Słowa kluczowe
globalizacja
kultura globalna
kultura lokalna
kultura narodowa
Jak cytować
Abstrakt
Procesy globalizacji, który przyspieszyły począwszy od ostatniej dekady XX w., mają wpływ na kształtowanie się kultury narodowej czy lokalnej. Ich wpływ jednak jest bardzo niejednoznaczny i różnie postrzegany. Również kultury lokalne czy narodowe mają wpływ na procesy globalne: kulturę globalną kształtują teraz już nie tylko dominujące cywilizacje czy wielkie narody. W pewnym stopniu uczestniczą w tym procesie wszyscy – wszelkie kultury. Z jednej strony można dostrzec wzajemne wzmacnianie się procesów lokalnych i globalnych, a z drugiej, co wydaje się dzisiaj bardziej dostrzegalne, widać napięcia między tym, co lokalne a tym, co globalne. Zmagania te przenikają rzeczywistość społeczną w różnych sferach i na różnych poziomach. Celem tego artykułu jest zidentyfikowanie najczęstszych przestrzeni konfliktu i synergii, określenia ich źródeł i charakteru, a następnie próba przedyskutowania i przedstawienia nowego spojrzenia na te wzajemne relacje, tak aby móc wyeliminować możliwie jak najwięcej przestrzeni konfliktu.
Bibliografia
Archer, M. S. (1996). Culture and agency. Cambridge: Cambridge University Press.
Berger, P. L. (1997). Four faces of global culture. The National Interest, 49, 23–29.
Berger, P. L. (2002). Introduction. The cultural dynamics of globalization. In P. L. Berger & S. P. Huntington (Eds.), Many globalizations: Cultural diversity in the contemporary world (pp. 1–16). Oxford: Oxford University Press.
Boukous, A. (2018). La culture amazighe entre le local et le global [Amazigh culture between the local and the global]. Études et Documents Berbères, 39–40, 153–166.
Chukwuemeka, U. B., Okpe, Ch. M., & Adakwa, L. C. (2024). Influence of globalisation on local culture. IMSU Journal of Communication Studies, 8(2), 270–278. https://doi.org/10.5281/zenodo.14246717
Dudziak, A. (2010). Kultura narodowa w dobie globalizacji [National culture in the age of globalization]. Przegląd Politologiczny, 15(1), 125–139.
Francis. (2020). Letter encyclical Fratelli tutti. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana.
Hassi, A., & Storti, G. (2012). Globalization and culture: The three H scenarios. In H. Cuadra-Montiel (Ed.), Globalization: Approaches to diversity (pp. 3–20). Rijeka: InTech Open.
Huntington, S. P. (1996). The clash of civilizations and the remaking of world order. New York: Simon & Schuster.
Kłoskowska, A. (2007). Socjologia kultury [Sociology of culture] (1st ed. 1981). Warszawa: PWN.
Kłoskowska, A. (2005). Kultury narodowe u korzeni [National cultures at their roots]. Warszawa: PWN.
Korporowicz, L. (2024). Wartości autoteliczne jako wyrzut sumienia humanistyki współczesnej [Autotelic values as the guilty conscience of contemporary humanities]. Kultura Współczesna, 1(126), 152–164.
Kranz-Szurek, M. (2012). Kultura lokalna a globalizacja kulturowa – próba oceny zjawiska [Local culture and cultural globalization: An attempt to assess the phenomenon]. Roczniki Nauk Społecznych, 4(40)(2), 11–35.
McLuhan, M. (1964). Understanding media: The extensions of man. New York: McGraw-Hill.
McLuhan, M., & Powers, B. (1989). The global village: Transformations in world life and media in the 21st century. New York: Oxford University Press.
Mirrlees, T. (2020). Global culture. In M. Filimowicz & V. Tzankova (Eds.), Reimagining communication: Meaning (pp. 117–133). New York: Routledge.
Pius XII. (1939). Letter encyclical Summi Pontificatus. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana.
Ritzer, G. (2013). The McDonaldization of society (1st ed. 1993). London: Sage.
Robertson, R. (1994). Globalisation or glocalization? The Journal of International Communication, 1(1), 33–52.
Robertson, R. (1995). Glocalization: Time–space and homogeneity–heterogeneity. In M. Featherstone, S. Lash, & R. Robertson (Eds.), Global modernities (pp. 25–54). London: Sage.
Rodziński, A. (1989). Osoba, moralność, kultura [Person, morality, culture]. Lublin: KUL.
Tai, Y. (2024). The impact of globalization on local cultures and traditions. Arts and Social Sciences Journal, 15, 635.
Taptiani, N., et al. (2024). The impact of globalization on local cultures. International Journal of Progressive Sciences and Technologies, 45(1), 92–102.
Vincent, J. (2006). Review of Yanomami: The fierce controversy and what we can learn from it. American Anthropologist, 108(2), 405–406.
Wielecki, K. (2024). Kultura versus kultura masowa: Podmiotowość i quasi-kultura w nibyspołeczeństwie [Culture versus mass culture: Subjectivity and quasi-culture in a pseudo-society]. Warszawa: NCK.
Wysocki, A. (2014). Uniwersalizm a partykularyzm w miłości jako zasadzie życia społecznego: Mozi kontra Konfucjusz [Universalism and particularism in love as a principle of social life: Mozi versus Confucius]. Studia Bobolanum, 2, 93–110.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio