Keywords
conflicts
marriage
family
generational transmission
family science
marriage
family
generational transmission
family science
How to Cite
Komorowska-Pudło, M. (2021). Family-of-origin ties and relationships and how they affect dealing with one’s own marital conflicts. Quarterly Journal Fides Et Ratio, 46(2), 173-204. https://doi.org/10.34766/fetr.v46i2.829
Language
Keywords
Abstract
There is a common belief that the family of origin is important for the development and acquisition of psychosocial skills necessary to carry out various life tasks by all members of the family. This is confirmed by familiologists and their research on generational transmission process, based on psychological learning mechanisms: observation, imitation, modelling and identification. This article analyzes the relationship between the quality of ties and relationships in the family of origin and the methods of coping with conflicts in one's own marriage in adulthood. A study including 250 couples of young spouses was conducted in order to determine to what extent the properties of generational family, measured with the family rating scales based on David H. Olson's Circular Model, are related to the frequency of conflicts in their marriages, what the course of such conflicts is and what effects they have on the quality of the mutual marital relationship. The results obtained confirmed that there is a relationship between coherence, flexibility, the quality of communication in the family of origin as well as the level of one’s satisfaction with growing up in these families and the ways of coping with conflicts in one's own marriages in adulthood. In this way, the results show that the process of generational transmission in the families of the respondents indeed took place.
References
Bandura, A. (2007). Teoria społecznego uczenia się, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bieńko, M. (2008-2009). Współczesne skrypty bycia razem. Zamierzony i realizowany projekt scenariuszy ról małżeńskich, Roczniki Socjologii Rodziny, 19, 71-90.
Chełpa, S., Witkowski, T. (2015). Psychologia konfliktów, Wrocław: Wydawnictwo Bez Maski.
Craddock, A.E. (2001). Relationships between family structure and family functioning: A test of Tiesel and Olson’s revision of the Circumplex Model, Journal of Family Studies, 7, 29-39.
Czyżowska, D. (2009). Konflikt, (w:) J. Siuta (red.), Słownik psychologii, 126-127, Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe.
Doliński, A. (2004). Zachowania młodzieży w sytuacjach społecznych jako transmisja wzorów rodzinnych, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Dzierżanowski, J. (2000), Konflikty małżeńskie, Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego.
Farnicka, M., Liberska, H. (2014). Transmisja międzypokoleniowa – procesy zachodzące w styku pokoleń, (w:) I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, 185-202, Warsza-wa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Fischaleck, F. (1990). Uczciwa kłótnia małżeńska, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Gałkowska, A. (1999). Percepcja powodzenia małżeństwa rodziców a społeczny obraz siebie ich dorosłych dzieci, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Grzesiuk, L. (1994). Studia nad komunikacją interpersonalną, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Harwas-Napierała, B. (2008a). Komunikacja interpersonalna w rodzinie, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Harwas-Napierała, B. (2008b). Komunikacja wewnątrzrodzinna a jakość życia rodziny, (w:) M. Bogdanowicz, M. Lipowska (red.), Rodzinne, edukacyjne i psychologiczne wyznaczniki rozwoju, 49-59, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kaźmierczak, M., Plopa, M. (2008). Kwestionariusz komunikacji małżeńskiej. Podręcznik, Warszawa: Wydawnictwo VIZJA PRESS&IT.
Knoester, C. (2003). Implications of Childhood Externalizing Problems for Young Adults, Journal of Marriage and Family, 4(65), 1073-1079.
Komorowska-Pudło, M. (2019), Środowisko wychowawcze domu rodzinnego a relacje mał-żeńskie w dorosłym życiu, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Korol, E. (2015). Wzorce funkcjonowania rodziny pochodzenia a inteligencja emocjonalna młodych dorosłych, Studia Psychologica, UKSW, 1(15), 19-32.
Kouneski, E.F. (2000). Family Assessment and the Circumplex Model: New Research Devel-opments and Applications, University of Minnesota, Twin Cities, Minnesota 2000, http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.195.3412&rep=rep1&type=pdf (dostęp: 15.03.2017).
Kuncewicz, D. (2010). Rozwiązywanie konfliktów z partnerem a wzory relacji z rodzicami, (w:) T. Rostowska, A. Paplińska (red.), Psychospołeczne aspekty życia rodzinnego, 125-139, Warszawa: Warszawa; Difin.
Margasiński, A. (2006). Rodzina w Modelu Kołowym i FACES IV Davida H. Olsona, Nowiny Psychologiczne, 4, 69-87.
Margasiński, A. (2011). Model Kołowy i skale FACES jako narzędzie badania rodziny. Historia, rozwój i zastosowanie, Częstochowa: Akademia im. J. Długosza.
Margasiński, A. (2013). Skale Oceny Rodziny. Podręcznik, Warszawa: Pracownia Testów Psy-chologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Margasiński, A. (2015). The Polish Adaptation of FACES IV-SOR, Polish Journal of Applied Psychology, 1(13), 43-66.
Mróz, J., Kaleta, K. (2013). Struktura relacji w rodzinie pochodzenia a zachowania prozdro-wotne dorosłych, Problemy Higieny i Epidemiologii, 94(2), 239-246.
Okoń, W. (2001). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Olson, D.H. (2000). Circumplex Model of Marital and Family Systems, Journal of Family Therapy,1-22, http://eruralfamilies.uwagec.org/ERFLibrary/Readings/CircumplexModelOfMaritalAndFamilySystems.pdf (dostęp: 13.03.2018).
Olson, D.H. (2004). Family Satisfaction Scale, Minneapolis: Life Innorations, http://www.laviecounseling.org/vfh/vfhasm/FACESIV.FamilySatisfactionScale.pdf (dostęp: 13.03.2018).
Olson, D.H. (2013). Kwestionariusz FACES IV i Model Kołowy. Badanie walidacyjne, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Opozda, D. (2012). Relacyjny wymiar wychowania w perspektywie związku między jakością relacji małżeńskiej a spostrzeganiem rzeczywistości wychowania w rodzinie, Wychowanie w Rodzinie, 2(6), 117-137.
Overbeek, G., Stattin, H. (2007). Parent-child Relationships, Partner Relationships, and Emotional Adjustment: A Birth-to-maturity Prospective Study, Developmental Psychology, 2(43), 429-437.
Plopa M. (2006). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Przetacznik-Gierowska, M. (1998). Psychologia wychowania, (w:) M. Przetacznik-Gierowska, Z. Włodarski, Psychologia wychowawcza, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Przybył, I. (2001). Źródła wiedzy o rolach małżeńskich, Roczniki Socjologii Rodziny, 13, 105-116.
Przybył, I. (2002). Przyczyny, płaszczyzny i przebieg konfliktów w małżeństwach bezdziet-nych, Roczniki Socjologii Rodziny, 14, 113-131.
Radochoński, M. (1999). Systemowa charakterystyka środowiska rodzinnego wielokrotnych sprawców czynów przestępczych, Roczniki Socjologii Rodziny, 11, 155-173.
Rostowska, T. (1995). Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie wybranych wymiarów osobowości, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Rostowska, T. (2001). Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie: analiza psychologiczna, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ryan, S., Franzetta, K., Schelar, E., Manlove, J. (2009). Family Structure History: Links to Relationship Formation Behaviors in Young Adulthood, Journal of Marriage and Family 71, 935-950.
Ryś, M. (1994). Konflikty w rodzinie, niszą czy budują? Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
Ryś, M. (1996). Jakość małżeństwa a komunikowanie się małżonków i sposoby rozwiązywania wzajemnych konfliktów, Problemy Rodziny, 1, 5-16.
Ryś, M. (1999). Psychologia małżeństwa w zarysie, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
Ryś, M. (2006). Znaczenie relacji w rodzinie. Wpływ oddziaływania prawidłowych i nieprawidłowych systemów rodzinnych, (w:) A. Offmański (red.), Małżeństwo i rodzina w panoramie współczesnych systemów, 71-93, Szczecin: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego.
Ryś, M., Greszta, E., Grabarczyk, K. (2019). Intelektualna, emocjonalna i działaniowa bli-skość małżonków a ich gotowość do rozwiązywania konfliktów oraz przebaczania, Fides et Ratio, 2(38), 221-253.
Sabatelli, R.M., Bartle-Haring, S. (2003). Family-of-origin Experiences and Adjustment in Married, Journal of Marriage and Family, 1(65), 159-167.
Schaffer, R. (2009). Psychologia dziecka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stewart, J., Logan, C. (2005). Negocjowanie obrazu własnej osoby, (w:) J. Stewart (red.), Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej, 318-331, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stępniak-Łuczywek, A. (2001). Percepcja postaw rodzicielskich jako korelat późniejszego poczucia szczęścia w małżeństwie, Problemy Rodziny, 4-6, s. 20-26.
Szopińska, K., Szopiński, J. (1980). Satysfakcja z małżeństwa, Novum, 6, 88-105.
Szopiński, J. (1986). Synonimem – więź psychiczna, Problemy Rodziny, 1, 35-37.
Wilmot, W.W, Hocker, J.L. (2011). Konflikty między ludźmi, Warszawa: Wydawnictwo Nau-kowe PWN.
Young, J.E., Klosko, J.S., Weishaar, M.E. (2015). Terapia schematów. Przewodnik praktyka, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Bieńko, M. (2008-2009). Współczesne skrypty bycia razem. Zamierzony i realizowany projekt scenariuszy ról małżeńskich, Roczniki Socjologii Rodziny, 19, 71-90.
Chełpa, S., Witkowski, T. (2015). Psychologia konfliktów, Wrocław: Wydawnictwo Bez Maski.
Craddock, A.E. (2001). Relationships between family structure and family functioning: A test of Tiesel and Olson’s revision of the Circumplex Model, Journal of Family Studies, 7, 29-39.
Czyżowska, D. (2009). Konflikt, (w:) J. Siuta (red.), Słownik psychologii, 126-127, Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe.
Doliński, A. (2004). Zachowania młodzieży w sytuacjach społecznych jako transmisja wzorów rodzinnych, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Dzierżanowski, J. (2000), Konflikty małżeńskie, Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego.
Farnicka, M., Liberska, H. (2014). Transmisja międzypokoleniowa – procesy zachodzące w styku pokoleń, (w:) I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, 185-202, Warsza-wa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Fischaleck, F. (1990). Uczciwa kłótnia małżeńska, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Gałkowska, A. (1999). Percepcja powodzenia małżeństwa rodziców a społeczny obraz siebie ich dorosłych dzieci, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Grzesiuk, L. (1994). Studia nad komunikacją interpersonalną, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Harwas-Napierała, B. (2008a). Komunikacja interpersonalna w rodzinie, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Harwas-Napierała, B. (2008b). Komunikacja wewnątrzrodzinna a jakość życia rodziny, (w:) M. Bogdanowicz, M. Lipowska (red.), Rodzinne, edukacyjne i psychologiczne wyznaczniki rozwoju, 49-59, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kaźmierczak, M., Plopa, M. (2008). Kwestionariusz komunikacji małżeńskiej. Podręcznik, Warszawa: Wydawnictwo VIZJA PRESS&IT.
Knoester, C. (2003). Implications of Childhood Externalizing Problems for Young Adults, Journal of Marriage and Family, 4(65), 1073-1079.
Komorowska-Pudło, M. (2019), Środowisko wychowawcze domu rodzinnego a relacje mał-żeńskie w dorosłym życiu, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Korol, E. (2015). Wzorce funkcjonowania rodziny pochodzenia a inteligencja emocjonalna młodych dorosłych, Studia Psychologica, UKSW, 1(15), 19-32.
Kouneski, E.F. (2000). Family Assessment and the Circumplex Model: New Research Devel-opments and Applications, University of Minnesota, Twin Cities, Minnesota 2000, http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.195.3412&rep=rep1&type=pdf (dostęp: 15.03.2017).
Kuncewicz, D. (2010). Rozwiązywanie konfliktów z partnerem a wzory relacji z rodzicami, (w:) T. Rostowska, A. Paplińska (red.), Psychospołeczne aspekty życia rodzinnego, 125-139, Warszawa: Warszawa; Difin.
Margasiński, A. (2006). Rodzina w Modelu Kołowym i FACES IV Davida H. Olsona, Nowiny Psychologiczne, 4, 69-87.
Margasiński, A. (2011). Model Kołowy i skale FACES jako narzędzie badania rodziny. Historia, rozwój i zastosowanie, Częstochowa: Akademia im. J. Długosza.
Margasiński, A. (2013). Skale Oceny Rodziny. Podręcznik, Warszawa: Pracownia Testów Psy-chologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Margasiński, A. (2015). The Polish Adaptation of FACES IV-SOR, Polish Journal of Applied Psychology, 1(13), 43-66.
Mróz, J., Kaleta, K. (2013). Struktura relacji w rodzinie pochodzenia a zachowania prozdro-wotne dorosłych, Problemy Higieny i Epidemiologii, 94(2), 239-246.
Okoń, W. (2001). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Olson, D.H. (2000). Circumplex Model of Marital and Family Systems, Journal of Family Therapy,1-22, http://eruralfamilies.uwagec.org/ERFLibrary/Readings/CircumplexModelOfMaritalAndFamilySystems.pdf (dostęp: 13.03.2018).
Olson, D.H. (2004). Family Satisfaction Scale, Minneapolis: Life Innorations, http://www.laviecounseling.org/vfh/vfhasm/FACESIV.FamilySatisfactionScale.pdf (dostęp: 13.03.2018).
Olson, D.H. (2013). Kwestionariusz FACES IV i Model Kołowy. Badanie walidacyjne, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Opozda, D. (2012). Relacyjny wymiar wychowania w perspektywie związku między jakością relacji małżeńskiej a spostrzeganiem rzeczywistości wychowania w rodzinie, Wychowanie w Rodzinie, 2(6), 117-137.
Overbeek, G., Stattin, H. (2007). Parent-child Relationships, Partner Relationships, and Emotional Adjustment: A Birth-to-maturity Prospective Study, Developmental Psychology, 2(43), 429-437.
Plopa M. (2006). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Przetacznik-Gierowska, M. (1998). Psychologia wychowania, (w:) M. Przetacznik-Gierowska, Z. Włodarski, Psychologia wychowawcza, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Przybył, I. (2001). Źródła wiedzy o rolach małżeńskich, Roczniki Socjologii Rodziny, 13, 105-116.
Przybył, I. (2002). Przyczyny, płaszczyzny i przebieg konfliktów w małżeństwach bezdziet-nych, Roczniki Socjologii Rodziny, 14, 113-131.
Radochoński, M. (1999). Systemowa charakterystyka środowiska rodzinnego wielokrotnych sprawców czynów przestępczych, Roczniki Socjologii Rodziny, 11, 155-173.
Rostowska, T. (1995). Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie wybranych wymiarów osobowości, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Rostowska, T. (2001). Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie: analiza psychologiczna, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ryan, S., Franzetta, K., Schelar, E., Manlove, J. (2009). Family Structure History: Links to Relationship Formation Behaviors in Young Adulthood, Journal of Marriage and Family 71, 935-950.
Ryś, M. (1994). Konflikty w rodzinie, niszą czy budują? Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
Ryś, M. (1996). Jakość małżeństwa a komunikowanie się małżonków i sposoby rozwiązywania wzajemnych konfliktów, Problemy Rodziny, 1, 5-16.
Ryś, M. (1999). Psychologia małżeństwa w zarysie, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
Ryś, M. (2006). Znaczenie relacji w rodzinie. Wpływ oddziaływania prawidłowych i nieprawidłowych systemów rodzinnych, (w:) A. Offmański (red.), Małżeństwo i rodzina w panoramie współczesnych systemów, 71-93, Szczecin: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego.
Ryś, M., Greszta, E., Grabarczyk, K. (2019). Intelektualna, emocjonalna i działaniowa bli-skość małżonków a ich gotowość do rozwiązywania konfliktów oraz przebaczania, Fides et Ratio, 2(38), 221-253.
Sabatelli, R.M., Bartle-Haring, S. (2003). Family-of-origin Experiences and Adjustment in Married, Journal of Marriage and Family, 1(65), 159-167.
Schaffer, R. (2009). Psychologia dziecka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stewart, J., Logan, C. (2005). Negocjowanie obrazu własnej osoby, (w:) J. Stewart (red.), Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej, 318-331, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stępniak-Łuczywek, A. (2001). Percepcja postaw rodzicielskich jako korelat późniejszego poczucia szczęścia w małżeństwie, Problemy Rodziny, 4-6, s. 20-26.
Szopińska, K., Szopiński, J. (1980). Satysfakcja z małżeństwa, Novum, 6, 88-105.
Szopiński, J. (1986). Synonimem – więź psychiczna, Problemy Rodziny, 1, 35-37.
Wilmot, W.W, Hocker, J.L. (2011). Konflikty między ludźmi, Warszawa: Wydawnictwo Nau-kowe PWN.
Young, J.E., Klosko, J.S., Weishaar, M.E. (2015). Terapia schematów. Przewodnik praktyka, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Downloads
Download data is not yet available.