Abstrakt
The article presents the concept of psychosocial development of E. Erikson. E. Erikson distinguished eight phases in human development. The first four phases occur in infancy and childhood, the fifth in pubery, and the next three in adolescence and old age. In each of the stages, a man faces a new challenge called the crisis. The crisis is understood as the need to develop new forms of adaptation to the environment and to meet their needs and the needs of other people. Properly solved crisis leads to the development of the human ego, in which he acquires specific features and abilities in all stages. However, a badly solved crisis leads to disturbances in the development of the ego. The purpose of the article was to describe ways of solving crises in particular stages enabling full or incomplete or even disturbed development of human personality.
Bibliografia
Brzezińska, A. I., Hejmanowski, Sz. (2005). Okres późnej dorosłości. Jak rozpoznać potencjał ludzi w wieku podeszłym?, (w:) A. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, s. 623 – 664, Gdańsk: GWP.
Brzezińska, A.I., Syska, W. (red). (2011). Ścieżki wkraczania w dorosłość, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im A. Mickiewicza.
Brzezińska, A. I., Wilowska, J. A. (2010). Starość w kontekście psychologii pozytywnej, (w:) K. Wieczorowska-Tobis, D. Talarska (red.), Pozytywna starość, s. 45-55, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytety Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
Carson, R.C., Butcher, J.N., Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń, Gdańsk: GWP.
Erikson, E.H. (1950). Childhood and socjety, New York, Norton.
Erikson, E.H. (1968). Identity, youth and crisis, New York, Norton.
Erikson, E.H. (1970). Jugend und Krise, Stuttgard, Klett.
Erikson, E.H. (2000). Dzieciństwo i społeczeństwo, Warszawa: Wydawnictwo Rebis.
Erikson, E.H. (20004). Tożsamość a cykl życia, Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
Erikson, E.H., Erikson J.M. (2011). Dopełniony cykl życia, Gliwice: Wydawnictwo Helion SA.
Harwas-Napierala, B., Trempała, J. (2000). Psychologia rozwoju człowieka. Tom 2. Charakterystyka okresów życia człowieka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jakubik, A. (2003). Zaburzenia osobowości, Warszawa: PZWL.
Janiszewska-Rain, J. (2005). Okres późnej dorosłości. Jak rozpoznać ryzyko i jako pomagać? (W:) A. Brzezińska (red.) Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, s. 591-622, Gdańsk: GWP.
Kendall, P.C. (2012). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, Sopot: GWP.
Kościelska, M. (2013). Nadzieja w życiu ludzi, Warszawa: Difin.
Kozielecki, J. (2006). Psychologia nadziei, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Kubacka-Jasiecka, D. (2010). Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicznych, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Kubler-Ross, E. (1998). Rozmowy o śmierci i umieraniu. Poznań: Media Rodzina.
Musiał, D. (2007). Kształtowanie się tożsamości w adolescencji, Studia z Psychologii w KUL, Tom 14, s. 73–92.
Schaffer, H.R. (2004). Psychologia dziecka, Warszawa: PWN.
Schier, K. (2014). Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Sęk, H. (red). (1998). Społeczna psychologia kliniczna, Warszawa: PWN.
Sękowska, M. (2000). Neopsychoanalityczna koncepcja rozwoju psychospołecznego Erika H. Eriksona, (w:) P. Socha (red.), Duchowy rozwój człowieka, s. 101-143, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Szczukiewicz, P. (1998). Rozwój psychospołeczny a tożsamość, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Trzebiński, J., Zięba, M. (2003). Nadzieja, strata i rozwój, „Psychologia Jakości Życia” tom 2, nr 1, s. 5-33.
Witkowski, L. (2009). Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H. Eriksona, Łódź: Wyd. WSEZ.