Umiejscowienie oddziaływań z zakresu religii w paradygmacie jurydycznej pracy socjalnej. Próba oceny
pdf (English)

Słowa kluczowe

niedostosowani społecznie
sprawcy przestępstw
klasyczna resocjalizacja
jurydyczna praca socjalna
socjalna resocjalizacja
oddziaływania religijne

Jak cytować

Woźniak, W. (2023). Umiejscowienie oddziaływań z zakresu religii w paradygmacie jurydycznej pracy socjalnej. Próba oceny. Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio, 56(4), 167-174. https://doi.org/10.34766/fetr.v56i4.1239
Język / Language
Słowa kluczowe

Abstrakt

Praca naprawcza, psychokorekcyjna z różnymi kategoriami osób niedostosowanych społecznie, a zwłaszcza z więźniami i nieletnimi umieszczonymi w określonych ośrodkach, może odbywać się w ramach różnych podejść czy modeli. Praca z tymi osobami jest niezwykle trudna, gdyż w swoim funkcjonowaniu aksjologicznym, często realizują antywartości, mają trudności z przestrzeganiem norm społecznych, moralnych, prawnych, a przy tym charakteryzuje ich niejednokrotnie roszczeniowość. W Polsce, w odniesieniu do pracy z więźniami czy wychowankami zakładów poprawczych powszechnie stosowany jest termin – resocjalizacja. W prezentowanym artykule wyszczególnione zostaną trzy paradygmaty oddziaływań wobec osób, które weszły w konflikt z prawem, czy w ogóle wobec osób nieprzystosowanych do uspołecznionego funkcjonowania, a więc życia w zgodzie z obowiązującymi i przez ogół akceptowanymi normami moralnymi, społecznymi, prawnymi. Te paradygmaty to: resocjalizacyjny klasyczny, jurydycznej pracy socjalnej oraz socjalnej resocjalizacji. W danym paradygmacie będą preferowane określone formy pracy. Metodyka pracy z nieprzystosowanymi społecznie, czyli metodyka resocjalizacyjna, prezentuje funkcje, zasady, metody tejże pracy. Metody pracy naprawczej (metody resocjalizacji) posiadają charakter psychotechniczny (indywidualny, a zarazem psychologiczny czy psychoterapeutyczny), socjotechniczny (praca z grupą czy z wykorzystaniem oddziaływań poprzez grupę), kulturotechniczny (nauka, np. szkolna, praca, kontakt z kulturą jako odbiorca bądź twórca). Za metodę kulturotechniczną należy uważać też różne oddziaływania z zakresu religii. Nie wszyscy więźniowie czy wychowankowie zakładów poprawczych mają negatywny stosunek do religii czy do duszpasterstwa specjalistycznego (penitencjarnego, zakładowego). Wielu z nich w oddziaływaniach z zakresu religii dostrzega wartość pomocową. Praktyki religijne pomagają im w prospołecznym funkcjonowaniu, aczkolwiek w celu uzyskania danych korzyści mogą manipulować swoim zaangażowaniem religijnym, które może okazać się zaangażowaniem pozornym. Aktywność zawodowa autora niniejszego artykułu pozwoliła mu na prowadzenie wieloletniej obserwacji wśród osadzonych w jednostkach penitencjarnych czy wśród umieszczonych w zakładach dla nieletnich resortu sprawiedliwości. Wyniki tej obserwacji dają podstawę do umieszczenia oddziaływań religijnych nie w paradygmacie klasycznej resocjalizacji, a w paradygmacie jurydycznej pracy socjalnej.

https://doi.org/10.34766/fetr.v56i4.1239
pdf (English)

Bibliografia

Bałandynowicz, A. (2021). Człowiek cząstką wszechświata. Rozważania antropologiczno-filozoficzne i filozoficznoprawne. Warszawa: Difin.

Bałandynowicz, A. (2022). Pokój fundamentem człowieczeństwa. Warszawa: Difin.

Christianson, S. (2006). Więzienia świata. Warszawa: MUZA.

Ciosek, M. (2001). Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN.

Grudziewska, E. (2021). Empatia – warsztat zajęć uwrażliwiających. (In:) E. Grudziewska (ed.), Kompetencje pracowników socjalnych. Warsztaty, 91-132. Warszawa: Difin.

Grzesiak, M. (2023). Psychologia zmiany – najskuteczniejsze narzędzie pracy z ludzkimi emocjami, zachowaniami i myśleniem. Gliwice: Helion.

Hadnagy, Ch. (2021). Socjotechnika. Metody manipulacji i ludzki aspekt bezpieczeństwa. Gliwice: Helion.

Jankowiak, B., Soroko, E. (2021). Socjoterapia młodzieży. Studium psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kamiński, T. (2019). Praca socjalna w związku z religią, Kościołami i wspólnotami wiary. (In:) K. Frysztacki (ed.), Praca socjalna – 30 wykładów, 230-243. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kaszyński, H. (2019). Sens i istota pracy socjalnej. (In:) K. Frysztacki (ed.), Praca socjalna – 30 wykładów, 19-32.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

KKW – Kodeks karny wykonawczy (2022). (W:) J. Tchorek (red.), Prawo karne. Zbiór przepisów. Stan prawny na 15 marca 2022 r. Kodeks karny. Kodeks postępowania karnego. Kodeks karny wykonawczy. Kodeks wykroczeń. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Kodeks karny skarbowy. Opłaty w sprawach karnych. Postępowanie w sprawach nieletnich. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Przeciwdziałanie narkomanii, 575-733. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Kowalski, J. (2021). Współczesne modele terapii kryzysów i zaburzeń psychicznych. (W:) Ł. Gawęda (ed.), Kryzys psychiczny w nowoczesnym świecie, 185-211. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN & Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk.

Krasiejko, I. (2023). Pracownik socjalny jako refleksyjny praktyk. Refleksyjna edukacja metodyki pracy socjalnej. Warszawa: Difin.

Kupisiewicz, Cz., Kupisiewicz, M. (2018). Słownik pedagogiczny.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Maison, D. (2023). Jakościowe metody badań społecznych. Podejście aplikacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Majchrzyk, Z. (2018). Psychologia sądowa dorosłych (1976-2016). Teoria i praktyka. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”.

Majchrzyk, Z. (2020). Koryfeusze i choreuci psychiatrii i psychologii sądowej PTP (1920-2020). Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”.

Marzec, A., Sarzała, D., Woźniak, W. (2018). Profilaktyka społeczna i resocjalizacja w kontekście psychologicznym. Warszawa: Ośrodek Wydawniczo-Poligraficzny „SIM”.

Proctor, B. (2023). Zmień swój paradygmat, a odmienisz swoje życie. Gliwice: Helion.

Ptak, K., Woźniak, W. (2009). Podstawowe zagadnienia metodyki resocjalizacji. (In:) W. Woźniak (ed.), Materiały do ćwiczeń z metodyki resocjalizacji – aspekt psychologiczny i pedagogiczny, 9-21. Olecko – Warszawa: Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej – Acta Universitatis Masuriensis w Olecku & Wydział Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Stanek, K.M. (2021). Kompetencje pracowników socjalnych w świetle literatury przedmiotu. (In:) E. Grudziewska (ed.), Kompetencje pracowników socjalnych. Warsztaty, 10-31. Warszawa: Difin.

Stępniak, P. (1999). Od resocjalizacji do pracy socjalnej. O konieczności zmiany modelu postępowania. Opieka – Wychowanie – Terapia, 2, 35-42.

Stępniak, P. (2008). Praca socjalna czy socjalna resocjalizacja. W poszukiwaniu nowego modelu. (In:) A. Szecówka, B. Koukola, P. Kwiatkowski (eds.), Teoria i praktyka resocjalizacyjna wobec współczesnych zachowań dewiacyjnych w Polsce i Republice Czeskiej, 89-98. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Alta 2 & Uniwersytet Wrocławski & Slezská Univerzita v Opavé & Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu.

Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, Dz. U. 2022 poz. 1700.

Woźniak, W. (2015). Readaptacja społeczna sprawców zabójstw ze szczególnym okrucieństwem. W kierunku formowania paradygmatu pracy socjalnej w oddziaływaniu penitencjarnym. Ružomberok: VERBUM – Vydavatel’stvo Katolíckej Univerzity v Ružomberku.

Woźniak, W. (2020). Relacja pomiędzy psychologią a pracą socjalną, Kutno: Wydawnictwo WSGK.

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##