Słowa kluczowe
Jak cytować
Abstrakt
Technologie cyfrowe występują bardzo szeroko i powszechnie we współczesnej rzeczywistości i są fundamentalną formą komunikacji międzyludzkiej. Smartfon, niewielkie urządzenie, bez trudu mieszczące się w kieszeni pozwala na zaspokojenie wielu codziennych potrzeb człowieka. Jednak, mimo tego, że ułatwia mu funkcjonowanie, to nierzadko staje się również źródłem lęku, który w długotrwałej perspektywie może negatywnie wpływać na dobrostan psychiczny. Mogą być też inne konsekwencje nomofobii, na przykład nadmierne przywiązanie do smartfona może stać się przyczyną systematycznego redukowania realnej obecności drugiego człowieka w naszym życiu. W ten sposób komunikacja i dialog z drugim człowiekiem zostają zaburzone, a nawet mogą też przestać w ogóle istnieć.
Celem podjętych badań było rozpoznanie zjawiska nomofobii wśród studentów. Poszukiwano różnic w zakresie nasilenia nomofobii ze względu na płeć, rodzaj uprawianego sportu (indywidualny versus zespołowy), podejmowanie lub niepodejmowanie aktywności zawodowej, a także korelacji pomiędzy poszczególnymi wymiarami nomofobii.
Zbadano 102. osoby studiujące w Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie na kierunku Sport, w tym 23 kobiety i 79. mężczyzn. Średni wiek badanych wynosił 19,3 lat. W grupie badanych było 80 osób, które uprawiają sport. Średni staż treningowy to 8,5 roku. Do zebrania materiału empirycznego wykorzystano Nomophobia Questionnaire (NMP-Q) (Yildirim, Correia, 2015).
Zaobserwowano różnice ze względu na płeć w zakresie ogólnego wskaźnika nomofobii i jednego z jej wymiarów, którym jest brak możliwości komunikacji. Istotnie wyższe wyniki uzyskały badane studentki. Czynniki, które nie różnicują nasilenia nomofobii wśród badanych studentów to: rodzaj uprawianego sportu (indywidualny versus zespołowy), podejmowanie lub niepodejmowanie pracy. Zaobserwowano dodatnie korelacje pomiędzy poszczególnymi wymiarami nomofobii.
Bibliografia
AlMarzooqi, M.A., Alhaj, O.A., Alrasheed, M.M., Helmy, M., Trabelsi, K., Ebrahim, A., Hattab, S., Jahrami, H.A., Ben Saad, H. (2022). Symptoms of Nomophobia, Psychological Aspects, Insomnia and Physical Activity: A Cross-Sectional Study of ESports Players in Saudi Arabia. Healthcare, 10, 257. https://doi.org/10.3390/healthcare10020257
Apoftegmaty Ojców Pustyni. Gerontikon. Księga Starców. (2007). Tom 1., Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów.
Arpaci, I., Baloğlu, M., Özteke Kozan, H. İ., Kesici, Ş. (2017). Individual Differences in the Relationship Between Attachment and Nomophobia Among College Students: The Mediating Role of Mindfulness. Journal of Medical Internet Research. 19(12): e.404, https://doi.org/10.2196/jmir.8847
Białecka, B., Gil, A. M. (2022). Dzieci w wirtualnej sieci. Poradnik dla rodziców. Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii. Poznań: Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii.
Bochenek, M., Lange, R. (2019). Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów. Warszawa: NASK Państwowy Instytut Badawczy. (Za:) https://akademia.nask.pl/baza-wiedzy/publikacje.html (dostęp: 27.12.2023).
Cain, J., Malcom, D.R. (2019). An Assessment of Pharmacy Students’ Psychological Attachment to Smartphones at Two Colleges of Pharmacy. American Journal of Pharmaceutical Education, 83(7), 1637-1646. https://doi.org/10.5688/ajpe7136.
Czerski, W. (2018). Nomofobia – szczególnie groźna odmiana uzależnienia od telefonu komórkowego. Edukacja – Technika – Informatyka, 3(25), 212-217. https://doi.org/10.15584/eti.2018.3.30
Czerski, W.M. (2021). The Polish adaptation and validation of the Nomophobia Questionnaire (NMP-Q) Polska adaptacja i walidacja Nomophobia Questionnaire (NMP-Q). Alcoholism & Drug Addiction / Alkoholizm i narkomania, 34(3), 153-176. https://doi.org/10.5114/ain.2021.111787
Czerski, W.M. (2022). Piętno technologii – nomofobia i FoMO jako przykłady lęków współczesnej młodzieży. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 2(22), 133-144.
Derbich, J. (2011). Dobry przykład – fundament wychowania. (Za:) http://www.aktywniepozdrowie.pl/po-co-by-aktywnym/dobry-przyklad-fundament-wychowania. (dostęp: 04.01.2024).
Derbich, J. (2017). Rozważania o „dobrym” i „złym” wychowaniu. Forum Pedagogiczne 2, 225-236.
Daily Mail Online (2008, march 31). Nomophobia is the fear of being out of mobile phone contact – and it’s the plague of our 24/7 age. (Za:) https://www.dailymail.co.uk/news/article-550610/Nomophobia-fear-mobile-phone-contact—plague-24-7-age.html (dostęp: 19.11.23).
Dziewit, D., Jaworowska-Duchlińska, N. (2023). Online uzależnienie. Psychologia Nastolatka, 6, 102-105.
Farchakh, Y., Hallit, R., Akel, M., Chalhoub, C., Hachem, M., Hallit, S., Obeid, S. (2021). Nomophobia in Lebanon: Scale validation and association with psychological aspects. PLoS ONE 16(4): e0249890. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0249890
Jupowicz-Ginalska, A., Kisilowska, M., Iwanicka, K., Baran, T., Wysocki, A., Witkowska, M., Lange, R. (2021). FOMO 2021. Polacy a lęk przed odłączeniem w czasie pandemii. Warszawa. (Za:) https://www.wdib.uw.edu.pl/images/fomo2021.pdf (dostęp: 29.12.2023).
Kateb, S. (2017). The Prevalence and Psychological Symptoms of Nomophobia among University Students. Journal of Research in Curriculum, Instruction and Educational Technology, 3(3), 155-182. https://dx.doi.org/10.21608/jrciet.2017.24454
Lee, S., Kim, M., Mendoza, J.S., McDonough, I.M. (2018). Addicted to cellphones: exploring the psychometric properties between the nomophobia questionnaire and obsessivness in college students. Heliyon, 4(11), e00895. https://doi.org/10.1016%2Fj.heliyon.2018.e00895
Louragli, I., Ahami, A., Khadmaoui, A., Mammad, K.,Lamrani, A.C. (2018). Evaluation of the nomophobia’s prevalence and its impact on school performance among adolescents in Morocco. Problems of Psychology in the 21st Century, 12(2), 84-94. https://doi.org/10.33225/ppc/18.12.84
Maruszewski, T., Doliński, D., Łukaszewski, W., Marszał-Wiśniewska, M. (2015). Emocje i motywacja. (W:) J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia akademicka. Podręcznik, 511-649, Tom 1. Gdańsk: GWP.
Mosiołek, A., Jędrzejko, M., Jakima, S., Rowiński, T. (2022). Uzależnienia behawioralne wśród dzieci i młodzieży. Zjawisko i jego uwarunkowania. (W:) S. Jakima, A. Mosiołek (red.), Zaburzenia behawioralne i zaburzenia nawyków, 143-149, Warszawa: Fundacja ETOH.
Notara, W., Vagka, E., Gnardellis, Ch., Lagiou, A. (2021). The Emerging Phenomenon of Nomophobia in Young Adults: A Systematic Review Study. Addiction & Health, 13(2), 120–136. https://doi.org/10.22122/ahj.v13i2.309
Pajor, P. (2021). Problemowe użytkowanie, nadmierne korzystanie, uzależnienie od smartfona. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 21(4), 281–292.
Pérez Cabrejos, R.G., Rodríguez Galán, D.B., Colquepisco Paúcar, N.T., Enríquez Ludeña, R.L. (2021). Consecuencias de la nomofobia en adolescentes: una revisión sistemática. Revista Conrado, 17(81), 203-210. (Za:) http://scielo.sld.cu/pdf/rc/v17n81/1990-8644-rc-17-81-203.pdf (dostęp: 20.11.23).
Siek, S. (1999). Autopsychoterapia. Warszawa: ATK.
Wasylewicz, M. (2019). Świadomość skutków zdrowotnych korzystania z internetu w opinii pokolenia sieci. Edukacja – Technika – Informatyka, 3(29), 113-118. https://doi.org/10.15584/eti.2019.3.16.
Witkowska, M. (2019). FOMO i nadużywanie nowych technologii. Poradnik dla rodziców. Warszawa: NASK Państwowy Instytut Badawczy. (Za:) https://cyberprofilaktyka.pl/publikacje/FOMO%20i%20e-uzale%C5%BCnienia_internet.pdf (dostęp:04.01.2024).
Vagka, E., Gnardellis, C., Lagiou, A., Notara, V. (2023). Prevalence and Factors Related to Nomophobia: Arising Issues among Young Adults. European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education, 13, 1467–1476. https://doi.org/10.3390/ejihpe13080107
Xurong Lu, Tour Liu, Xiaorui Liu, Haibo Yang, Jon D. Elhai. (2022). Nomophobia and relationships with latent classes of solitude. Bulletin of the Menninger Clinic, 86(1), 1-19. https://doi.org/10.1521/bumc.2022.86.1.1
Yildirim, C., Correia, A. (2015). Exploring the Dimensions of Nomophobia: Development and Validation of a Self-Reported Questionnaire. Computers in Human Behavior, 49, 130–137. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.02.059
Żmuda, E. (2021). Czym jest nomofobia? Przyczyny, objawy i leczenie. Zaufany terapeuta. (Za:) https://www.zaufanyterapeuta.eu/porady-dla-pacjentow/czym-jest-nomofobia-przyczyny-objawy-i-leczenie (dostęp: 01.02.2024).