Abstract
The purpose of the article is to explain the process of education of children (indirect pedagogy in the educational space) to protect nature on the foundation of the value of respect for life (which is the ecological value) on the example of the magazine "Nasi Przyjaciele" [Our Friends], which in the period of the Second Republic of Poland (1918-1939) obtained a recommendation of the Ministry of Religious Denominations and Public Education for the use of public schools - with qualification for students libraries. The article has an orderly structure referred to particular parts of a this work: practical activity in Circles of Young Friends of Animals, competitions for children, educational articles, stories for children, poems and puzzles. The basic source of the article is the monthly "Nasi Przyjaciele", issued by the Association of Animal Care in Cracow, in the years 1937-1939.
References
Apel do dzieci pt. Gdy nadchodzą wakacje (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 6 (czerwiec 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 5.
Bełżecki S. (1938), Czworonożni i skrzydlaci bohaterzy, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 10 (październik 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-3.
Bełżecki S. (1938), Jak długo żyją zwierzęta?, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 7 (maj 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 6.
Bełżecki S. (1938), Jak zwierzęta rozmawiają, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 11 (listopad 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 3-5.
Bełżecki S. (1938), Krzyżodziób, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 3 (styczeń 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami, p. 3-4.
Bełżecki S. (1938), O przodkach naszego konia, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 4 (luty 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 3-4.
Bełżecki S. (1938), Przyjaciel małp, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 12 (grudzień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-3.
Bełżecki S. (1938), Psie nagrobki, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 6 (kwiecień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 3-5.
Bełżecki S. (1939), Skrzydlaci architekci, „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 5 (maj 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-3.
Bełżecki S. (1939), Świstaki, „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 1 (styczeń 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-2.
Brzeziński B. (1939), Kazio w ogrodzie zoologicznym, „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 2 (luty 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 5-7.
Brzeziński B. (1938), Słoń lotnikiem, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 3 (styczeń 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 4-5.
Co dzieci mogą uczynić dla zwierząt? (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 11 (listopad 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-3.
Co robią dla zwierząt ich przyjaciele w Ostrówku (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 5 (maj 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
Czubryńska M. (1938), Dżokuś zginął, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 9 (wrzesień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-5.
Fiedler A. (1939), Mikuś, „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 1 (styczeń 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 3-5.
Gawlik K. (1939), Poznajmy prawdę o zwierzętach, „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 3 (marzec 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 3-4.
Gdy bociany już powracają (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 4 (kwiecień 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 4.
Jak odbyło się święto naszych czworonożnych i skrzydlatych przyjaciół? (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 6 (czerwiec 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 4-5.
Jastrzębska W. (1938), Grymasy i zwyczaje zwierząt, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 7 (maj 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-4.
Kalendarzyk przyrodniczy (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 5 (marzec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 6.
Kossak-Szczucka Z. (1938), Osioł, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 3 (styczeń 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 2-3.
Kossak-Szczucka Z. (1938), Papuga, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 5 (marzec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-2.
Koziarz A. (1938), Mykita, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 8 (czerwiec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 3-4.
Koziarz A. (1939), W zwierzęcej gromadzie, „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 2 (luty 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 3-5.
Kronika (1937), „Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 2 (grudzień 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
Kronika (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 3 (styczeń 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
Kronika (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 6 (kwiecień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
Kronika (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 10 (październik 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
Kronika (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 11 (listopad 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Kronika (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 12 (grudzień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
Kronika (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 1 (styczeń 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7
Kronika (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 2 (luty 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Kronika (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 5 (maj 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Krzystkowa E. (1938), Kukułka, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 6 (kwiecień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-2.
Kurpiel W. (1938), Moje liski, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 10 (październik 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 4.
Lista nazwisk Młodych Przyjaciół Zwierząt (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 8 (czerwiec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 9.
Lista nazwisk Młodych Przyjaciół Zwierząt (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 6 (czerwiec 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 9.
Maciukiewicz M. (1937), Wierny przyjaciel, „Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 2 (grudzień 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 5.
Makuszyński K. (1938), Pan Kibic, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 4 (luty 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-2.
Mann I. (1939), Legendy o pekińczykach, „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 2 (luty 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-3.
„Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 1 (listopad 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 4.
„Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 2 (grudzień 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 2.
„Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 4 (luty 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 5-7.
„Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 5 (marzec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 2.
„Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 6 (kwiecień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 5.
„Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 7 (maj 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
„Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 8 (czerwiec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
„Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 9 (wrzesień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 4.
„Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 10 (październik 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1.
„Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 11 (listopad 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
„Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 1 (styczeń 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 6.
“Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 3 (marzec 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1.
„Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 4 (kwiecień 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 4.
„Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 5 (maj 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
„Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 6 (czerwiec 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 5-7.
Pamiętajmy o ptakach w zimie (1937), „Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 1 (listopad 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
Przyjaciele rolnika (1937), „Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 1 (listopad 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 2-4.
Regulamin Kółek Młodych Przyjaciół Zwierząt (1937), „Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 1 (listopad 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 6.
Rozrywki umysłowe (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 3 (styczeń 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Rozrywki umysłowe (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 6 (kwiecień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Rozrywki umysłowe (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 7 (maj 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Rozrywki umysłowe (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 8 (czerwiec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Rozrywki umysłowe (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 9 (wrzesień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Ruszkiewicz M. (1938), Szpital dla ptaszków w Szkole Powszechnej im. św. Stanisława w Krakowie, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 5 (marzec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 5-6.
Seweryn T. (1938), Wierusia, „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 8 (czerwiec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 6-7.
Skolimowski H. (1993), Nadzieja matką mądrych (przedmowa S. Kozłowski), Łódź: Biblioteka Ery Ekologicznej Towarzystwa Przyjaciół Filozofii Ekologicznej.
Skrzynka pocztowa (1937), „Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 2 (grudzień 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 6-7.
Skrzynka pocztowa (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 3 (styczeń 1938), Nakładem Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
Skrzynka pocztowa (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 5 (marzec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7-8.
Skrzynka pocztowa (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 8 (czerwiec 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Skrzynka pocztowa (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 9 (wrzesień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
Skrzynka pocztowa (1938), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 1 (styczeń 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 6-7.
Skrzynka pocztowa (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 3 (marzec 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 5.
Szkoła latania dla ptaków (1937), „Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 2 (grudzień 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 5.
Schweitzer A. (1991), Moje życie, Lublin: Instytut Wydawniczy Daimonion.
Treterowa K. (1939), Jakie usługi oddają nam zwierzęta w czasie wojny?, „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 6 (czerwiec 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1-4.
Warto posłuchać! Program audycji radiowych dla dzieci na miesiąc kwiecień (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 6 (kwiecień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7-8.
Warto posłuchać! Program audycyj radiowych dla dzieci na miesiąc maj (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 7 (maj 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Wielki pisarz, który znał i kochał zwierzęta (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 4 (kwiecień 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 1.
Zadania konkursowe (1938), „Nasi Przyjaciele” 1938 (rok 2), nr 12 (grudzień 1938), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7-8.
Zadania konkursowe dla członków Kółek Młodych Przyjaciół Zwierząt w szkołach powszechnych (1937), „Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 1 (listopad 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Zadania konkursowe dla członków Kółek Młodych Przyjaciół Zwierząt w szkołach powszechnych (1937), „Nasi Przyjaciele” 1937 (rok 1), nr 2 (grudzień 1937), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 7.
Zagadki (1939), „Nasi Przyjaciele” 1939 (rok 3), nr 2 (luty 1939), Nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, p. 8.
Zięba S. (2007), Życie, in: Leksykon pedagogiki religii, praca zbiorowa pod redakcją naukową C. Rogowskiego, Warszawa: Verbinum Wydawnictwo Księży Werbistów.