Abstract
Due to the major social significance success of marriage is a very important issue both in terms of cognitive and practical. The review of the literature shows the approach to the success of a marriage in recent years which emphasizes different factors modifying the quality of the marriage. The development of psychology as a science, as well as continuous changes in social relationships invite to new exploration, allowing for a fuller recognition of the success of a marriage, which is the purpose of the present article. Using the new direction of psychology – psychotransgressionism, characterized marital relationship as an interpersonal relationship in which are undertaken two types of activities: protective and transgressive. While functioning in a marriage, people undertake two types of activities: protective and transgressive. Protective measures are efforts to overcome the current problems, leading to the preservation of relative stability. The second type, the transgressive act, involves the intentional going beyond everyday reality of marriage and doing something new or in a new way. The couple wants to make a difference in their relationship and they expect it to improve, deepen, but they also take a risk, which may make it worse than it is now. The more transgressive actions spouses take, the more opportunity they have to get know each other and experience the joy of being a community in which they want to participate. The success
of a marriage is the result of a specific form of transgression, taken by a marriage by both spouses. It consists of identifying the emerging problems, finding the causes and make joint efforts to overcome them. Article closes an attempt to operationalize the network theory of personality regarding the marriage relationship.
References
Babbie, E. (2004). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Braun-Gałkowska, M. (1985). Miłość aktywna. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Braun-Gałkowska, M. (2003). Psychoprofilaktyka życia rodzinnego, (w:) I. Janicka,
T. Rostowska (red.), Psychologia w służbie rodziny (s. 10-18). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Chlewiński, Z. (1991). Dojrzałość: osobowość, sumienie, religijność. Poznań: „W drodze”.
Czerkawska, A. (2012). O transgresji w edukacji dorosłych i poradnictwie. Edukacja Dorosłych, 2, 93-109.
Dakowicz, A. (1999). Postawy rodzicielskie małżonków zadowolonych i nieza-dowolonych ze swojego związku, (w:) B. Lachowska, M. Grygielski (red.),
W świecie dziecka (s. 73-87). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Dakowicz, A. (2008). Rozwiązywanie konfliktów i sztuka negocjacji, (w:)
D. Frasunkiewicz (red.), Psychologia biznesu. Wybrane zagadnienia (s. 67-80). Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku.
Dakowicz, A. (2011). Potrzeby indywidualne małżonków zadowolonych i niezado-wolonych ze swojego związku. Edukacja. Studia, badania, innowacje, 3, 99-105.
Dakowicz, A. (2012a). Psychologiczna analiza małżonków o wysokim i niskim poziomie transgresji, (w:) T. Rostowska, A. Lewandowska-Walter (red.), Małżeństwo i rodzicielstwo a zdrowie (s. 79-101). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Dakowicz, A. (2012b). Wiedza na temat współmałżonka w małżeństwach zadowolonych i niezadowolonych ze swojego związku, (w:) A. Mitręga,
I. Jagoszewska (red.), Komunikacja jako narzędzie (po)rozumienia we wspólnotach społecznych (s. 49-58). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Dyczewski, L. (2007). Małżeństwo i rodzina upragnionymi wartościami młodego pokolenia, (w:) L. Dyczewski (red.), Małżeństwo i rodzina w nowoczesnym społeczeństwie (s. 11-34). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Ekman, P. (1997). Kłamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce, małżeństwie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Fincham, F.D., Beach, S.R. (2010). Marriage in the New Millennium: A Decade in Review. Journal of Marriage and Family, 72, 630-649.
Gałkowska, A. (1999). Percepcja powodzenia małżeństwa rodziców a społeczny obraz siebie ich dorosłych dzieci. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Gorbatkow, A. (2008). Pozytywno-negatywna asymetria emocji a rozwój podmiotowy jednostki, (w:) I. Pufal-Struzik (red.), O przekraczaniu granic własnych ograniczeń – z perspektywy psychotransgresjonizmu (s. 97-112). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls“.
Goszczyńska, M. (2006). Działania przedsiębiorcze – przejaw przystosowania czy transgresji, (w:) E. Aranowska, M. Goszczyńska (red.), Człowiek wobec wyzwań
i dylematów współczesności. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Józefowi Kozieleckiemu (s. 189-207). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Gottman, J.M., Silver, N. (2006). Siedem zasad udanego małżeństwa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Harwas-Napierała, B. (2003). Zmiany w funkcjonowaniu rodziny i ich konsekwencje dla rozwoju rodziców, (w:) B. Harwas-Napierała (red.), Rodzina a rozwój człowieka dorosłego (s. 11-23). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Heaton, T.B., Albrecht, S.L. (1991). Stable unhappy marriages. Journal of Marriage and the Family, 53, 747-758.
Janicka, I., Niebrzydowski, L. (1994). Psychologia małżeństwa. Zafascynowanie partnerem, otwartość, empatia, miłość, seks. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Jankowiak, B. (2007). Problematyka jakości i trwałości relacji partnerskich w teorii
i badaniach. Przegląd Terapeutyczny, 3, 1-25.
Jarymowicz, M. (2000). Psychologia tożsamości, (w:) J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 107-125). Gdańsk: GWP.
Johnson, D.R., Amoloza, T.O., Booth, A. (1992). Stability and developmental change in marital quality: A three-wave panel analysis. Journal of Marriage and the Family, 54, 582-594.
Kalus, A. (1999). Upragnione macierzyństwo: doświadczenie sytuacji niepłodności,
(w:) D. Kornas-Biela (red.), Oblicza macierzyństwa (s. 201-211). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Kofta, M., Doliński, D. (2000). Poznawcze podejście do osobowości, (w:) J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2. Psychologia ogólna (s. 561-600). Gdańsk: GWP.
Kozielecki, J. (1987). Koncepcja transgresyjna człowieka. Warszawa: PWN.
Kozielecki, J. (2006). Reforma polskiej gospodarki: studium decyzji transgresyjnych,
(w:) E. Aranowska, M. Goszczyńska (red.), Człowiek wobec wyzwań i dylematów współczesności (s. 17-43). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Kozielecki, J. (2007). Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Kwarciak, K. (2003). Psychologiczne wyznaczniki skutecznego przedsiębiorcy. Acta Uniwersitatis Wratislaviensis, No 2535, Prace Psychologiczne LVII, 145-153.
Lachowska, B. (2012). Praca i rodzina. Konflikt czy synergia? Konflikt i facylitacja między rolami rodzinnymi i zawodowymi – uwarunkowania i znaczenie dla jakości życia kobiet i mężczyzn. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Ledzińska, M. (2006). Globalizacja i transgresja, (w:) E. Aranowska, M. Goszczyńska (red.), Człowiek wobec wyzwań i dylematów współczesności (s. 172-188). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Lewandowska, A. (2012). Jakość życia małżeńskiego a stopień akceptacji dziecka niepełnosprawnego w rodzinie, (w:) T. Rostowska, A. Lewandowska-Walter (red.), Małżeństwo i rodzicielstwo a zdrowie (s. 234-252). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Mandal, E. (2008). Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Margasiński, A. (2011). Rodzina alkoholowa z uzależnionym w leczeniu. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Matczak, A., Jaworowska, A., Ciechanowicz, A., Stańczak, J. (2006). Bateria testów APIS-Z. Podręcznik. Wydanie II. Warszawa: Pracownia Testów Psycho-logicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Morreale, S.P., Spitzberg, B.H., Barge, J.K. (2008). Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Namysłowska, I. (2011). Transformacja rodziny – przejawy i implikacje dla psychoterapii. Psychoterapia, 1, 5-11.
Nęcka, E. (2000). Inteligencja, (w:) J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2. Psychologia ogólna (s. 721-760). Gdańsk: GWP.
Ostrihanska, Z. (2001). Osoba ojca w opinii młodych sprawców przestępstw,
(w:) D. Kornas-Biela (red.), Oblicza ojcostwa (s. 589-601). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Piasecka, M. (2003). Wiedza o sobie i wiedza o partnerze a ocena jakości małżeństwa, (w:) I. Janicka, T. Rostowska (red.), Psychologia w służbie rodziny (s. 78-88). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Plopa, M. (2005). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Popek, S., Bernacka, R.E. (2008). Zdolności i uzdolnienia – ujęcie transgresyjne,
(w:) I. Pufal-Struzik (red.), O przekraczaniu granic własnych ograniczeń –
z perspektywy psychotransgresjonizmu (s. 13-21). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls“.
Pospiszyl, K. (1991). Kwestionariusz Szczęścia Małżeńskiego jako metoda oceny stopnia zadowolenia z małżeństwa. Problemy Rodziny, 4, 7-13.
Reddin, B. (1993). Testy dla menedżerów stawiających na efektywność. Poradnik psychologiczny. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press.
Rembowski, J. (1986). Rodzina jako system powiązań, (w:) M. Ziemska (red.), Rodzina i dziecko (s. 127-142). Warszawa: PWN.
Rostowska, T. (2008). Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa: PWN.
Rostowski, J. (2009). Współczesne przemiany rozumienia związku małżeńskiego, (w:) T. Rostowska (red.), Psychologia rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań (s. 15-46). Warszawa: Difin SA.
Ryś, M. (1994). Jakość i trwałość małżeństwa. Propozycja skali. Problemy Rodziny,
4, 19-24.
Spanier, G.B., Lewis, R.A. (1980). Marital quality: A review of the seventies. Journal of Marriage and the Family, 42, 825-839.
Sternberg, R. J. (1999). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna.
Strelau, J. (1992). Temperament i inteligencja, (w:) T. Tomaszewski (red.), Psychologia ogólna (t. 4, s. 83-151). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Strzałecki, A. (2006). Transgresja polskich menedżerów w warunkach transformacji ustrojowej, (w:) E. Aranowska, M. Goszczyńska (red.), Człowiek wobec wyzwań i dylematów współczesności (s. 108-132). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Studenski, R. (2006). Skłonność do ryzyka a zachowania transgresyjne,
(w:) M. Goszczyńska, R. Studenski (red.), Psychologia zachowań ryzykownych. Koncepcje, badania, praktyka (s. 128-142). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”.
Szczepański, J. (1965). Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: PWN.
Szewczyk, W. (2014). Transgresja – czy człowiek potrafi siebie przekraczać? Teologia
i Moralność, 2 (16), 155-165.
Tsang, L.L.W., Harvey, C.D.H., Duncan, K.A., Sommer, R. (2003). The effects
of children, dual earner status, sex role traditionalism and marital structure
on marital happiness over time. Journal of Family and Economic Issues, 24, 5-26.
Wojtyła, K. (1994). Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL.
Zaleski, Z. (1991). Psychologia zachowań celowych. Warszawa: PWN.
Zawadzki, B., Strelau, J., Szczepaniak, P., Śliwińska, M. (1998). Inwentarz osobowości NEO-FFI Costy i McCrae. Adaptacja polska. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.