Słowa kluczowe
dialog
kryzys
teoria przywiązania
więź małżeńska
kryzys
teoria przywiązania
więź małżeńska
Jak cytować
Kornaszewska-Polak, M. (2021). The crisis of dialogue and relationship in marriage in the perspective of the attachment theory. Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio, 46(2), 205-221. https://doi.org/10.34766/fetr.v46i2.839
Język / Language
Słowa kluczowe
Abstrakt
W obliczu przemian struktury i funkcjonowania małżeństwa i rodziny w ostatnich trzydziestu latach, pojawiło się wiele analiz dotyczących zmian, kryzysu, bądź też – jak niektórzy ujmują tę sytuację – „rewolucji stylu życia”. W kulturze i życiu społecznym na plan pierwszy wysuwają się trendy związane z indywidualizmem, autonomią czy niezależnością, dla których idealną przestrzeń stanowią nowe środki komunikacji wirtualnej. Opisując psychologiczne uwarunkowania komunikacji małżeńskiej na tle wspomnianych zmian oraz procesów kształtowania przywiązania zostaną wskazane wątki różnic płci w emocjonalności, komunikowaniu i radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami przez małżonków. W tym kontekście postawiono zasadniczą tezę artykułu, iż brak prawidłowej komunikacji w małżeństwie prowadzi do rozpadu więzi oraz związków. Rozpatrując to zagadnienie, zastanawiano się nad doświadczaniem konfliktów i kryzysów przez małżonków, komunikacją wirtualną pozbawiającą faktycznej obecności, negocjowaniem celów związanych z dystansem i bliskością. Ostatecznie podjęto się próby zarysowania konsekwencji, które wynikają z rozpadu więzi – osamotnienia, izolacji i wykluczenia.
Bibliografia
5 facts about online dating. (2016). Pew Research Center, http://www.pewresearch.org/fact-tank/2016/02/29/5-facts-about-online-dating/ [Dostęp 05.04.2021].
6 new facts about Facebook. (2015). Pew Research Center, http://www.pewresearch.org/fact-tank/2014/02/03/6-new-facts-about-facebook/ [Dostęp 05.04.2021].
Ainsworth, M.D., Blehar, M.C., Waters, E., Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation, New York: Lawrence Erlbaum.
Anders, S.L., Tucker, J.S. (2000). Adult attachment style, interpersonal communication competence, and social support, Personal Relationships, 7(4), 379–389. DOI: doi.org/10.1111/j.1475-6811.2000.
Bateson, G. (1978). The Birth of a Matrix or Double Bind and Epistemology, (w:) M.M. Berger (red.), Beyond the Double Bind: Communication and Family Systems, Theories, and Techniques with Schizophrenics, (s. 39–64), New York: Brunner/Mazel.
Baumeister, R. (2011). Zwierzę kulturowe. Między naturą a kulturą, Warszawa: WN PWN.
Beck, L.A., Pietromonaco, P.R., DeVito, C.C., Powers, S.I., Boyle, A.M. (2014). Congruence between spouses' perceptions and observers' ratings of responsiveness: the role of attachment avoidance, Personality and Social Psychology Bulletin, 40(2), 164–174. DOI: doi.org/10.1177/0146167213507779.
Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (1995). The Normal Chaos of Love, Cambridge: Polity Press.
Best, P., Taylor, B., Manktelow, R. (2015). I’ve 500 friends, but who are my mates? Investigating the influence of online friend networks on adolescent wellbeing, Journal of Public Mental Health, 14(3), 135–148. DOI: doi.org/10.1108/JPMH-06-2014-0027.
Bloch, L., Haase, C.M., Levenson, R.W. (2014). Emotion regulation predicts marital satisfaction: more than a wives' tale, Emotion, 14(1), 130–144. DOI: 10.1037/a0034272.
Boguszewski, R. (2005). Wartości i normy w życiu Polaków. Komunikat z badań CBOS, Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
Boguszewski, R. (2015). Współczesne znaczenie i rozumienie rodziny w Polsce, Zeszyty Naukowe KUL, 59, 4(232), 127–148.
Boski, P. (2002). Cultural alternative to comparative social psychology, (w): P. Boski, F.J. van de Vijver, A.M. Chodynicka (red.), New Directions in Cross-Cultural Psychology, (s. 55–70), Warszawa: Polish Psychological Association.
Bowlby, J. (2007). Przywiązanie (M. Polaszewska-Nicke, tłum.), Warszawa: WN PWN.
Cassidy, J., Shaver, P.R. (red.) (2016). Handbook of Attachment. Theory, Research, and Clinical Applications (3 Wyd), New York, London: Guilford Press.
Chybicka, A. (2008). Zadowolenie ze związku intymnego oraz psychologiczne zyski i koszty związane z pozostawaniem w relacji – analiza porównawcza bezdzietnych związków małżeńskich i niemałżeńskich o podobnym stażu, Psychologia Rozwojowa, 13(3), 79–90.
De Wolff, M.S., van IJzendoorn, M.H. (1997). Sensitivity and attachment: A meta-analysis on parental antecedents of infant attachment, Child Development, 68, 571–591.
Dion, K.K., Dion, K.L. (1993). Individualism-collectivism and romantic love. Symposium paper presented at the annual convention of the American Psychological Association, Washington D.C: APA Press.
Edwards, J., Goldie, I., Elliott, I., Breedvelt, J., Chakkalackal, L., Foye, U. (2016). Relationships in the 21st Century, London: Mental Health Foundation Publishing.
Ernst, J.M., Caccioppo, J.T. (1999). Lonely hearts: Psychological perspectives on loneliness, Applied and Preventive Psychology, 8(1), 1–22.
Feeney, J.A., Noller, P., Callan, V.J. (1994). Attachment style, communication and satisfaction in the early years of marriage, (w:) K. Bartholomew, D. Perlman (red.), Advances in personal relationships. Attachment processes in adulthood, (s. 269–308), Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
Frydrychowicz, S. (2007). Komunikacja interpersonalna a rozwój człowieka w cyklu życia, Psychologia Rozwojowa, 12(2), 9–15.
Glieberman, H.A. (1981). Why So Many Marriages Fail, New York: U.S. News & World Report.
Goban-Klass, T. (2004). Media i komunikowanie masowe, Warszawa: WN PWN.
Goleman, D. (2007). Inteligencja społeczna, Poznań: Wyd. Rebis.
Gottman, J.M. (1994). Why Marriages Succeed or Fail, New York: Simon & Schuster.
Griffin, E. (2003). Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk: Wyd. GWP.
Griffin, J. (2010). The Lonely Society. Mental Health Foundation, http://www.mentalhealth.org.uk/sites/default/files/the_lonely_society_report.pdf [Dostęp 05.04.2021].
Halat, M.I., Hovardaoglu, S. (2010). The relations between the attachment styles, causality and responsibility attributions and loneliness of the married couples in the context of the investment model, Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 2332–2337. DOI: 10.1016/j.sbspro.2011.10.502.
Harwas-Napierała, B. (2006). Komunikacja interpersonalna w rodzinie, Poznań: WN UAM.
Heaton, G., McLellan, D. (2007). The Age of Conversation, Des Moines, Iowa: Wyd. G. Heaton & D. McLelland.
Hill, J., Fonagy, P., Safier, E., Sargent, J. (2003). The Ecology of Attachment in the Family, Family Process, 42(2), 205–221. DOI: doi.org/10.1111/j.1545-5300.2003.42202.x
Holak, I. (2016). Kłótnia – jako akt komunikacji małżeńskiej. Próba analizy, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Sociologica, 57, 83–100. DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.57.06.
Horney, K. (1994). Nasze wewnętrzne konflikty, Poznań: Wyd. Rebis.
Iniewicz, G. (2008). Więzi rodzinne z perspektywy teorii przywiązania, (w:) B. Józefik, G. Iniewicz (red.), Koncepcja przywiązania. Od teorii do praktyki klinicznej, (s. 129–148), Kraków: Wyd. UJ.
Izdebski, P., Kotyśko, M. (2016). Problemowe korzystanie z nowych mediów, (w:) B. Habrat (red.), Zaburzenia uprawiania hazardu i inne tak zwane nałogi behawioralne, (s. 219–304), Warszawa: Wyd. IPiN.
Izdebski, Z. (2012). Seksualność Polaków na początku XXI wieku. Studium badawcze, Kraków: WN UJ.
Janicka, I., Liberska, H. (red.) (2014). Psychologia rodziny, Warszawa: WN PWN.
Janicka, I., Niebrzydowski, L. (1994). Psychologia małżeństwa. Zafascynowanie partnerem, otwartość, empatia, miłość, seks, Łódź: Wyd. UŁ.
Jarco, J. (2003). Co to znaczy dobrze się komunikować? Uwarunkowania i zakłócenia skutecznej komunikacji, Nauki Humanistyczne, 8, 253–259.
Keelan, J.P., Dion, K.L., Dion, K.K. (1994). Attachment style and heterosexual relationships among young adults: A short-term panel study, Journal of Social and Personal Relationships, 11(2), 201–214.
Kornaszewska-Polak, M. (2012a). Relacje wirtualne w rodzinie w XXI wieku, (w:) D. Szeligiewicz-Urban (red.), Zagrożenia wychowawcze cyberprzestrzeni, (s. 99–110), Sosnowiec: Oficyna Wyd. Humanitas.
Kornaszewska-Polak, M. (2012b). Różnice w emocjonalności kobiet i mężczyzn a style radzenia sobie ze stresem, Family Forum, 2, 133–164.
Kornaszewska-Polak, M. (2014a). Dialog w perspektywie osobowej, (w:) A. Kamińska, E. Kraus, K. Ślęczka (red.), Jak możliwy jest dialog?, (s. 89–98), Sosnowiec: Oficyna Wyd. Humanitas.
Kornaszewska-Polak, M. (2014b). Sytuacje trudne w małżeństwie. Analiza dynamiki konfliktu małżeńskiego: angażowanie – dystansowanie się, (w:) P. Landwójtowicz, J. Dzierżanowska-Peszko (red.), Człowiek wobec sytuacji trudnych. Poradnictwo i psychoterapia, (s. 87–109), Opole: WN UO.
Kornaszewska-Polak, M. (2015). Przywiązanie i osamotnienie w bliskich relacjach, Rocznik Pedagogiczny KUL, 7(43), 23–41. DOI: 10.18290/rped.2015.7(43).3-2
Kornaszewska-Polak, M. (2016). Subjective loneliness, well-being and marital satisfaction in couples with different attachment styles, Polskie Forum Psychologiczne, 4(21), 514–533. DOI: 10.14656/PFP20160402.
Kornaszewska-Polak, M. (2020). Emocje i płeć. Studium dynamiki zaangażowania i dystansowania w związkach romantycznych, Katowice: Wyd. UŚ.
Kotlarska-Michalska, A. (2001), Poczucie osamotnienia w małżeństwie, (w:) H. Liberska, M. Matuszewska (red.), Małżeństwo: męskość, kobiecość, miłość, konflikt, (s. 155–170), Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.
Kriegelewicz, O. (2010). Zaburzenia równowagi sił emocjonalnych w rodzinach pochodzenia partnerów a dysfunkcja w ich relacjach partnerskich, (w:) B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości, (s. 218–245), Warszawa: WN Scholar.
Mastalski, J. (2007). Samotność globalnego nastolatka, Kraków: WN PAT.
Merton, T. (2012). Nikt nie jest samotną wyspą, Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
Miluska, J. (2014). Kulturowa różnorodność rodziny, (w:) I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, (s. 369–385), Warszawa: WN PWN.
Namysłowska, I. (2000). Terapia rodzin, Warszawa: Wyd. IPiN.
Plopa, M. (2007). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań, Kraków: Wyd. Impuls.
Reinisch, J.M., Rosenblum, L.A., Rubin, D.B., Schulsinger, M.F. (2003). Różnice między płciami pojawiają się w pierwszym roku życia, (w:) M.R. Walsh (red.), Kobiety, mężczyźni i płeć, (P. Cichawa, tłum., s. 46–53), Warszawa: Wyd. IFiS PAN.
Rodewald, M. (2009). Indywidualizm amerykański na tle innych społeczeństw zachodnich. Język, Komunikacja, Informacja, 4, 95–108.
Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa, Warszawa: WN PWN.
Ryś, M. (1993). Psychologia małżeństwa. Zarys problematyki, Warszawa: Wyd. ATK.
Ryś, M. (1998). Konflikty w rodzinie. Niszczą czy budują?, Warszawa: Wyd. CMPPP MEN.
Ryś, M. (2004). Jakość związku małżeńskiego a poziom bliskości małżonków i sposoby rozwiązywania przez nich konfliktów, Studia Psychologica, 5, 57–67.
Satir, V. (2000a). Rodzina. Tu powstaje człowiek (M. Trzebiatowska, Ł. Ochmańska, tłum.), Gdańsk: Wyd. GWP.
Satir, V. (2000b). Terapia rodziny. Teoria i praktyka (O. Waśkiewicz, tłum.), Gdańsk: Wyd. GWP.
Shaver, P.R., Mikulincer, M. (2007). Podejście behawiorystyczne do miłości romantycznej. Systemy: przywiązania, opieki i seksualny, (w:) R.J. Sternberg, K. Weis (red.), Nowa Psychologia Miłości, (s. 59–100), Taszów: Biblioteka Moderatora.
Slany, K. (2002). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków: Wyd. Nomos.
Small, G., Vorgan, G., (2008). iBrain. Surviving the Technological Alteration of the Modern Mind, New York: Wyd. Collins Living.
Stańczak, J., Stelmach, K., Urbanowicz, M. (2016). Małżeństwa oraz dzietność w Polsce, Warszawa: GUS, Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy.
Stewart, J. (red.) (2002). Mosty zamiast murów, Warszawa: WN PWN.
Stoll, C. (2000). Krzemowe remedium. Garść rozważań na temat infostrady, Poznań: Wyd. Rebis.
Stryker, S., Burke, P.J. (2000). The past, present, and future of an identity theory, Social Psychology Quarterly, 63(4), 284–297. DOI: doi.org/10.2307/2695840.
Szlendak, T. (2010). Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Warszawa: WN PWN.
Thomaes, S., Brummelman, E., Reijntjes, A., Bushman, B.J. (2013). When Narcissus Was a Boy: Origins, Nature, and Consequences of Childhood Narcissism, Child Development Perspectives, 7(1), 22–26. DOI: doi.org/10.1111/cdep.12009.
Tomalski, P. (2007). Nietypowe rodziny. O parach lesbijek i gejów oraz ich dzieciach z perspektywy teorii przywiązania, Warszawa: Wyd. UW.
Twenge, J.M. (2006). Generation Me: Why today’s young Americans are more confident, assertive, entitled and more miserable than ever before, New York: Free Press.
Van Orden, K., Witte, T.K., Cukrowicz, K.C., Braithwaite, S., Selby, E.A., Joiner Jr, E. (2010). The Interpersonal Theory of Suicide, Psychological Review, 117(2), 575–600. DOI: 10.1037/a0018697.
Watzlawick, P., Beavin, J., Jackson, D. (1967). Pragmatics of Human Communication, New York: W.W. Norton.
White, D.R., Klein, D.M. (2000). Family Theories (wyd. 2), Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage.
Wojciszke, B. (2008). Psychologia miłości (wyd. 5), Gdańsk: Wyd. GWP.
Yousaf, O., Grunfeld, E.A., Hunter, M.S. (2015). A systematic review of the factors associated with delays in medical and psychological help-seeking among men, Health Psychology Review, 9(2), 264–276. DOI: 10.1080/17437199.2013.840954.
6 new facts about Facebook. (2015). Pew Research Center, http://www.pewresearch.org/fact-tank/2014/02/03/6-new-facts-about-facebook/ [Dostęp 05.04.2021].
Ainsworth, M.D., Blehar, M.C., Waters, E., Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation, New York: Lawrence Erlbaum.
Anders, S.L., Tucker, J.S. (2000). Adult attachment style, interpersonal communication competence, and social support, Personal Relationships, 7(4), 379–389. DOI: doi.org/10.1111/j.1475-6811.2000.
Bateson, G. (1978). The Birth of a Matrix or Double Bind and Epistemology, (w:) M.M. Berger (red.), Beyond the Double Bind: Communication and Family Systems, Theories, and Techniques with Schizophrenics, (s. 39–64), New York: Brunner/Mazel.
Baumeister, R. (2011). Zwierzę kulturowe. Między naturą a kulturą, Warszawa: WN PWN.
Beck, L.A., Pietromonaco, P.R., DeVito, C.C., Powers, S.I., Boyle, A.M. (2014). Congruence between spouses' perceptions and observers' ratings of responsiveness: the role of attachment avoidance, Personality and Social Psychology Bulletin, 40(2), 164–174. DOI: doi.org/10.1177/0146167213507779.
Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (1995). The Normal Chaos of Love, Cambridge: Polity Press.
Best, P., Taylor, B., Manktelow, R. (2015). I’ve 500 friends, but who are my mates? Investigating the influence of online friend networks on adolescent wellbeing, Journal of Public Mental Health, 14(3), 135–148. DOI: doi.org/10.1108/JPMH-06-2014-0027.
Bloch, L., Haase, C.M., Levenson, R.W. (2014). Emotion regulation predicts marital satisfaction: more than a wives' tale, Emotion, 14(1), 130–144. DOI: 10.1037/a0034272.
Boguszewski, R. (2005). Wartości i normy w życiu Polaków. Komunikat z badań CBOS, Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
Boguszewski, R. (2015). Współczesne znaczenie i rozumienie rodziny w Polsce, Zeszyty Naukowe KUL, 59, 4(232), 127–148.
Boski, P. (2002). Cultural alternative to comparative social psychology, (w): P. Boski, F.J. van de Vijver, A.M. Chodynicka (red.), New Directions in Cross-Cultural Psychology, (s. 55–70), Warszawa: Polish Psychological Association.
Bowlby, J. (2007). Przywiązanie (M. Polaszewska-Nicke, tłum.), Warszawa: WN PWN.
Cassidy, J., Shaver, P.R. (red.) (2016). Handbook of Attachment. Theory, Research, and Clinical Applications (3 Wyd), New York, London: Guilford Press.
Chybicka, A. (2008). Zadowolenie ze związku intymnego oraz psychologiczne zyski i koszty związane z pozostawaniem w relacji – analiza porównawcza bezdzietnych związków małżeńskich i niemałżeńskich o podobnym stażu, Psychologia Rozwojowa, 13(3), 79–90.
De Wolff, M.S., van IJzendoorn, M.H. (1997). Sensitivity and attachment: A meta-analysis on parental antecedents of infant attachment, Child Development, 68, 571–591.
Dion, K.K., Dion, K.L. (1993). Individualism-collectivism and romantic love. Symposium paper presented at the annual convention of the American Psychological Association, Washington D.C: APA Press.
Edwards, J., Goldie, I., Elliott, I., Breedvelt, J., Chakkalackal, L., Foye, U. (2016). Relationships in the 21st Century, London: Mental Health Foundation Publishing.
Ernst, J.M., Caccioppo, J.T. (1999). Lonely hearts: Psychological perspectives on loneliness, Applied and Preventive Psychology, 8(1), 1–22.
Feeney, J.A., Noller, P., Callan, V.J. (1994). Attachment style, communication and satisfaction in the early years of marriage, (w:) K. Bartholomew, D. Perlman (red.), Advances in personal relationships. Attachment processes in adulthood, (s. 269–308), Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
Frydrychowicz, S. (2007). Komunikacja interpersonalna a rozwój człowieka w cyklu życia, Psychologia Rozwojowa, 12(2), 9–15.
Glieberman, H.A. (1981). Why So Many Marriages Fail, New York: U.S. News & World Report.
Goban-Klass, T. (2004). Media i komunikowanie masowe, Warszawa: WN PWN.
Goleman, D. (2007). Inteligencja społeczna, Poznań: Wyd. Rebis.
Gottman, J.M. (1994). Why Marriages Succeed or Fail, New York: Simon & Schuster.
Griffin, E. (2003). Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk: Wyd. GWP.
Griffin, J. (2010). The Lonely Society. Mental Health Foundation, http://www.mentalhealth.org.uk/sites/default/files/the_lonely_society_report.pdf [Dostęp 05.04.2021].
Halat, M.I., Hovardaoglu, S. (2010). The relations between the attachment styles, causality and responsibility attributions and loneliness of the married couples in the context of the investment model, Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 2332–2337. DOI: 10.1016/j.sbspro.2011.10.502.
Harwas-Napierała, B. (2006). Komunikacja interpersonalna w rodzinie, Poznań: WN UAM.
Heaton, G., McLellan, D. (2007). The Age of Conversation, Des Moines, Iowa: Wyd. G. Heaton & D. McLelland.
Hill, J., Fonagy, P., Safier, E., Sargent, J. (2003). The Ecology of Attachment in the Family, Family Process, 42(2), 205–221. DOI: doi.org/10.1111/j.1545-5300.2003.42202.x
Holak, I. (2016). Kłótnia – jako akt komunikacji małżeńskiej. Próba analizy, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Sociologica, 57, 83–100. DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.57.06.
Horney, K. (1994). Nasze wewnętrzne konflikty, Poznań: Wyd. Rebis.
Iniewicz, G. (2008). Więzi rodzinne z perspektywy teorii przywiązania, (w:) B. Józefik, G. Iniewicz (red.), Koncepcja przywiązania. Od teorii do praktyki klinicznej, (s. 129–148), Kraków: Wyd. UJ.
Izdebski, P., Kotyśko, M. (2016). Problemowe korzystanie z nowych mediów, (w:) B. Habrat (red.), Zaburzenia uprawiania hazardu i inne tak zwane nałogi behawioralne, (s. 219–304), Warszawa: Wyd. IPiN.
Izdebski, Z. (2012). Seksualność Polaków na początku XXI wieku. Studium badawcze, Kraków: WN UJ.
Janicka, I., Liberska, H. (red.) (2014). Psychologia rodziny, Warszawa: WN PWN.
Janicka, I., Niebrzydowski, L. (1994). Psychologia małżeństwa. Zafascynowanie partnerem, otwartość, empatia, miłość, seks, Łódź: Wyd. UŁ.
Jarco, J. (2003). Co to znaczy dobrze się komunikować? Uwarunkowania i zakłócenia skutecznej komunikacji, Nauki Humanistyczne, 8, 253–259.
Keelan, J.P., Dion, K.L., Dion, K.K. (1994). Attachment style and heterosexual relationships among young adults: A short-term panel study, Journal of Social and Personal Relationships, 11(2), 201–214.
Kornaszewska-Polak, M. (2012a). Relacje wirtualne w rodzinie w XXI wieku, (w:) D. Szeligiewicz-Urban (red.), Zagrożenia wychowawcze cyberprzestrzeni, (s. 99–110), Sosnowiec: Oficyna Wyd. Humanitas.
Kornaszewska-Polak, M. (2012b). Różnice w emocjonalności kobiet i mężczyzn a style radzenia sobie ze stresem, Family Forum, 2, 133–164.
Kornaszewska-Polak, M. (2014a). Dialog w perspektywie osobowej, (w:) A. Kamińska, E. Kraus, K. Ślęczka (red.), Jak możliwy jest dialog?, (s. 89–98), Sosnowiec: Oficyna Wyd. Humanitas.
Kornaszewska-Polak, M. (2014b). Sytuacje trudne w małżeństwie. Analiza dynamiki konfliktu małżeńskiego: angażowanie – dystansowanie się, (w:) P. Landwójtowicz, J. Dzierżanowska-Peszko (red.), Człowiek wobec sytuacji trudnych. Poradnictwo i psychoterapia, (s. 87–109), Opole: WN UO.
Kornaszewska-Polak, M. (2015). Przywiązanie i osamotnienie w bliskich relacjach, Rocznik Pedagogiczny KUL, 7(43), 23–41. DOI: 10.18290/rped.2015.7(43).3-2
Kornaszewska-Polak, M. (2016). Subjective loneliness, well-being and marital satisfaction in couples with different attachment styles, Polskie Forum Psychologiczne, 4(21), 514–533. DOI: 10.14656/PFP20160402.
Kornaszewska-Polak, M. (2020). Emocje i płeć. Studium dynamiki zaangażowania i dystansowania w związkach romantycznych, Katowice: Wyd. UŚ.
Kotlarska-Michalska, A. (2001), Poczucie osamotnienia w małżeństwie, (w:) H. Liberska, M. Matuszewska (red.), Małżeństwo: męskość, kobiecość, miłość, konflikt, (s. 155–170), Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.
Kriegelewicz, O. (2010). Zaburzenia równowagi sił emocjonalnych w rodzinach pochodzenia partnerów a dysfunkcja w ich relacjach partnerskich, (w:) B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości, (s. 218–245), Warszawa: WN Scholar.
Mastalski, J. (2007). Samotność globalnego nastolatka, Kraków: WN PAT.
Merton, T. (2012). Nikt nie jest samotną wyspą, Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
Miluska, J. (2014). Kulturowa różnorodność rodziny, (w:) I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, (s. 369–385), Warszawa: WN PWN.
Namysłowska, I. (2000). Terapia rodzin, Warszawa: Wyd. IPiN.
Plopa, M. (2007). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań, Kraków: Wyd. Impuls.
Reinisch, J.M., Rosenblum, L.A., Rubin, D.B., Schulsinger, M.F. (2003). Różnice między płciami pojawiają się w pierwszym roku życia, (w:) M.R. Walsh (red.), Kobiety, mężczyźni i płeć, (P. Cichawa, tłum., s. 46–53), Warszawa: Wyd. IFiS PAN.
Rodewald, M. (2009). Indywidualizm amerykański na tle innych społeczeństw zachodnich. Język, Komunikacja, Informacja, 4, 95–108.
Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa, Warszawa: WN PWN.
Ryś, M. (1993). Psychologia małżeństwa. Zarys problematyki, Warszawa: Wyd. ATK.
Ryś, M. (1998). Konflikty w rodzinie. Niszczą czy budują?, Warszawa: Wyd. CMPPP MEN.
Ryś, M. (2004). Jakość związku małżeńskiego a poziom bliskości małżonków i sposoby rozwiązywania przez nich konfliktów, Studia Psychologica, 5, 57–67.
Satir, V. (2000a). Rodzina. Tu powstaje człowiek (M. Trzebiatowska, Ł. Ochmańska, tłum.), Gdańsk: Wyd. GWP.
Satir, V. (2000b). Terapia rodziny. Teoria i praktyka (O. Waśkiewicz, tłum.), Gdańsk: Wyd. GWP.
Shaver, P.R., Mikulincer, M. (2007). Podejście behawiorystyczne do miłości romantycznej. Systemy: przywiązania, opieki i seksualny, (w:) R.J. Sternberg, K. Weis (red.), Nowa Psychologia Miłości, (s. 59–100), Taszów: Biblioteka Moderatora.
Slany, K. (2002). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków: Wyd. Nomos.
Small, G., Vorgan, G., (2008). iBrain. Surviving the Technological Alteration of the Modern Mind, New York: Wyd. Collins Living.
Stańczak, J., Stelmach, K., Urbanowicz, M. (2016). Małżeństwa oraz dzietność w Polsce, Warszawa: GUS, Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy.
Stewart, J. (red.) (2002). Mosty zamiast murów, Warszawa: WN PWN.
Stoll, C. (2000). Krzemowe remedium. Garść rozważań na temat infostrady, Poznań: Wyd. Rebis.
Stryker, S., Burke, P.J. (2000). The past, present, and future of an identity theory, Social Psychology Quarterly, 63(4), 284–297. DOI: doi.org/10.2307/2695840.
Szlendak, T. (2010). Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Warszawa: WN PWN.
Thomaes, S., Brummelman, E., Reijntjes, A., Bushman, B.J. (2013). When Narcissus Was a Boy: Origins, Nature, and Consequences of Childhood Narcissism, Child Development Perspectives, 7(1), 22–26. DOI: doi.org/10.1111/cdep.12009.
Tomalski, P. (2007). Nietypowe rodziny. O parach lesbijek i gejów oraz ich dzieciach z perspektywy teorii przywiązania, Warszawa: Wyd. UW.
Twenge, J.M. (2006). Generation Me: Why today’s young Americans are more confident, assertive, entitled and more miserable than ever before, New York: Free Press.
Van Orden, K., Witte, T.K., Cukrowicz, K.C., Braithwaite, S., Selby, E.A., Joiner Jr, E. (2010). The Interpersonal Theory of Suicide, Psychological Review, 117(2), 575–600. DOI: 10.1037/a0018697.
Watzlawick, P., Beavin, J., Jackson, D. (1967). Pragmatics of Human Communication, New York: W.W. Norton.
White, D.R., Klein, D.M. (2000). Family Theories (wyd. 2), Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage.
Wojciszke, B. (2008). Psychologia miłości (wyd. 5), Gdańsk: Wyd. GWP.
Yousaf, O., Grunfeld, E.A., Hunter, M.S. (2015). A systematic review of the factors associated with delays in medical and psychological help-seeking among men, Health Psychology Review, 9(2), 264–276. DOI: 10.1080/17437199.2013.840954.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##plugins.generic.usageStats.noStats##