Słowa kluczowe
cykl miesiączkowy
metoda objawowo-termiczna podwójnego sprawdzenia
samoobserwacja
zdrowie prokreacyjne
Jak cytować
Abstrakt
Wstęp: Systematyczne prowadzenie obserwacji cyklu miesiączkowego pozwala kobiecie monitorować stan zdrowia prokreacyjnego, co ma dużą wartość diagnostyczną. Daje możliwość poznania naturalnego rytmu płodności a w przypadku zaobserwowania nieprawidłowości skraca czas do pierwszej konsultacji lekarskiej. Rzetelna nauka obserwacji wymaga czasu i prowadzona jest za pośrednictwem dyplomowanego nauczyciela danej metody rozpoznawania płodności. Dlatego umiejętność ta z obszaru profilaktyki i diagnostyki powinna zajmować istotne miejsce w nauczaniu zarówno pracowników opieki zdrowotnej jak i edukacji samych kobiet. W Polsce istnieje kilka pozarządowych niedochodowych organizacji, które udzielają profesjonalnego wsparcia w nauczaniu w zakresie edukacji prozdrowotnej oraz naturalnego planowania rodziny. Celem niniejszej pracy była ocena umiejętności samoobserwacji cyklu miesięcznego wg metody objawowo-termicznej podwójnego sprawdzenia wśród kobiet w wieku rozrodczym posiadających cykle typowe. Metoda: Przeanalizowano I i III kartę obserwacji cyklu. Łączna liczba poddanych analizie kart wyniosła 74. Badania zostały przeprowadzone w oparciu o analizę kart obserwacji cyklu miesiączkowego z użyciem pakietu statystycznego SPSS Statistics w wersji 25. Za istotny statystycznie przyjęto poziom p < 0,05. Wyniki: Większość kobiet posiadająca wysokie umiejętności obserwacji cyklu miesiączkowego metodą objawowo-termiczną podwójnego sprawdzenia to panny z wyższym wykształceniem (53,65%, n = 22), uczące się metody w oddziale PSNNPR w Lublinie (51,21%, n = 21), z motywacją do uczenia się metody dla kontroli zdrowia prokreacyjnego (75,60%, n = 31), nie posiadające wsparcia do uczenia się metody od męża/narzeczonego/partnera (60,96%, n = 25). Wnioski: Badana grupa kobiet była jednolita pod względem przyjętych kryteriów kwalifikacji tzn. wszystkie były w wieku rozrodczym, posiadały cykle typowe i nie stosowały żadnej metody antykoncepcji, co wykluczałoby prowadzenie samoobserwacji cyklu. Wysokie umiejętności kobiet w obserwacji cyklu to wynik bardzo dobrej jakości pracy nauczyciela metody objawowo- termicznej podwójnego sprawdzenia z klientem, umiejętność komunikacji i przekazu zasad obserwacji oraz motywacja użytkowniczki do prowadzenia obserwacji. Głównym celem kobiet uczących się metody była kontrola własnego zdrowia prokreacyjnego.
Bibliografia
Ayoola, A.B., Zandee, G.L., Adams, Y.J. (2016). Women’s Knowledge of ovulation, the Menstrual cycle, and Its Associated Reproductive Changes, Birth, 43(3), 255-262. https://doi.org/10.1111/birt.12237
Crawford, N.M., Pritchard, D.A., Herring, A.H., Steiner, A.Z. (2017). Prospective evaluation of luteal phase lenght and natural fertility, Fertility and Sterility, 107(3), 749-755. https://doi.org/10.1016/j.fertnstert.2016.11.022
Duane, M., Stanford, J.B., Porucznik, Ch., A. Vigil, P. (2022). Fertility Awareness-based Methods For Women’s Health And Family Planning, Frontiers In Medicine, 9, https://doi.org/10.3389/fmed.2022.858977
Ecochard, R., Duterque, O., Leiva, R., Bouchard, T., Vigil, P. (2015). Self-identification of the clinical fertile window and the ovulation period. Fertility and Sterility, 103(5), 1319-1325. http://dx.doi.org/10.1016/j.fertnstert.2015.01.031
Fertility Awarness based method a medical update FACTS, Natural Womenhood, (2016). (From:) https://naturalwomanhood.org/wp-content/uploads/NW-FACTS-Brochure-Jan-2016-update-FINAL-updated.pdf (access: 01.07.2023).
Hampton K.D., Mazza D., Newton J.M. (2012). Fertility-awareness knowledge, attitudes, and practices of women seeking fertility assistance. Journal of Advanced Nursing. 69(5), 1076–1084. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2012.06095.x
Kinle, M., Szymaniak, M. (2009). Fazy cyklu miesiączkowego i objawy płodności w cyklu miesiączkowym. (W:) M. Troszyński (red.), Rozpoznawanie płodności. Materiały edukacyjno-dydaktyczne dla nauczycieli NPR, pracowników służby zdrowia oraz zainteresowanych zdrowiem prokreacyjnym, 59-70. Warszawa: Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Naturalnego Planowania Rodziny.
Kuźmiak, M., Szymaniak, M. (red.), (2014). Rozpoznawanie płodności, metoda objawowo-termiczna podwójnego sprawdzenia, praktyczny kurs dla użytkownika metody, podręcznik, Warszawa: Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Naturalnego Planowania Rodziny
Lundsberg, L.S., Pal, L., Gariepy, A.M., Xu, X., Chu, M.C., Illuzzi, J.L. (2014). Knowledge, attitudes, and practices regarding conception and fertility: a population-based survey among reproductive-age United States women, Fertility and Sterility, 101(3), 767-774. http://dx.doi.org/10.1016/j.fertnstert.2013.12.006
Najmabadi, S., Schliep, K.C., Simonsen, S.E., Porucznik, Ch.A., Egger, M.J. & Stanford, J.B. (2021). Cervical mucus patterns and the fertile window in women without known subfertility: a pooled analysis of three cohorts, Human Reproduction, 36(7), 1784-1795. https://doi.org/10.1093/humrep/deab049
Notare, T. (2019). Humanae Vitae, 50 years later. Embracing Gods Vision for Marriage, Love, and Life; A Compendium. Edited. Washington: The Catholic University Of America Press. https://doi.org/10.2307/j.ctvkjb333
Piasecka, K., Łyszczarz, P., Pytka, M., Ślizień-Kuczapska, E., Kanadys, K. (2022). Analiza kart obserwacji cykli w grupie kobiet w wieku prokreacyjnym. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 3(51), 41-51. https://doi.org/10.34766/fetr.v3i51.1115
Tawara, F., Tamura, N., Suganuma, N., Kanayama, N. (2012). Changes in cervical neutrophil elastase levels during the menstrual cycle, Reproductive Medicine and Biology, 11(1), 65-68. https://doi.org/10.1007/s12522-011-0104-7
Smyczyńska, J. (2019). Diagnostyka i leczenie zaburzeń hormonalnych jako wyraz troski o zdrowie prokreacyjne i profilaktyka niepłodności.: Czy metody rozpoznawania płodności mogą być pomocne? Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 39(3), 44-57. https://doi.org/10.34766/fetr.v3i39.119
Ślizień-Kuczapska, E., Smyczyńska, J., Rabijewski, M. (2020). Wybrane zagadnienia zaburzeń kształtowania się zdrowia prokreacyjnego u dziewcząt. Czy warto włączyć obserwację cyklu do praktyki lekarskiej? Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio 3(43), 303-319. https://doi.org/10.34766/fetr.v43i3.318
Ślizień-Kuczapska, E., Żukowska-Rubik, M., Sys, D. (2018). W trosce o rozwój zdrowia prokreacyjnego rodziny. Poradnictwo medyczne i pozamedyczne w promocji karmienia piersią oraz zagadnień naturalnego powrotu płodności po porodzie. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 2(34), 50-73. https://www.fidesetratio.com.pl/Presentations0/2018-04Kuczapska.pdf