Abstrakt
W artykule opisano niektóre założenia Augustyna dotyczące muzyki kościelnej. Współcześnie szeroko badane i znane są jego myśli związane z muzyką zawarte w jego dziełach filozoficznych. W niniejszej pracy natomiast oparto się głównie na jego homiletycznych i okolicznych przemówieniach, w których Augustyn nauczał o Kościele. W swoich wypowiedziach Augustyn przedstawiał muzykę, jako zewnętrzny znak jedności i powszechności Kościoła, o które troszczono się w starożytnej wspólnocie. Muzyka wykonywana w czasie liturgii Kościoła stała się dobrym przykładem także dla polemiki z poganami i heretykami. W mniemaniu Augustyna muzyka dobrze wspiera także eschatologię, ponieważ obrazuje wydarzenia przyszłe, w których uwielbienie Boga przez muzykę nie będzie mieć końca. Zachowało się wiele przemyśleń Augustyna nawiązujących do Kościoła i muzyki, natomiast w pracy ograniczono się tylko do kilku ciekawszych przykładów. Wyniki przeprowadzonych analiz można zestawić ze współczesną nauką Kościoła na temat muzyki sakralnej, w której podkreśla się chociażby aktywne uczestnictwo wiernych w liturgii, a także aktywność wewnętrzną – źródło tychże sugestii osadzone jest w starożytnym Kościele i przypominają te tezy, które między innymi zapisał w swoich dziełach i głosił święty Augustyn z Hippony.
Bibliografia
Bettetini, M. (1991). Stato della questione e bibliografia ragionata sul dialogo „De musica” di sant’Agostino (1940-1990). Rivista di Filosofia Neo-Scolastica, 83(3), 430-469.
Miśkiewicz, G. (2014). Grecki etos muzyczny i jego wpływ na kształtowanie się koncepcji śpiewu Kościoła w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Lublin: Polihymnia.
Günther, J. (2019). Musik als Argument spätantiker Kirchenväter. Untersuchungen zu Laktanz, Euseb, Chrysostomos und Augustinus. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
Karpowicz-Zbińkowska, A. (2021). Rozbite zwierciadło. O muzyce w czasach ponowoczesnych. Kraków: Wydawnictwo Benedyktynów.
Malec, M. (2023). Muzyka w liturgii sakramentu małżeństwa. Teoria, praktyka i perspektywa. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akapit.
Micunco, G. (2011). Canto chi ama. La musica e il canto in sant’Agostino. Madugno: Stilo Editrice.
Pius X, (2002). Motu proprio papieża Piusa X o muzyce i śpiewie kościelnym. Warszawa: Wydawnictwo Tradycji Katolickiej.
Ratzinger, J. (2014). Lud i Dom Boży w nauce św. Augustyna o Kościele. (In:) K. Góźdź, M. Górecka (eds.), Opera Omnia Josepha Ratzingera, t. 1. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Sobór Watykański II, (2002). Konstytucje, dekrety, deklaracje.Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Stankiewicz, D. (2014). Musica sacra w służbie personae sanctae. (In): J. Bramorski (ed.), Muzyka sakralna wobec współczesnych wyzwań kulturowych, 32-48. Gdańsk: Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku.
Święta Kongregacja Obrzędów, (2011). Instrukcja o muzyce w świętej liturgii Musicam Sacram. (In): A. Filaber (ed.), Prawodawstwo muzyki kościelnej, 43-59. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej : Centrum Duszpasterstwa Archidiecezji Warszawskiej.
Wuidar, L. (2014). La simbologia musicale nei Commenti ai salmi di Agostino. Milano: Mimesis.