Abstract
At the beginning of September 2017, the President of Poland was asked to change the Family and Guardianship Code. The author of this proposal was Marek Michalak, Polish Ombudsman for Children. On his initiative was launched a project to introduce the possibility of forced treatment of addicted pregnant women. It was necessary to introduce provisions that will consistently protect the rights of the child in the prenatal phase. It was necessary also to introduce the possibility of providing therapeutic support to a woman struggling with addiction. Suggested changes were met with appreciation and criticism. On the one hand it was pointed out that law will protect children from death or probable developmental disorder. On the other hand, however, the prospect has indicated that such solutions are an example of a violation of human rights to privacy. Which approach is right? Does the state have the power to force a person to be treated? Are there no opportunities to intervene against women when their actions might endanger herself or her unborn child? Does the unborn child have a right to health? The proposed article will attempt to answer these questions.
References
Ciechanowski J., Chmielewska B., Czyż E. (2010), Monitoring przestrzegania praw pacjentów i dostępu do stacjonarnego leczenia uzależnień od narkotyków. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Dąbrowski S., Pietrzykowski J. (1997), Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego - komentarz, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Depesza (2016). Zgierz. Pijana matka urodziła martwe dziecko. Sprawą zajęła się prokuratura. „Gazeta Wyborcza”, źródło: http://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,20688565,zgierz-pijana-matka-urodzila-martwe-dziecko-sprawa-zajela.html (Dostęp: 11. 10.2017)
Depesza (2017), W Tomaszowie Mazowieckim pijana urodziła bliźniaki. „Dziennik łódzki” źródło: http://www.dzienniklodzki.pl/na-sygnale/a/w-tomaszowie-mazowieckim-pijana-urodzila-blizniaki,12558230/(Dostęp: 11. 10.2017)
Earl B. (2004), Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jaros P. (2014), Rzecznik Praw Dziecka w Polsce, Ukształtowanie Rzecznika Praw Dziecka w Polsce jako organu konstytucyjnego, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.
Karkowska D. (2004), Prawa pacjenta. Warszawa: Wydawnictwo ABC.
Kmieciak B. (2011), Dylematy etyczno-prawne związane z hospitalizacją psychiatryczną kobiety w ciąży, Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 11, s. 243- 249.
Kmieciak B. (2016), Piękno komunii osób, Społeczeństwo i Rodzina, 47, s. 169- 176.
Kmieciak B. (2016), Prawa dziecka jako pacjenta. Warszawa: C. H. Beck.
Kim R. (2014), Nie chcę wojny, ale ona już jest- wywiad z prof. Andrzejem Zollem, Newsweek, 2, s. 28- 30.
Kodeks Etyki Lekarskiej z dnia 2 stycznia 2004 roku, (tekst jednolity; zawierający zmiany uchwalone w dniu 20 września 2003 roku przez Nadzwyczajny VII Krajowy Zjazd Lekarzy ), Warszawa 2004.
Lowe G. (2001), Uzależnienie od alkoholu i narkotyków psychopatologia, (w:) A.A. Lazars, A. M. Locelam (red.), Psychopatologia, (s. 102- 125), Warszawa: Wydawnictwo Zysk i S- ka.
Michalak M. (2017), List Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka do prezydenta RP Andrzeja Dudy. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.
Nesterowicz M. (2005), Prawo medyczne. Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora.
Oleksiewicz I. (2009), Ewolucja systemu praw człowieka w Unii Europejskiej, Zeszyty Naukowe Zakładu Europeistyki, 3, s. 41- 65.
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 maja 1997 r. (K 26/96).
Podgórecki A. (1962), Socjologia prawa. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Pużyński S. (2015), Dylematy współczesnej psychiatrii. Problemy kliniczne, etyczne i prawne. Warszawa: Wydawnictwo Eneteia.
Projekt nowelizacji ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (projekt Komitetu Stop Aborcji), Warszawa 2016: źródło, https://www.stopaborcji.pl/wpcontent/uploads/2016/03/projekt_2016.pdf (dostęp: 20.12.2017r.)
Projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego, Biuro Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2017.: źródło, https://brpd.gov.pl/aktualnosci-wystapienia-generalne/rpd-wnioskuje-do-prezydenta-rp-o-ochrone-dzieci-nieurodzonych (dostęp: 20.12.2017r.)
Plebanek E. (2016), Życie i zdrowie dziecka poczętego jako przedmiot prawno-karnej ochrony (wybrane problemy wykładnicze w perspektywie najnowszych propozycji legislacyjnych), Czasopismo Prawa Karnego, nr 4, s. 7–34.
Pieniążek A., Stefaniuk M. (2003), Socjologia prawa – zarys wykładu. Kraków: Wydawnictwo Zakamycze.
Program kompleksowej diagnostyki i terapii wewnątrzmacicznej w profilaktyce następstw i powikłań wad rozwojowych i chorób płodu -jako element poprawy stanu zdrowia płodów i noworodków”. Warszawa 2011 roku (archiwum autora)
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2008r. (sygn. akt I KZP 13/
Uchwała Izby Karnej Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2006 r. (sygn. akt I KZP 18/06.
Uzasadnienie Projekt nowelizacji ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (projekt Komitetu Stop Aborcji), druk sejmowy 784, źródło: http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/CDB8B631C2EFE830C1258014002A4E47/%24File/784.pdf (dostęp 20.12.2017r.).
Sroka T. (2008), Granica stosowania typów czynów zabronionych zawierających znamię „człowiek” – uwagi na marginesie uchwały Sądu Najwyższego z 26 października 2006 roku, Palestra, 11– 12, s. 131- 151.
Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka. (Dz. U. Nr 6 poz. 69).
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. 1982 nr 35 poz. 230).
Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z dnia 7 stycznia 1993 r. (Dz. U. Nr 17, poz. 78.).
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535).
Ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. 1997 nr 88 poz. 553)
Wroński K, Frąckowiak K, Frąckowiak L, (2014), Użycie środków przymusu bezpośredniego w stosunku do pacjenta, Medycyna Rodzinna, 4, s. 198- 201.
Wnuk M., Marcinkowski T.J. (2012), Alkoholizm – przegląd koncepcji oraz metod leczenia, Hygeia Public Health, 57, s. 49–55.
Żugalska R. i In. (2011), Alkohol i ciąża. Wstępne badanie opinii kobiet na temat spożywania alkoholu w okresie ciąży, Problemy Pielęgniarstwa, 19(4), 533–537.