Słowa kluczowe
zaawansowany wiek matki
zachowania zdrowotne
Jak cytować
Abstrakt
Wstęp: Macierzyństwo po 35 roku życia, kiedyś częściej spotykane w krajach rozwiniętych, staje się normą na całym świecie. Wraz z rozwojem możliwości metod wspomaganego rozrodu (ART), rośnie wśród społeczeństwa przekonanie o możliwości przesunięcia w czasie planów związanych z macierzyństwem. Stwierdzono związek pomiędzy niepłodnością męską i żeńską a późniejszym zdrowiem oraz wpływie czynników genetycznych i hormonalnych i stylu życia.
Materiał i metody: Badanie porównuje grupę pierworódek po zapłodnieniu metodą naturalną (n=128) oraz metodami technik wspomaganego rozrodu (n=49) w zakresie ich zachowań zdrowotnych (prawidłowe nawyki żywieniowe, pozytywne nastawienie psychiczne, zachowania profilaktyczne, praktyki zdrowotne) za pomocą standaryzowanego kwestionariusza Inwentarza Zachowań Zdrowotnych Juczyńskiego.
Wyniki: W obu grupach przed zajściem w ciążę leczyły się metodami operacyjnymi, z powodu niepłodności. W grupie kobiet po zapłodnieniu ART. statystycznie częściej ciąża była bliźniacza (11% vs. 0,8%, p=0,001) oraz wystąpiły cukrzyca ciężarnych (31% vs. 12%, p=0,002) i nadciśnienie indukowane ciążą (16% vs. 6%, p=0,046) Wartość średnia IZZ nie różni się statystycznie w obu grupach i wynosi 92,61±9,87, co odpowiada wysokiemu poziomowi zachowań zdrowotnych. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy prawidłowymi nawykami żywieniowymi (4,01 w grupie po zapłodnieniu ART. oraz 4,02 u kobiet po zapłodnieniu naturalnym), nastawieniu psychicznym (odpowiednio 3,81 vs. 3,84), zachowaniach profilaktycznych (odpowiednio 3,81 vs. 3,84) oraz praktykach zdrowotnych (3,76 vs. 3,66).
Wnioski: Pierworódki po 35 roku życia prezentują wysoki poziom zachowań zdrowotnych, szczególnie w zakresie pozytywnych zachowań zdrowotnych.
Bibliografia
Bayrampour, H., Maureen, H. Duncan, K., Tough, S. (2012). Comparison of Perception of Pregnancy Risk of Nulliparous Women of Advanced Maternal Age and Younger Age, Journal of Midwifery & Women’s Health, 57 (445-53). https://doi.org/10.1111/j.1542-2011.2012.00188.x.
Cedars, M., Taymans, S,. DePaolo, L., Warner, L., Moss, S. Eisenberg, M. (2017). The sixth vital sign: what reproduction tells us about overall health. Proceedings from
a NICHD/CDC workshop, Human reproduction open, 2017 (hox008). https://doi.org/10.1093/hropen/hox008.
Chuang, C., Hillemeier, M., Dyer, A-M., Weisman, C. (2011). The relationship between pregnancy intention and preconception health behaviors, Preventive Medicine, 53 (85-88). https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2011.04.009.
Claramonte Nieto, M., Meler Barrabes, E., Garcia Martínez, S., Gutiérrez Prat, M., Serra Zantop, B. (2019). Impact of aging on obstetric outcomes: defining advanced maternal age in Barcelona, BMC Pregnancy and Childbirth, 19 (342). https://doi.org/10.1186/s12884-019-2415-3.
Eriksson, C., Larsson, M., Skoog Svanberg, A., Tydén, T. (2013). Reflections on fertility and postponed parenthood—interviews with highly educated women and men without children in Sweden, Upsala Journal of Medical Sciences, 118 (122-29). https://doi.org/ 10.3109/03009734.2012.762074.
Haakstad, L., Voldner, N. Bø. K. (2020). Pregnancy and advanced maternal age—The associations between regular exercise and maternal and newborn health variables, Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 99, 240-248. https://doi.org/10.1111/aogs.13738.
Hakan, K., Ozdemir, H., Alkas, D., Cok, T., Tarim, E. (2017). Is primiparity a risk factor for advanced maternal age pregnancies?, The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 30 (1283-87). https://doi.org/10.1080/14767058.2016.1211633.
Juczyński, Z. (2012). Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystw Psychologicznego.
Kenny, L., Lavender, T., McNamee, R., Sinéad, M., Mills, T., Khashan, A. (2013). Advanced Maternal Age and Adverse Pregnancy Outcome: Evidence from a Large Contemporary Cohort, Plos One, 8. (56583). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0056583.
Ługowska, K., Kolanowski, W. (2019). The Nutritional Behaviour of Pregnant Women in Poland, International journal of environmental research and public health, 16 (4357). https://doi.org/10.3390/ijerph16224357.
McMahon, C.A., Boivin, J., Gibson, F.L., Hammarberg, K., Wynter, K., Saunders, D., Fisher,
J. (2011). Age at first birth, mode of conception and psychological wellbeing in pregnancy: findings from the parental age and transition to parenthood Australia (PATPA) study, Human Reproduction, 26, 1389-1398. https://doi.org/10.1093/humrep/der076.
Nilsen, A., Waldenström, U., Hjelmsted, A., Rasmussen, S., Schytt, E. (2012). Characteristics of women who are pregnant with their first baby at an advanced age, Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 91, 353-362. https://doi.org/10.1111/j.1600-0412.2011.01335.x.
Pilewska-Kozak, A., Dobrowolska, B., Tkaczuk-Włach, J., Stadnicka, G., Łepecka-Klusek,
C., Pałucka, K., Ziółkowska, M. (2018). Evaluation of the health behaviors of women in multiple pregnancies—a preliminary study, Ginekologia Polska, 89, 289-294. https://doi.org/10.5603/GP.a2018.0050.
Regushevskaya, E., Hemminki, E., Klemetti, R., Rotkirch, A., Karro, H., Haavio-Mannila,
E., Miettinen, A. (2013). Postponing births–comparing reasons among women in St Petersburg, Estonia and Finland, Finnish Yearbook of Population Research, 48, 127-145. https://doi.org/10.23979/fypr.40932.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 września 2018 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Warszawa, dnia 16 sierpnia 2018 r. Poz. 1756.
Sharma, R., Biedenharn, K., Fedor, J., Agarwal, A. (2013). Lifestyle factors and reproductive health: taking control of your fertility, Reproductive Biology and Endocrinology, 11 (66). https://doi.org/10.1186/1477-7827-11-66.
Sheen, J. Wright, J. Goffman, D., Kern-Goldberger, A., Booker, W., Siddiq, Z,. D'Alton, M., Friedman, A. (2018). Maternal age and risk for adverse outcomes, American Journal of Obstetrics and Gynecology, 219 (390.e1-e15). https://doi.org/10.1016/j.ajog.2018.08.034.
Tandberg, A., Klungsoyr, K., Romundstad, L.B. Skjaerven, R. (2015). Pre-eclampsia and assisted reproductive technologies: consequences of advanced maternal age, interbirth intervals, new partner and smoking habits, An International Journal of Obstetrics and Gynaecology, 122, 915-922. https://doi.org/10.1111/1471-0528.13051.
Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o leczeniu niepłodności. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Warszawa, dnia 31 lipca 2015 r. Poz. 1087.
Vo, H., Cheng, D., Cheng, T., Mistry, K. (2016). Health Behaviors Among Women Using Fertility Treatment, Maternal and Child Health Journal, 20, 2328-2335. https://doi.org/ 10.1007/s10995-016-2056-3.
Wang, Y., Tanbo, T., Åbyholm, T., Henriksen, T. (2011). The impact of advanced maternal age and parity on obstetric and perinatal outcomes in singleton gestations, Archives of Gynecology and Obstetrics, 284, 31-37. https://doi.org/10.1007/s00404-010-1587-x.
Wyns, C., Bergh, C., Calhaz-Jorge, C., De Geyter, Ch., Kupka, M.S. Motrenko, T., Rugescu,
I., Smeenk, J., Tandler-Schneider, A., Vidakovic, S., Goossens, V. (2020) ART in Europe, 2016: results generated from European registries by ESHRE, Human reproduction open, (hoaa032). https://doi.org/10.1093/hropen/hoaa032.
Zeinab, H., Zohreh, S., Samadaee Gelehkolaee, K. (2015). Lifestyle and Outcomes of Assisted Reproductive Techniques: A Narrative Review, Global Journal of Health Science, 7, 11-22. https://doi.org/10.5539/gjhs.v7n5p11.