Abstrakt
The aim of this article is to make a reflection about connections between sport art and religion from the ancient times and nowadays. These branches of cultural knowledge were strongly related in the Culture of Ancient Greece. Sport, art and religion were all included in program of Ancient Olympic Games which took place in Olympia systematically from 776 B.C to 392.These relation strongly influence whole European Culture. These tree disciplines of human activity based on the good example of the human being called kalokaghatia, which was worth to following by. It points that the real value of human life is to make one’s personality and appearance as well as good and beautifully. These convictions were containing in the high quality of whole ancient culture- great pieces of art, high sportive ethic, and religion beliefs.
Nowadays these connections and philosophical background between them almost disappear in modern culture. Sport is associated mainly with a form of recreation and pop culture. This impression is intensified by the development of new technologies. Modern resorts show the great impact of the sport industry on a broad scale, so sport is often identified as a “great commercial product.” Nowadays culture which is inspired by sport activities present post modernistic philosophy and the attitude to a human existence which the authors will try to visualized in these article.
It’s worth noticing that the beginning of the sport was entirely different. Sport was portrayed not only as “product” of pop culture, but also as a source of research on religion, cultural history and physical education. It also carried aesthetic values along with it. In conclusion, because of this reflection about sport, art and religion we can notice the old- but still actual- Greek attitude to a human existence - included in philosophy of kalokagathia. This claimed that human personality should be developed comprehensively – both physically and mentally. These idea of kalokagathia needs to be recall from the history to the reality and find a new place in modern culture. It shows also potential of sport which still needs to be treated
as a great phenomenon of human cultural activity close related with art and religion.
Bibliografia
Berger J., (1997), Sposoby widzenia, Poznań: Wydawnictwo: Fundacja Aletheia
Berleant A., (2007), Prze-myśleć estetykę, przekład M. Korusiewicz, T. Markiewka,
K. Wilkoszewska (red.), Kraków: Wydawnictwo: Universitas.
Białostocki J., (1961), Teoria i twórczość. O tradycji i inwencji w teorii sztuki i ikonografii, Poznań (rodz. V – Vanitas: z dziejów obrazowania idei „marności” i „prze-mijania” w poezji i sztuce).
Bielski J., (2003), Sport i sztuka w cywilizacji antycznej, Piotrków Trybunalski: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Crowther N.B., (2007), Sport in ancient times, Westport: Connecticut and London Press.
Dobrowolski W., (2004), Katalog. Doryforos (Młodzieniec z włócznią), (w:) Sport
i igrzyska olimpijskie w starożytności, Warszawa: Wydawca: Muzeum Narodowe w Warszawie.
Eliade M., (1996), Sacrum i profanum, Warszawa: Wydawnictwo KR.
Forstner D., (2001), Świat symboliki chrześcijańskiej, przekł. i oprac. W. Zakrzewska,
P. Pachciarek, R. Turzyński, Warszawa: Księgarnia Odkrywcy.
Gardiner E.N., (2002), Athletics in the ancient world, New York: Oxford University. Press.
Gołaszewska M., (1973), Zarys estetyki, Kraków: PWN.
Harris D., (2000), Cute, Quiant, Hungry and Roomantic. The Aesthetics of consumerism, USA.
Jaroszyński P., (1986), Metafizyka piękna, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Jaroszyński P., (1996), Metafizyka i sztuka, Warszawa.
Kawecki W. i inn. (2013), Miejsca teologiczne w kulturze wizualnej, Warszawa: Instytut Dialogu, Kultury i Religii.
Kaźmierczak A., (2015), Olimpizm, kultura i sztuka w wymiarze społeczno-kulturowym, (w:) Sztuka i wychowanie w kulturze konwergencji, M. Zalewska-Pawlak,
P. Soszyński (red.), s. 147-158, Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Kobielus S., (2006), Florarium chritianum, Tyniec: Nakladem Wydawnictwa Benedyktynów.
Kowalczyk S., (1996), Filozofia kultury, Lublin Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Lindstorm M., (2009), Zakupologia, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Maryniarczyk A., Dobro, Powszechna encyklopedia filozofii, dostęp online: http://peenef2.republika.pl/hasla/d/dobro.html [09.05.2015]
Miller S.G., (2006), Starożytni olimpijczycy, Warszawa: PIW.
Morawski S., (1961), Studia z historii myśli estetycznej XVIII i XX wieku, Warszawa: PWN.
Morawski S., (1980), Le riflessioni sul tema della „morte dell’arte”, Torino.
Morawski S., (1984), Perypetie problemu nowości w dziejach myśli estetycznej, Warszawa.
Morawski S., (1985), Na zakręcie. Od sztuki do po-sztuki, Warszawa.
Morawski S., (1987), Zmierzch estetyki, rzekomy czy autentyczny?, Warszawa.
Morawski S., (1990), Komentarz do kwestii postmodernizmu, Warszawa.
Pauzaniasz, (2004), Wędrówka po Helladzie. Na olimpojskiej bieżni i w boju, (przekł. z jęz. greckiego) J. Niemirska-Pliszczyńska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Pawłowska-Jądrzyk B., (2012), Uczta pod wiszącą skałą, Warszawa, s. 191-203.
Peeters M., (2010), Globalizacja zachodniej rewolucji kulturowej, przekład G. Gygiel, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek.
Potocka M.A., (2007), Estetyka kontra sztuka, Warszawa: Fundacja Aletheia.
Rosenkrantz K., (2004), Estetica del brutto, a cura di S. Barbera, Palermo.
Seibert S., Leksykon sztuki chrześcijańskiej, dostęp online: http://www.opoka.org.pl/biblioteka/I/IS/leksykon_sztuki_chrz_26.html [10.05.2017]
Słapek D., (2010), Sport i widowiska w świecie antycznym, Kraków-Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Sterling Ch., (1998), Martwa natura. Od starożytności po wiek XX, Warszawa.
Szymańska K., (2015), Grecki ideał człowieka w starożytnej kulturze fizycznej „kalos kaghatos”- w zarysie, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, nr 24, s. 5-11.
Tatarkiewicz W., (1985), Estetyka starożytna, Warszawa: Arkady.
Welsch W., (2005), Estetyka poza estetyką: o nową postać estetyki, tłum. K. Guczalska, Kraków: Universitas.
Wrześniak M, (2017), Pytania o irreligię – czyli gdzie jest granica wykorzystywania symboli sakralnych?, (w:) Katolicy i Sztuka. Szanse i zagrożenia, Toruń 2017 (w druku). Wykład dostępny on-line: https://www.youtube.com/watch?v=BAJlOoGtBDY [25.05.2017].
Wrześniak M., (2013b), Miejsca teologiczne malarstwa, czyli o znaczeniu formy,
(w:) Miejsca teologiczne w kulturze wizualnej, W. Kawecki i inn. (red.), s. 295-320, Warszawa: Warszawa: Instytut Dialogu, Kultury i Religii.
Wrześniak M., (2013a), Locus theologikus sztuki – pierwsza próba klasyfikacji,
(w:) Wierzyć i widzieć, W. Kawecki i inn. (red.), s. 119-126, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
Zdybicka Z., (1992), Religia i religioznawstwo, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.