Keywords
grandparents
familism
family
early adulthood
interpersonal relationship
How to Cite
Abstract
Introduction: The aim of the study was to determine the intensity of the dimensions of familism and the retrospective assessment of the interpersonal relationship with grandparents in groups of young adults from monoparental families with their mother and from full families, and to estimate the relationship between the dimensions of familism and the retrospective assessment of the interpersonal relationship with grandparents.
Method: The research conducted was quantitative, cross-sectional and self-report. Four psychological tools with good psychometric properties were used, i.e. the Familism Scale, the Scale for the Retrospective Assessment of the Interpersonal Relationship with the Grandmother, the Scale for the Retrospective Assessment of the Interpersonal Relationship with the Grandfather, the Unidimensional Relationship Closeness Scale and the questionnaire.
Results: There were no differences in the dimensions of familism in the groups of young adults from monoparental families with a mother and from complete families. Young women from monoparental families with their mother rated the quality of interpersonal relationships with their grandmother and grandfather higher than women from intact families. Statistically significant relationships were obtained between the dimensions of familism from the traditional values trend and the retrospective assessment of the interpersonal relationship with the grandmother. They occurred most frequently in the group of women from monoparental families with a mother.
Conclusions: The specificity of research on the relationship between the dimensions of familism and the quality of interpersonal relationships between grandparents and grandchildren, especially those in early adulthood, is associated with methodological awareness of the high complexity of the family environment. Considering these issues creates space for searching for new methodological solutions.
References
Appelt, K. (2019). Relacje międzypokoleniowe w rodzinie: rola dziadków w percepcji wnuków w wieku szkolnym. (In:) T. Rostowska, A. Lewandowska-Walter (eds.), Psychospołeczne konteksty relacji rodzinnych, 89-104. Wydawnictwo Difin.
Attar-Schwartz, S., Tan, J.P., Buchanan, A. (2009). Adolescents’ perspectives on relationships with grandparents: The contribution of adolescent, grandparent, and parent–grandparent relationship variables. Children and Youth Services Review, 31(9), 1057-1066. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2009.05.007
Bakiera, L. (2023). Rodzicielstwo w cyklu życia rodziny. (In:) M. Kaźmierczak, A. Lewandowska-Walter (eds.), Rodzina w cyklu życia – rozwój, zmiana, kryzysy, 13-33. Warszawa: Wydawnictwo Liberi Libri.
Bengtson, V.L., Copen, C.E., Putney, N.M., Silverstein, M. (2009). A longitudinal study of the intergenerational transmission of religion. International Sociology, 24(3), 325-345. https://doi.org/10.1177/0268580909102911
Bowlby, J. (2007). Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Bronfenbrenner, U. (1981). The Ecology of Human Development. London: Harvard University Press.
Burkacka, I. (2018). Monoparentalność, wielorodzina i rodzina zrekonstruowana. Współczesne nazwy modeli życia rodzinnego. Artes Humanae, 2. http://dx.doi.org/10.17951/arte.2017.2.61
Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
de Barbaro, B. (1999) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dibble, J.L., Levine, T.R., Park, H.S. (2012). The Unidimensional Relationship Closeness Scale (URCS): Reliability and validity evidence for a new measure of relationship closeness. Psychological Assessment, 24(3), 565-572. https://doi.org/10.1037/a0026265
Duflos, M., Giraudeau, C., Ferrand, C. (2022). What is emotional closeness between grandparents and their adolescent grandchildren? A systematic review. Journal of Family Studies, 28(2), 762-784. https://doi.org/10.1080/13229400.2020.1752771
Gawda, K. (2018). Rodzina z jednym rodzicem jako środowisko wychowawcze. Teologia i Człowiek, 43(3), 141-152. https://doi.org/10.12775/TiCz.2018.031
Greszta, E., Świderska, J., Zalewska-Łunkiewicz, K., Obidziński, M., Ryś, M., Hamer, K. (2022). Patient Education and Counseling, 105(4), 1030-1033. https://doi.org/10.1016/j.pec.2021.07.007
Hornowska, E. (2023). Testy psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Hurlock, E. (1985). Rozwój dziecka. Warszawa: PWN.
Jappens, M., Van Bavel, J. (2016). Parental divorce, residence arrangements, and contact between grandchildren and grandparents. Journal of Marriage and Family, 78(2), 451-467. https://doi.org/10.1111/jomf.12275
Knight, G.P., Gonzales, N.A., Saenz, DS, Bonds, D.D., German, M., Deardorff, J. i in. (2010). The Mexican American Cultural Values Scales for adolescents and adults. Journal of Early Adolescence, 30(3), 444-481. https://doi.org/10.1177/ 0272431609338178
Kołażyk, K. (2020). Rola dziadków we współczesnej rodzinie. Funkcjonowanie rodzin wielopokoleniowych z perspektywy psychologii. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 41(1), 260-269. https://doi.org/10.34766/fetr.v41i1.232
Kuzdak, M. (2018). Niepełna rodzina jako zaburzenie prawidłowego funkcjonowania struktur rodzinnych, Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Secito A. Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne, 11(1), 126-142. https://doi.org/10.33674/acta_620181
Leopold, T., Skopek, J. (2015). The Demography of Grandparenthood: An International Profile. Social Forces, 94(2), 801-832. https://doi.org/10.1093/sf/sov066.
Liberska, H. (2014). Rozwój rodziny i rozwój w rodzinie. (In:) I. Janicka, H. Liberska (eds.), Psychologia rodziny, 221-240. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
MaloneBeach, E.E., Hakoyama, M., Arnold, S. (2018). The good grandparent: Perspectives of young adults. Marriage & Family Review, 54, 582-597. https://doi.org/10.1080/01494929.2017.1414724
Michałek-Kwiecień, J. (2024). Grandparent-grandchild Relationships and the Psychological and Health Outcomes of Early Adult Grandchildren: An Integrative Review, Journal of Intergenerational Relationships, 22(1), 73-89. https://doi.org/10.1080/15350770.2022.2150738
Michałek-Kwiecień, J. (2023). The Mentoring Relationship with the Closest Grandparent and Identity Processes Among Emerging Adult Grandchildren in Poland: The Role of Perceived Grandparents’ Perspective Taking. Journal of Adult Development, 30, 279-290. https://doi.org/10.1007/s10804-022-09429-0
Michałek-Kwiecień, J. (2022). Grandparent-grandchild Relationships and the Psychological and Health Outcomes of Early Adult Grandchildren: An Integrative Review. Journal of Intergenerational Relationships, 22(1), 73–89. https://doi.org/10.1080/15350770.2022.2150738
Michałek-Kwiecień, J. (2020). Grandparental influence on young adult grandchildren: the role of grandparental empathy and quality of intergenerational relationships. Current Issues in Personality Psychology, 8(4), 329-338. https://doi.org/10.5114/cipp.2020.101301
Morawski, P. (2021). Internet w metodykach badań ilościowych. (In:) Ł. Sułkowski, R. Lenat-Gansiniec, K. Kolasińska-Morawska (eds.), Metody badań ilościowych w zarządzaniu, 195-225, Łódź: Wydawnictwo Społeczna Akademia Nauk.
Napora, E. (2022). Relationships with Grandparents and the Quality of Life of Grandchildren. The Significance of Age and the Family Structure. Social Pathology and Prevention, 8(2), 23-36. https://doi.org/10.25142/spp.2023.015
Napora, E. (2019a). Relacje w rodzinie samotnej matki. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie.
Napora, E. (2019b). Mediacyjna rola wsparcia od dziadków w związku relacji z matką i relacji z rówieśnikami. Badania adolescentów z rodziny samotnej matki. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 38(2), 105-119. https://doi.org/10.34766/fetr.v2i38.69
Napora, E. (2016). Relacje z dziadkami a subiektywna ocena jakości życia ich wnuków w rodzinach o różnej strukturze. Polskie Forum Psychologiczne, 21(1), 5-22. https://doi.org/10.14656/PFP20160101
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 Rodziny w Polsce w świetle wyników NSP 2021. Warszawa (2023). (From:) https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/nsp-2021-wyniki-ostateczne/rodziny-w-polsce-w-swietle-wynikow-nsp-2021,7,2.html (access: 07.12.2024)
Rostowska, T. (2019). Rola dziadków we współczesnym systemie rodzinnym. (In:) T. Rostowska, A. Lewandowska-Walter (eds.), Psychospołeczne konteksty relacji rodzinnych, 74-88. Warszawa: Wydawnictwo: Difin.
Soliz, J. (2008). Intergenerational support and the role of grandparents in post-divorce families: Retrospective accounts of young adult grandchildren. Qualitative Research Reports in Communication, 9(1), 72-80. https://doi.org/10.1080/17459430802400373
Suwada, K. (2020). Strategie organizacji opieki nad dziećmi w społeczeństwie polskim w perspektywie nierówności społecznych. Przegląd Socjologii Jakościowej, 16(2), 152-169. https://doi.org/10.18778/1733-8069.16.2.09.
Stahl, S. (2020). Jak myśleć o sobie dobrze? O sztuce akceptacji i życiu bez lęku, Kraków: Wydawnictwo Otwarte.
Szlendak, T. (2015). Socjologia rodziny: ewolucja, historia, zróżnicowanie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Walęcka-Matyja, K. (2020). Familism – the concept, measure and importance for mental health. Psychiatria Polska, 54(4), 79-806, https://doi.org/10.12740/PP/108993
Walęcka-Matyja, K. (2009). Struktura rodziny a zróżnicowanie zachowań społecznych i osobowości młodzieży. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Walęcka-Matyja, K. (2022). Family values and mental health in adulthood- the perspective of transverse research. Quarterly Journal Fides et Ratio 4(52), 54-66 https://doi.org/10.34766/fetr.v4i52.1125
Walęcka-Matyja, K., Janicka, I. (2021). Rodzina jako wartość. Analiza psychologiczna wartości rodzinnych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Walęcka-Matyja, K.K., Krawczyk, J.P. (2022). Komunikacja afektywna a empatia i wartości rodzinne u młodych dorosłych z rodzin monoparentalnych. Family Forum, 12, 57-86. https://doi.org/10.25167/FF/4789
Walęcka-Matyja, K., Napora, E. (2022). Psychologiczne uwarunkowania osiągnięć szkolnych uczniów. Łódź: Wyd. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wróbel, M., Rybicka, Z., Jobczyk, S., Piórkowska, M., Gawarzyńska, M., & Karolak, A. (2014). Assessing Relationship Closeness: The Polish Version of the Unidimensional Relationship Closeness Scale and Behavioural Measures. Studia Psychologiczne, 52, 32-47.