Badania psychologiczne w subsystemie rodzeństwa – rozważania metodologiczne

Abstrakt

Wstęp: Analiza literatury poświęconej rozważaniom naukowym nad relacyjnym aspektem funkcjonowania rodzeństw, szczególnie tych, które znajdują się w okresie dorosłości pozwala sformułować wniosek, że są one stosunkowo mało licznie podejmowane przez badaczy. Zauważa się, że współcześnie można odnotować wzrost zainteresowania tą problematyką. Cele pracy odnosiły się do rozpatrzenia niektórych ograniczeń występujących w procesie prowadzenia badań psychologicznych nad subsystemem rodzeństwa oraz do zaprezentowania narzędzi służących do pomiaru psychologicznego jakości i dymensji relacji interpersonalnej rodzeństw.

Metoda: Wykorzystano metodę analizy treści publikacji z tego zakresu oraz przeprowadzono analizę porównawczą problematyki podjętej w kontekście badań psychologicznych nad relacyjnymi aspektami funkcjonowania rodzeństw.

Wyniki: Zaprezentowano pięć samoopisowych narzędzi kwestionariuszowych, które opracowano w latach 2014-2017 wraz z ich właściwościami psychometrycznymi: Kwestionariusz Relacji Dorosłego Rodzeństwa, Skalę Stosunków Familiarnych Dorosłego Rodzeństwa, Kwestionariusz Ty i Twoje rodzeństwo – Obecnie, Kwestionariusz Ty i Twoje rodzeństwo – Kiedyś oraz Kwestionariusz Relacji z Rodzeństwem.

Wnioski: Specyfika badań nad relacją interpersonalną w podsystemie rodzeństwa wiąże się ze świadomością metodologiczną wysokiej złożoności środowiska rodzinnego oraz ze znajomością wyjątkowości relacji rodzeństwa. Rozważenie przez badacza obu kwestii stwarza przestrzeń do poszukiwania nowych rozwiązań o charakterze metodologicznym.