Abstrakt
Nieprawidłowości w procesie komunikowania się są jednym z podstawowych objawów zaburzeń ze spektrum autyzmu. Deficyty ilościowe, jakościowe i w pragmatycznym użyciu języka dotyczą większości osób z ASD. Jednym z charakterystycznych problemów jest występowanie echolalii, która może mieć charakter natychmiastowy, odroczony bądź funkcjonalny. Celem artykuły jest analiza funkcji echolalii odroczonych występujących u dzieci z ASD. W procesie badawczym prowadzonym w strategii jakościowej posłużono się metodą etnograficzną. Na podstawie analiz, którym podlegały wypowiedzi osób z autyzmem można stwierdzić, że echolalie odroczone mogą pełnić funkcje komunikacyjne i stanowić bazę do rozwoju dalszych umiejętności językowych.
Bibliografia
Błeszyński J.J. (2009). Czy echolalia w autyzmie jest problemem komunikacyjnym? (w:) B. Winczura (red.) Autyzm, Na granicy zrozumienia, 101-108 Kraków, Impuls
Bobkowicz-Lewartowska L. (2014). Autyzm dziecięcy. Zagadnienia diagnozy i terapii, Kraków: Impuls
Creswell J. W. (2013). Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Kraków: Wyd. UJ
Danon-Boileau L. (2006). Children without language: From Dysphasia to Autism, Oxford-New York: Oxford University Press
Frith U. (2016). Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy, Gdańsk: GWP
Gladfelter A., VanZuiden C. (2020). The Influence of Language Context on Repetitive Speech use in Children with Autism Spectrum Disorder, American Journal of Speech-Language Pathology 29 (1), 327-334
Golysheva M. D. (2019) A Review on Echolalia in Childhood Autism, Advances in Social Science, Education and Humanities Research, nr 333, 200-204
Gomes E., Pedroso F. S. (2007). Language in autism (w:) L. B. Zhao (red.), Autism Research Advanced, 121-136, New York: Nova Science Publisher
Grabias S. (2007). Język, poznanie, interakcja, (w:) T. Woźniak, A. Domagała (red.), Język. Interakcja. Zaburzenia mowy. Metodologia badań, 355- 377, Lublin: Wyd. UMCS
Kielar-Turska M. (2016). Sprawności językowe i komunikacyjne a inne funkcje psychiczne, (w:) S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Logopedia. Wybrane aspekty historii teorii i praktyki, 70-86, Gdańsk: Harmonia
Kopańska M. (2014). Komunikacja dziecka z autyzmem, (w:) D. Baczała, J. J. Błeszyński (red.), Komunikacja w logopedii. Terapia, wspomaganie, wsparcie, Toruń: Wyd. UMK 123-168
Kubinowski D. (2010). Jakościowe badania pedagogiczne, Lublin: Wyd. UMCS
Kupisiewicz M. (2013). Słownik pedagogiki specjalnej, Warszawa: PWN
Lim H. A. (2012). Developmental Speech-Language Training through Music for Children with Autism Spectrum Disorder. Theory and Clinica Application, London-Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers
Pąchalska M., MacQueen B. D. (2009). Mózg i pragmatyka, (w:) Ł. Domańska, A. R. Borkowska (red.), Podstawy neuropsychologii klinicznej, 195-231, Lublin: Wyd. UMCS
Pisula E. (2010). Autyzm – przyczyny, symptomy, terapia, Gdańsk: Harmonia
Prelock P. A., Paul E., Allen E.M. (2011). Evidence-Based Treatments in Communications for Children with Autism Spectrum Disorder, (w:) B. Reichow, P. Doehring, D.V. Cicchetti, F. R. Volkmar (red.) Evidence-Based Practices and Treatments for Children with Autism. 93-169, New York: Springer Science Business Media
Roberts J. M. A. (2014). Echolalia and language development in children with autism (w:) J. Arciuli R. Brock (red.) Communication in Autism, 55 – 74, Amsterdam – Philadelphia: John Benjamins Publishing Company
Smereka T. (2009). Język a myślenie. Terapia osób z zaburzeniami mowy, Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego
Stiegler L. N. (2015). Examining the Echolalia Literature: Where Do Speech-Language Pathologists Stand?, American Journal of Speech-Language Pathology, 24, 750–762
Sundberg M. (2015). VB-MAPP. Ocena osiągania kamieni milowych rozwoju i planowanie terapii, Warszawa: Fundacja Scolaris
icd.who.int/en [dostęp: 02.06.2020]