Słowa kluczowe
chór gotycki
lektorium
sobór
ołtarz
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł definiuje rolę, jaką pełni architektura świątyni gotyckiej w aspekcie syntezy obrazu kulturowego i liturgicznego, gdy dotyczy to formy fasady katedry, jej planu zwieńczonego wschodnim chórem oraz metafizyki, gdzie światło przetworzone przez witraże w kontakcie z konstrukcją szkieletową wnosi symbiotyczny, symboliczny obraz. Wspomniana synteza zostaje specyficznie zinterpretowana po Soborze Trydenckim (1545-1563) poprzez wyburzenie lektoriów zamykających chór gotycki względem nawy wiernych świeckich. Odnowa liturgiczna przy otwartym wizualnie chórze, wprowadziła na jego zwieńczeniu ołtarz główny obowiązkowo złączony z tabernakulum, tudzież dodatkowo przewyższony przez retabulum. Artykuł opisując wnętrze chóru gotyckiego po Soborze Trydenckim, liturgicznie aktualne do Soboru Watykańskiego II (1962-1965), opisuje następnie odnowiony obraz chóru gotyckiego po ponownej, współczesnej odnowie liturgicznej. Artykuł wyszczególniając nową obecność ołtarza i tabernakulum po Soborze Watykańskim II w kościele zdefiniowanym obecnie jako domus ecclesiae, określa aktualność architektury wnętrza gotyckiego gdy istnieje ono w zgodzie z zarządzeniami posoborowymi i służy budowaniu wspólnoty wiary.
Bibliografia
Banaszak, M. (1989). Historia Kościoła. (In:) M. Węcławski (ed.), Katolicyzm A-Z. Łódź: Dziecezjalne Wydawnictwo Łódzkie.
Bandelier, A. (1999). Simples questions sur la messe et la liturgie. Chambray-lès-Tours: Éditions C.L.D.
Barral i Altet, X. (2009). Rendez-vous avec l’art gothique. Milan: Édition du Rouergue.
Barral i Altet, X. (2022). L’art médiéval. Paris: Presses Universitaires de France/Humensis.
Barral i Altet, X. (2023). Histoire de l’art. Paris: Presses Universitaires de France/Humensis.
Biblia Tysiąclecia, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, (1980). Poznań-Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum.
Bogdan, M. (2008). Architektura chóru gotyckiego a przestrzeń sakralna – Architecture du chœur gothique et l’espace sacré. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Bogdan, M. (2020). Liturgiczne uwarunkowania umiejscowienia ołtarza i tabernakulum we wnętrzu sakralnym po II Soborze Watykańskim w XX wieku. Liturgia Sacra, 26. http://dx.doi.org/10.25167/ls.2189
Bogdan, M. (2021). The role of the altar and tabernacle in the catholic church interior in the light of post-conciliar recommendations and architectural arrangement of the church interior. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 48(4), 250-277. https://doi.org/10.34766/fetr.v48i4.940
Bogdan, M. (2023). Dzieło opata z Saint-Denis a architektura gotycka południowej Polski – L’œuvre de l’abbé de Saint-Denis et l’architecture gothique au sud de la Pologne. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Bouyer, L. (1991). Architecture et liturgie. Paris: Les Éditions du Cerf.
Brutails, J.A. (1997). Pour comprendre les monuments de la France. Paris: Éditeur Gérard Monfort.
Chedozeau, B. (1998). Chœur clos, chœur ouvert. Paris: Les Éditions du Cerf.
Dahl, E. (1987). L’église: maison de Dieu, demeure de l’homme. Question de.
Danilewicz, J. (1948). Kościół i jego wnętrze w świetle przepisów prawno-liturgicznych. Kielce: Księgarnia „Jedność“.
Durand de Mende, G. (1996). Manuel pour comprendre la signification symbolique des cathédrales et des églises. Fuveau: La Maison de Vie.
Eucharystia w dokumentach Kościoła, (1987). (After:) J. Miazek, (1987). To czyńcie na moją pamiątkę. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
Feuillet, M. (2009). Lexique des symboles chrétiens. Paris: Presses Universitaires de France.
Guillouët, J.M. (2016), Églises, abbayes et cathédrales. Luçon: Éditions Jean-Paul Gisserot.
Jan Pawel II, (2003). Encyklika Ecclesia de Eucharistia (Encyklika Ojca Świętego Jana Pawła II o Eucharystii). Katowice: Księgarnia św. Jacka.
Koch, W. (2013). Style w architekturze. Warszawa: Świat Książki.
Kodeks Prawa Kanonicznego. K.P.K. (1917). (After:) J. Danilewicz, (1948). Kościół i jego wnętrze w świetle przepisów prawno-liturgicznych. Kielce: Księgarnia „Jedność”.
Kowalczyk, M.M. (2020). Funkcja poznania sztuki religijnej na podstawie “Listu Ojca Świętego Jana Pawła II do artystów”, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 44(4), 73-85. https://doi.org/10.34766/fetr.v44i4.437
McNamara, D.R. (2017). Comprendre l’art des églises, Paris: Éditions Larousse.
Mszał Rzymski, (1987). Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego, OWMR. (After:) J. Miazek, (1987). To czyńcie na moją pamiątkę. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
OWMR, (1975). (After:) J. Miazek, (1987). To czyńcie na moją pamiątkę. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej. Pontyfikał rzymski, (1978). Obrzęd poświęcenia ołtarza. Rzym: Stolica Apostolska.
Sacra Rituum Congregatio. S.R.C., (1806, 1880, 1882, 1899). (After:) J. Danilewicz, (1948). Kościół i jego wnętrze w świetle przepisów prawno-liturgicznych. Kielce: Księgarnia „Jedność”.
Sadoch, E. (2018). Ostrołukowe piękno: sposoby postrzegania katedry gotyckiej. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 36(4), 164-197.
Schwarz, F.F. (2003). Symbolique des cathédrales – Visages de la Vierge. Paris: Les éditions du Hutième Jour.
Święta Kongregacja Obrzędów, (1964). I Instrukcja wykonawcza Inter Oecumenici. Rzym: Stolica Apostolska.
Święta Kongregacja Obrzędów, (1987). Instrukcja Eucharisticum Mysterium. (After:) J. Miazek, (1987). To czyńcie na moją pamiątkę. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
Willesme, J.P. (1982). L’art. gothique. Paris: Flammarion.
Z Kodeksu Prawa Kanonicznego. K.P.K. (1987). (After:) J. Miazek, (1987). To czyńcie na moją pamiątkę. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
Zieliński, Ch. (1959). Sztuka sakralna – Co należy wiedzieć o budowie, urządzeniu, wyposażeniu, ozdobie i konserwacji Domu Bożego. Poznań, Warszawa, Lublin: Księgarnia św. Wojciecha.