Słowa kluczowe
aborcja farmakologiczna
bioetyka
klauzula sumienia
zasada sprzeciwu sumienia
Jak cytować
Abstrakt
Głównym celem artykułu jest analiza najważniejszych elementów aktualnego sporu światopoglądowego i politycznego we Włoszech, który dotyczy aspektów etyczno-prawnych różnych form aborcji. Kraj nad Tybrem należy do tych państw na świecie, w których w czasie pandemii COVID-19 doszło do szerokiej liberalizacji przepisów aborcyjnych. W sierpniu 2020 r. włoskie Ministerstwo Zdrowia podjęło decyzję, że aborcja farmakologiczna – przeprowadzana przy użyciu preparatu medycznego RU-486 – nie powinna być praktykowana na szpitalnych oddziałach ginekologiczno-położniczych, ale w placówkach funkcjonujących w trybie dziennym (day hospital), bez obowiązku hospitalizacji dla kobiet dokonujących tego rodzaju aborcji. Ograniczony dostęp do usług medycznych w placówkach publicznej i prywatnej służby zdrowia doprowadził do tego, że praktykowanie aborcji farmakologicznej przeniosło się w dużym stopniu ze szpitali i przychodni do aptek, mieszkań i domów. W 2021 r. we Włoszech aborcja farmakologiczna stanowiła 48,3% wszystkich zabiegów przerwania ciąży przeprowadzonych zgodnie z obowiązującą ustawą aborcyjną.
W obliczu banalizacji przerywania ciąży włoskie środowiska pro-life podjęły wiele różnych działań dotyczących ochrony życia poczętego. Jedną z takich inicjatyw była akcja „Bijące serce”, w ramach której został podjęty problem możliwości pokazywania nienarodzonego dziecka i jego bijącego serca kobietom zamierzającym dokonać aborcji. Przeprowadzone w artykule analizy wykazały, że w epoce Internetu i globalnej wioski coraz większe znaczenie mają nie tyle normy prawne, ile wolna wola człowieka oraz budzenie wrażliwości moralnej ludzi i kształtowanie odpowiedniej świadomości bioetycznej w wymiarze społecznym. W tym kontekście duże znaczenie mają różnego rodzaju inicjatywy służące realizacji takich celów, podejmowane aktualnie we Włoszech przez środowiska pro-life. Debata prowadzona we Włoszech na temat aborcji dostarcza także wielu argumentów za koniecznością objęcia klauzulą sumienia pracowników aptek.
Bibliografia
Anzani, G. (2023). Aborto. Quelle firme radicali dissennata negazione dell’aiuto. Avvenire, 56/170, 16.
Balzano, A. (2021). Per farla finita con la famiglia. Dall’aborto alle parentele postumane. Milano: Meltemi Editore.
Cioncolini, T. (2023). L’aborto tra cultura e politica nel mondo cattolico italiano (1974-1981). Roma: Edizioni Studium.
De Ciero, S. (2022). Il diritto di scegliere. Sull’aborto. Storie e riflessioni oltre la retorica. Torino: La Corte Editore.
Dovico, E. (2023). Noi, farmacisti, chiediamo una legge sull’obiezione di coscienza. La Nuova Bussola Quaotidiana, 9 October 2023. (Za:) https://lanuovabq.it/it/noi-farmacisti-chiediamo-una-legge-sullobiezione-di-coscienza (dostęp: 31.03.2024).
Giojelli, C. (2023). O l’aborto o l’aborto, la sinistra a Torino fa la “guerra alle povere”. Tempi, 2 August 2023. (Za:) https://www.tempi.it/aborto-guerra-povere-sinistra-torino/ (dostęp: 31.01.2024).
Gissi, A., Stelliferi, P. (2023). L’aborto. Una storia. Roma: Carocci Editore.
John Paul II. (1995). Encyclical Letter “Evangelium Vitae” on the Value and Inviolability of Human Life. Rome: Vatican Press.
Kobyliński, A. (2020). The Problem of the Conscience Clause of Healthcare Professionals in Italy in the Years 2017-2020. Studia Ecologiae et Bioethicae, 18(3), 37-46. http://doi.org/10.21697/seb.2020.18.3.05
Kobyliński, A. (2021). Ethical and Legal Aspects of Using the Abortion Pill RU-486 in Italy in the Years 2020-2021. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 47(3), 147-186. https://doi.org/10.34766/fetr.v47i3.875
Kućko, W. (2023). The Role of the Principles of Catholic Social Teaching in Building a Post-Pandemic World Based on the 2020 Catecheses of Pope Francis. An Outline of the Issue. Colloquia Theologica Ottoniana, 39, 77-95. https://doi.org/10.18276/cto.2023.39-04
L’Osservatorio Permanente sull’Aborto. (2021). I costi della legge sull’aborto in Italia (1978-2018). (Za:) https://osservatorioaborto.it/rapporto-sui-costi-della-legge-sullaborto-in-italia-1978-2018/ (dostęp: 31.03.2024).
L’Osservatorio Permanente sull’Aborto. (2022). Verso la privatizzazione dell’aborto. (Za:) https://osservatorioaborto.it/i-costi-della-legge-sullaborto-e-gli-effetti-sulla-salute-delle-donne/ (dostęp: 31.03.2024).
L’Osservatorio Permanente sull’Aborto. (2023). Il dialogo nascosto. (Za:) https://osservatorioaborto.it/la-vita-inizia-con-il-concepimento-non-con-limpianto/ (dostęp: 31.03.2024).
Mattalucci, C., Raffaetà, R. (2020). Generare tra la vita e la morte. Aborto e morte perinatale in una prospettiva multidisciplinare. Milano: Franco Angeli Editore.
Ministero della Salute. (2023). Relazione annuale al Parlamento sull’interruzione volontaria di gravidanza, gli ultimi dati. (Za:) https://www.salute.gov.it/portale/news/p3_2_1_1_1.jsp?lingua=italiano&menu=notizie&p=dalministero&id=6359 (dostęp: 31.03.2024).
Ognibene, F. (2023). “Un cuore che batte”. 106 mila firme per cambiare la 194. Avvenire, 56/291, 7.
Perna, A. (2022). Il dibattito sull’aborto e l’inizio della vita umana. Salerno: BookSprint Edizioni.
Randle, J.M. (2021). Cuori spezzati. Un cammino per guarire dalle ferite dell’aborto. Milano: Edizioni Ares.
Scandroglio, T. (2023a). Chi vuole l’aborto ascolti prima il battito del cuore. La Nuova Bussola Quaotidiana, 17 May 2023. (Za:) https://lanuovabq.it/it/chi-vuole-laborto-ascolti-prima-il-battito-del-cuore (dostęp: 31.03.2024).
Scandroglio, T. (2023b). Il “Cuore che batte”? No, Avvenire preferisce la 194. La Nuova Bussola Quaotidiana, 16 September 2023. (Za:) https://lanuovabq.it/it/il-cuore-che-batte-no-avvenire-preferisce-la-194 (dostęp: 31.03.2024).
Scandroglio, T. (2023c). La sana incoerenza di Avvenire: ora “Un cuore che batte” va bene. La Nuova Bussola Quaotidiana, 16 December 2023. (Za:) https://lanuovabq.it/it/la-sana-incoerenza-di-avvenire-ora-un-cuore-che-batte-va-bene (dostęp: 31.03.2024).
Soddu, F.A. (2023). Proposta di legge d’iniziativa popolare “Un cuore che batte”. (Za:) https://www.diocesi.terni.it/proposta-legge-iniziativa-popolare-un-cuore-che-batte-la-lettera-del-vescovo-soddu-alla-comunita-diocesana/ (dostęp: 31.03.2024).
Urbančok, M. (2018a). Morálno-etické odkazy encykliky “Deus caritas est”. Trnava: Dobrá kniha.
Urbančok, M. (2018b). Otvorené etické otázky 50. rokov od encykliky “Humanae vitae”. Viera a Život, 28(4), 3-11.
Waleszczyński, A. (2019). Między troską a sprawiedliwością – Virginii Held poglądy na wspólnotę polityczną. Roczniki Filozoficzne, 67(3), 115-135. https://doi.org/10.18290/rf.2019.67.3-6
Zambrano, A. (2023). Una stanza per la vita, parte la sfida all’aborto in corsia. La Nuova Bussola Quaotidiana, 1 August 2023. (Za:) https://lanuovabq.it/it/una-stanza-per-la-vita-parte-la-sfida-allaborto-in-corsia (dostęp: 31.03.2024).