Słowa kluczowe
komunikacja werbalna
komunikacja niewerbalna
mikroekspresje
emocje podstawowe
Jak cytować
Abstrakt
Abstrakt: Komunikacji interpersonalnej przypisuje się wiele różnych definicji. Niezależnie od ich mnogości, komunikację interpersonalną można podzielić na werbalną i niewerbalną. W pierwszym rodzaju najważniejszą rolę odgrywają słowa (zarówno mówione jak i pisane), natomiast w drugim – szeroko pojęta mowa ciała, do której zalicza się gesty, kontakt wzrokowy, dotyk, dystans fizyczny, wydawane dźwięki, sposób mówienia, pozycję ciała oraz mimikę. Pewnym rodzajem ekspresji mimicznych są mikroekspresje, trwające ułamki sekund. Aby lepiej zrozumieć to zjawisko, zagłębiono się w tematykę emocji podstawowych, które występują naturalnie we wszystkich kulturach. Mikroekspresje trwają tak krótko, że bardzo trudno jest je zarejestrować świadomie. Z tego powodu, by dokładniej im się przyjrzeć, wykorzystuje się system FACS (ang. Facial Action Coding System). Mikroekspresje mogą okazać się użyteczne w obszarach klinicznych, politycznych oraz szeroko pojętego bezpieczeństwa.
Bibliografia
Barrett, L. F., Adolphs, R., Marsella, S., Martinez, A. M., & Pollak, S. D. (2019). Emotional expressions reconsidered: Challenges to inferring emotion from human facial movements. Psychological Science in the Public Interest, 20, 1–68.
Chodkowski, Z. (2017). Zarys charakterystyki komunikacji interpersonalnej – możliwe zakłócenia i bariery. Kultura – Przemiany – Edukacja, 5, 282 – 294.
Chmielowska – Marmucka, A., Górska, B. (2015). O komunikacji werbalnej, niewerbalnej i wokalnej wymianie sygnałów w kontekście edukacyjnym. Problemy współczesnej pedagogiki, 1 (1), 25 - 39.
Dolińska, D. (2013). Mowa ciała jako aspekt komunikacji międzyludzkiej. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 65, 101 – 110.
Ekman, P., Friesen, W., V. (1969). Nonverbal Leakage and Clues to Deception. Psychiatry, 32, 88 – 105.
Ekman, P. (1997). Kłamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce, małżeństwie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ekman, P. (2012). Emocje ujawnione. Gliwice: Helion.
Frank, M., G., Ekman, P. (1996). Physiologic effects of the smile. Directions in Psychiatry, 16 (25), 1 – 8.
Frączek, A. (2012). Komunikacja interpersonalna. Studia Gdańskie. Wizja i rzeczywistość, 9, 118 – 131.
Jenkins, L. (2017). Angry faces may capture attention but do they hold it? Madridge Journal of Neuroscience, 1 (1), 7 – 16.
Kulczycki, E. (2012). Teoretyzowanie komunikacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
Lewczuk, J. (2007). Rozpoznawanie mimicznej ekspresji emocji. Nowiny psychologiczne, 9, 5 – 32.
Łosiak, W. (2015). Emocja jako komunikat. Poznańskie Studia Slawistyczne, 9, 319 – 331.
Maćkiewicz, J. (2008). Jak mówimy o mówieniu, czyli językowy model komunikacji werbalnej. Język a kultura, 20, 211 – 223.
Matsumoto, D., Hwang, H., C. (2018). Microexpressions Differentiate Truths From Lies About Future Malicious Intent. Frontiers in Psychology, 9, 1 – 11.
Mehu, M., Dunbar, R., Little, A., C. (2007). Duchenne smiles and the perception of generosity and sociability in faces. Journal of Evolutionary Psychology, 5 (1 – 4), 133 – 146.
Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pfister, T., Zhao, G., Li, X., Pietikäinen, M. (2011). Recognising spontaneous facial micro-expressions. Machine Vision Group, Department of Computer Science and Engineering, University of Oulu.
Williams, L., M., David, A., Senior, C., Loughland, C., M. (2001). In Search of the Duchenne Smile: Evidence from Eye Movements. Journal of Psychophysiology, 15 (2), 122 – 127.
Vick, S., Waller, B.M., Parr, L.A, Smith Pasqualini, M., C., Bard, K., A. (2007). A Cross-species Comparison of Facial Morphology and Movement in Humans and Chimpanzees Using the Facial Action Coding System (FACS). Journal of Nonverbal Behavior, 31, 1–20.
Yan, W.-J., Wu, Q., Liang, J., Chen, Y.-H., Fu, X. (2013). How fast are the leaked facial expressions: The duration of micro-expressions. Journal of Nonverbal Behavior, 37(4), 217–230.
Zięba, A. (2008). Język a kultura. Komunikacja werbalna w wybranych polskich, brytyjskich i amerykańskich programach telewizyjnych. Investigationes Linguisticae, 16, 250 – 263.
Internet sources