Słowa kluczowe
migrena
resentyment
lęk
depresja
Jak cytować
Abstrakt
Migrena jest chorobą neurologiczną o charakterze przewlekłym. Badania wskazują, że ma istotny negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie i w konsekwencji na jakość życia. Osoby cierpiące na migrenę często doświadczają obciążenia psychicznego, co może prowadzić do wystąpienia zaburzeń lękowych, depresji oraz poczucia resentymentu. Niniejszy artykuł stanowi próbę zbadania tych wątków. W badaniu wzięło udział 120 kobiet doświadczających migrenowych bólów głowy. Osoby badane wypełniały kilka kwestionariuszy: Headache Impact Test (HIT-6) – służący do oceny wpływu bólów głowy na życie osoby z migreną, Migraine Disability Assessment (MIDAS) – oceniający niesprawność osoby z migreną, Ogólny stan zdrowia - Goldberg (GHQ-28) – do oceny stanu zdrowia psychicznego osób dorosłych, World Health Organization Quality of Life Test-Bref (WHOQOL-BREF) – badający jakość życia, Inwentarz stanu i cechy lęku (STAI) – do badania nasilenia lęku, Skala depresji Becka – narzędzie przesiewowe badające obecność i nasilenie cech depresji oraz Kwestionariusz Resentymentu. Wyniki jednoznacznie ukazują, że migrena znacząco wpływa na jakość życia badanych kobiet, dodatkowo resentyment, jak wskazano w badaniach, wywołuje uczucia lęku i depresji, pełni pośredniczącą rolę w relacji między migreną a jakością życia. W miarę zwiększania się nasilenia migreny i jej konsekwencji, wzrasta poziom doświadczanych lęku, depresji i poczucia resentymentu, co z kolei negatywnie wpływa na jakość życia kobiet.
Bibliografia
Aguggia, M., Cavallini, M., Divito, N., Ferrero, M., Lentini, A., Montano, V., & Valfrè, V. (2011). Sleep and primary headaches. Neurological Sciences, 32, 51-54. https://doi.org/10.1007/s10072-011-0524-5
Amoozegar, F. (2017). Depression comorbidity in migraine. International Review of Psychiatry, 29(5),
https://doi.org/10.1080/09540261.2017.1326882
Bhatia, M.S., & Gupta, R. (2012). Migraine: Clinical pattern and psychiatric comorbidity. Industrial Psychiatry Journal, 21(1), 18-21. https://doi.org/10.4103/0972-6748.110943
Bidzan, M. (2013). Nastoletnie rodzicielstwo. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk: Grupa Wydawnicza Harmonia.
Bigal, M.E., & Lipton, R. (2009). The epidemiology, burden, and comorbidities of migraine. Neurologic Clinics, 27(2), 321-334. https://doi.org/10.1016/j.ncl.2008.11.011
Breslau, N., & Andreski, P. (1995). Migraine, personality, and psychiatric comorbidity. Headache, 35(7), 382-386. https://doi.org/10.1111/j.1526-4610.1995.hed3507382.x
Breslau, N., Merikangas, K., & Bowden, C.L. (1994). Comorbidity of migraine and major affective disorders. Neurology, 10(7), 17-22. (From:) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7969941/ (access: 19.04.2024).
Buse, D.C., Manack, A.N., Fanning, K.M., Serrano, D., Reed, M.L., & Turkel, C.C. (2012). Chronic migraine prevalence, disability, and sociodemographic factors: results from the American Migraine Prevalence and Prevention Study. Headache: The Journal of Head and Face Pain, 52(10), 46-55. https://doi.org/10.1111/j.1526-4610.2012.02223.x
Cardona-Castrillon, G.P., Isaza, R., Zapata-Soto, A.P., Franco, J.G., & Gonzalez-Berrio, C. (2007). The comorbidity of major depressive disorder, dysthymic disorder and anxiety disorders with migraine. Revista de Neurologia, 45(2), 272-275. (From:) https://www.researchgate.net/publication/5965769_The_comorbidity_of_major_depressive_disorder_dysthymic_disorder_and_anxiety_disorders_with_migraine (access: 19.04.2024).
Czerw, A. (2019). Społeczne znaczenie migreny z perspektywy zdrowia publicznego i systemu ochrony zdrowia. Warszawa: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny.
Dąbrowski, A. (2012). Wpływ emocji na poznanie. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 21(3), 315-335. (From:) https://journals.pan.pl/Content/93764/PDF/v10271-012-0082-6.pdf (access: 19.04.2024).
Demir, Ü.F., & Bozkurt, O. (2020). Effects of Perceived Social Support, Depression and Anxiety Levels on Migraine. Archives of Neuropsychiatry, 57(3), 210-215. https://doi.org/10.29399/npa.25000
Dindo, L.D., Recober, A., Haddad, R., & Calarge, C.A. (2017). Comorbidity of Migraine, Major Depressive Disorder, and Generalized Anxiety Disorder in Adolescents and Young Adults. International Journal of Behavioral Medicine, 24(4), 528-534. https://doi.org/10.1007/s12529-016-9620-5
Domitrz, I. (2018). Migrena. Warszawa: Medical Education.
Dudek, D., & Krupa, A. (2021). Objawy bólowe w depresji. (In:) D. Dudek, M. Siwek, & J. Woronia (eds.), Ból i depresja, 49-64. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne.
Dudek, D., Siwek, M., & Grabski, B. (2009). Zaburzenia psychiczne w neurologii. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne.
Ekman, P., & Davidson, R.J. (2017). Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Encyklopedia PWN. (2024). Jakość życia. (From:) https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/jako%C5%9B%C4%87%20%C5%BCycia.html (access: 19.04.2024).
Group, T.W. (1995). The World Health Organization quality of life assessment (WHOQOL). Position paper from the World Health Organisation. https://doi.org/10.1016/0277-9536(95)00112-K
Herman, J.L. (2024). Trauma. Od przemocy domowej do terroru politycznego. Warszawa: Czarna Owca.
Karbowski, M.G. (2023a). Resentyment1 – geneza pojęcia i próba zdefiniowania. Szkice Akademickie 17. (From:) https://drive.google.com/file/d/1IwG69fuwhCuU6tA4fqp-DCY6ysxRHImE/view (access: 17.04.2024).
Karbowski, M.G. (2023b). In search of the relationship between predisposition to addictions and impulsivity in online players from the ressentiment perspective. Probation, 4, 201-223. https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.0101
Karbowski, M.G. (2023c). The destructive impact of ressentiment in the process of acculturation. Probation, 2, 51-79. https://doi.org/10.5604/01.3001.0053.6711
Keltner, D., & Ekman, P. (2005). Wyrażanie emocji twarzą. (In:) M. Lewis, & J.M. Haviland-Jones (eds.), Psychologia emocji, 307-323. Gdańsk: Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Kocwa-Karnaś, A., & Domitrz, I. (2018). Psychosocial difficulties due to migraine. Is migraine just a recurrent, lingering headache? Migrena, 2(2), 55-62. (From:) http://www.ptbg.pl/pdf/MS-2018-2.pdf (access: 19.04.2024).
Krysta, K. (2021). Nowe możliwości terapeutyczne w migrenie u pacjentów z depresją. Psychiatria po Dyplomie, 6, (From:) https://podyplomie.pl/psychiatria/37042,nowe-mozliwosci-terapeutyczne-w-migrenie-u-pacjentow-z-depresja (access: 19.04.2024).
Loisy, C., Beorchia, S., & Lamousse, C. (1992). Migrena. Warszawa: W.A.B.
Molgat, C.V., & Patten, S.B. (2005). Comorbidity of major depression and migraine – a Canadian population-based study. The Canadian Journal of Psychiatry, 50(13). https://doi.org/10.1177/070674370505001305
Moneta, P., Kaczmarek, M., Przybylski, M., Niedzielski, J., Durko, A., & Żytkowski, A. (2018). Quality of life and methods of treatment of people suffering from migraine. Issues, 19(4), 27-33. (From:) https://bolczasopismo.pl/resources/html/article/details?id=190196&language=en (access: 19.04.2024).
Oedegaard, K.J., & Fasmer, O.B. (2005). Is migraine in unipolar depressed patients a bipolar spectrum trait? Journal of Affective Disorders, 84(2-3), 233-242. https://doi.org/10.1016/j.jad.2003.11.007
Pavlovic, J.M., Vieira, J.R., Lipton, R.B., & Bond, D.S. (2017). Association Between Obesity and Migraine in Women. Current Pain and Headache Reports, 21(41). https://doi.org/10.1007/s11916-017-0634-8
Pradeep, R., Nemichandra, S. C., Harsha, S., & Radhika, K. (2020). Migraine Disability, Quality of Life, and Its Predictors. Annals of Neurosciences, 27(1), 18-23. https://doi.org/10.1177/0972753120929563
Rasmussen, B.K., Jensen, R., & Olesen, J. (1991). A population-based analysis of the diagnostic criteria of the International Headache Society. Cephalalgia, 11(3) 129-134. https://doi.org/10.1046/j.1468-2982.1991.1103129.x
Rożniecki, J.J., Stępień, A., & Domitrz, I. (2018). Leczenie migreny przewlekłej – zalecenia opracowane przez Grupę Ekspertów Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy i Sekcji Badania Bólu Polskiego Towarzystwa Neurologicznego na podstawie międzynarodowych zaleceń i najnowszej literatury. Polski Przegląd Neurologiczny, 14(2), 60-66.
Russell, M., Rasmussen, B.K., Fenger, K., & Olesen, J. (1996). Migraine without aura and migraine with aura are distinct clinical entities: a study of four hundred and eighty-four male and female migraineurs from the general population. Cephalalgia, 16(4), 239-245. https://doi.org/10.1046/j.1468-2982.1996.1604239.x
Scheler, M. (2022). Resentyment w strukturze systemów moralnych. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Scherer, K.R. (2001). Appraisal Processes in Emotion. (In:) R. Scherer, A. Schorr, & T. Johnstone (eds.), Appraisal processes in emotion: Theory, methods, research, 92-120. New York: Oxford University Press.
Scherer, K.R. (2005). What are emotions? And how can they be measured? Social Science Information, 44(4), 695-729.
Scherer, K.R. (2009a). The dynamic architecture of emotion: Evidence for the component process model. Cognition and Emotion, 23(7), 1307-1351.
Słońska, Z. (1999). Promocja zdrowia. (In:) J.B. Karski (ed.), Promocja zdrowia, 304-319. Warszawa: Wydawnictwo IGNIS.
Stępień, A. (2009). Migrena i jej postacie kliniczne. Poznań: Termedia Wydawnictwo Medyczne.
Stępień, A. (2011). Bóle głowy – aspekty psychiatryczne. Neurologia po Dyplomie, 6(2), 67-78. (From:) https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/013/613/original/67-78.pdf?1477299456 (access: 19.04.2024).
Stępień, A. (2019). Neurologia. Vol. 1. Warszawa: Medical Tribune Polska.
Stępień, A. (2020). Oddziaływanie społeczne migreny. Neurologia po Dyplomie. (From:) https://podyplomie.pl/neurologia/34102,oddzialywanie-spoleczne-migreny?page=2 (access: 19.04.2024).
Stępień, A., Słowik, A., Domitrz, I., Kozubski, W., Rejdak, K., Rożniecki, J., & Gałecki, P. (2021). Experts and national consultants’ recommendations regarding management of patients treated for migraine with comorbid depression. Diagnosis. Therapeutic strategies. Part 2. Psychiatria Polska, 243, 1-18. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/139596
Tobiasz-Adamczyk, B. (2013). Wyzwania dla rodzin związane z opieką nad chorym lub starszym bliskim. (In:) K. Slana (ed.), Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno-genderowej, 191-211. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Varni, J.W., Seid, M., & Kurtin, P.S. (2001). PedsQL 4.0: reliability and validity of the Pediatric Quality of Life Inventory version 4.0 generic core scales in healthy and patient populations. Medical Care, 39(8), 800-812. https://doi.org/10.1097/00005650-200108000-00006
Wachowska, K., Bliźniewska-Kowalska, K., Sławek, J., Adamczyk-Sowa, M., Szulc, A., Maes, M., & Gałecki, P. (2023). Wspólny patomechanizm migreny i depresji. Psychiatria Polska, 57(2), 405-419. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/143982
Weber, M. (1965). Sociology of Religion. London: Methuen Publishing.
Yang, Y., Ligthart, L., Terwindt, G.M., Boomsma, D.I., Rodrigez-Acevedo, A.J., & Nyholt, D.R. (2016). Genetic epidemiology of migraine and depression. Cephalalgia, 36(7), 679-691. https://doi.org/10.1177/0333102416638520
Zgorzalewicz, M. (2005). Patomechanism of migraine headache. Child Neurolology, 14(28), 7-14. (from:) https://neurologia-dziecieca.pl/pdf-displ.php?pdf=neurologia_28-7-14.pdf&id=24#frame (access: 19.04.2024).
Zhang, Q., Shao, A., Jiang, Z., Tsai, H., & Liu, W. (2019). The exploration of mechanisms of comorbidity between migraine and depression. Journal of Cellular and Molecular Medicine, 23(7), 4505-4513. https://doi.org/10.1111/jcmm.14390