwencje pedagogiczne. Edukacja Humanistyczna, 1(42), 77-88.
Rajab, T.K., Singh, S.K. (2018). Donation after cardiac death heart transplantation in America is clinically necessary and ethically justified. Circulation. Heart Failure, 11(3). https://doi.org/10.1161/CIRCHEARTFAILURE.118.004884
Ríos, A., Carrillo, J., López-Navas, A.I., Martínez-Alarcón, L., Martinez-Insfran, L.A., Ayala-García, M.A., Ramírez, P. (2020). Impact of Catholicism on the Attitude Toward the Donation of Organs Among African Residents in Spain. In Transplantation Proceedings, 52(5), 1432-1434. https://doi.org/10.1016/j.transproceed.2020.02.064
Ścisło, L., Partyka, E., Walewska, E. (2013). Postawy i wiedza mieszkańców wsi i miast na temat transplantacji narządów. Hygeia Public Health, 48(1), 40-45.
Żuk, G. (2016). Edukacja aksjologiczna. Zarys problematyki. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.