Słowa kluczowe
religijność
zaangażowanie interpersonalne
Jak cytować
Abstrakt
Celem badan była ocena zaangażowania interpersonalnego (więzi emocjonalnej, postrzegania ważności związku małżeńskiego oraz troski samopoczucie partnera) małżonków homogamicznych i niehomogamicznych pod względem religijności. W badaniu uczestniczyło 108 par małżeńskich tj. 216 osób, w wieku 23-62 lata. Wszystkie osoby badane określały siebie jako wierzące i religijne. Do badań wykorzystano ankietę demograficzną, wywiad standaryzowany oraz Kwestionariusz Zaangażowania Interpersonalnego. Wyniki badań wykazały, że homogamia religijna partnerów sprzyja ich silniejszemu i podobnemu zaangażowaniu jako oddaniu i zobowiązaniu, co dobrze rokuje dla małżeństwa. Zagrożeniem dla jego trwałości może być niskie zobowiązanie mężów, które okazało się właściwe dla związków religijnie heterogamicznych.
Bibliografia
Babiuch, M.E., Kriegelewicz, O. (2002). Zależność od współmałżonka a satysfakcja małżeńska, referat wygłoszony na XXXI Zjeździe Naukowym Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, w Lublinie (materiały własne).
Beck, A.T. (2000). Miłość nie wystarcza, Poznań: Media Rodzina.
Bengtson, V.L., Copen, C.E., Putney, N.M., Sliverstein, M. (2009). A longitudinal study of the intergenerational transmission of religion, International Sociology, 3 (243), 325–345.
Braun-Gałkowska, M. (1985). Miłość aktywna, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Braun-Gałkowska, M. (2003). Psychoprofilaktyka życia rodzinnego, (w:) I. Janicka,
T. Rostowska (red.), Psychologia w służbie rodziny, 10-18, Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Giguère, P. (1997). Dorosły człowiek, dojrzała wiara, Kraków: Wydawnictwo M.
Givertz, M., Burke, T., Segrin, Ch., Woszidlo, A. (2016). Attachment Orientation Moderates the Relationship Between Dedication and Constraint Commitment and Felt Constraint in Married Couples, Couple and Family Psychology: Research and Practice,
, 1–11.
Goldberg-Looney, L.D., Perrin, P.B., Morlett-Paredes, A., Mickens, M.N. (2017). College-age adults’ religiosity, family functioning and values, and willingness to provide care for a relative with a chronic health condition, Rehabilitation Psychology, 62 (2), 100–109.
Hadden, B.W., Knee, C.R., DiBello A.M., Rodriguez, L.M. (2015). High alternatives, low investments, no problem: A motivation perspective on the investment model, Motivation Science, 1 (4), 244-261.
Hood, R.W, Hill, P.C., Spilka, B. (2009). The psychology of religion, New York: The Guilford Press.
Jan Paweł II (2000). Familiaris Consortio, Warszawa: Centrum Duszpasterstwa Archidiecezji Warszawskiej.
Janicka, I., Szymczak W. (2017). Kwestionariusz Zaangażowania Interpersonalnego – polska adaptacja metody, Polskie Forum Psychologiczne, 2 (22), 205–218.
Janicka, I. (2014). Psychological Bond between Partners as a Determinant of their Commitment in a Lasting Relationship, (w:) H. Liberska (ed.), Current psychosocial problems in traditional and novel approaches: the multiplicity of roles and difficulties experienced by human in life as determinants of well-being, 37-54, Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW.
Janicka, I. (2006). Kohabitacja a małżeństwo w perspektywie psychologicznej, Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Jaworski, R. (1989). Psychologiczne korelaty religijności personalnej, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Kalmijn, M., Van Tubergen, F. (2010). A comparative perspective on inter marriage: explaining differences among national-origin groups in the united states, Demography, 47 (2), 459–479.
Kline, G.H., Stanley, S.M., Markman, H.J., Olmos-Gallo, P.A., Peters, M.S., Whitton, S.W., Prado, L.M. (2004). Timing Is Everything: Pre-Engagement Cohabitation and Increased Risk for Poor Marital Qutcomes, Journal of Family Psychology, 2, 311-318, https://doi.org/10.1037/0893-3200.18.2.311.
Kuczkowski, S. (1998). Psychologia religii, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Kuczyńska, A. (1998). Sposób na bliski związek. Zachowania wiążące w procesie kształtowania się
i utrzymywania więzi w bliskich związkach, Warszawa: Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk
Landis, M., Bodenmann, G., Bradbury, T.N., Brandstätter, V., Peter-Wight, M., Backes,
S., Sutter-Stickel, D., Nussbeck, F.W. (2014). Commitment and Dyadic Coping in Long-Term Relationships, The Journal of Gerontopsychology and Geriatric Psychiatry,
(27), 139–149, https://doi.org/10.1024/1662-9647/a000112.
Lee, K.S., Ono, H. (2012). Marriage, cohabitation and happiness: a cross-national analysis of 27 countries, Journal of Marriage and Family, 74, 953–972.
Lemay, E.P. (2016). The forecast model of relationship commitment, Journal of Personality and Social Psychology, 1 (111), 34 –52.
Mandal, E. (2008). Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach, Warszawa: Wyd. PWN.
Mendora, N. P, Larson, J.H., Hortacsu, N. (2002). Preceived attitudes towards romanticism: A cross-cultural study of American, Asian-Indian, and Turkish young adults, Journal of Comparative Family Studies, 22 (33), 155-178, doi: https://utpjournals.press/doi/10.3138/jcfs.33.2.155.
Owen, J., Rhoades, G. K., Stanley, S. M., Markman, H. J. (2011). The Revised Commitment Inventory: Psychometrics and use with unmarried couples, Journal of Family Issues, 32, 820-841, doi: https://utpjournals.press/doi/10.1177/0192513X10385788.
Polpa, M. (2006). Więzi małżeńskie i rodzinne. Metody badań, Kraków: Impuls.
Prężyna, W. (1981). Funkcja postawy religijnej w osobowości człowieka, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Pryor, J., Roberts, J. (2005). What is commitment? How married and cohabiting parents talk about their relationship, Family Matters, 71, 24-31.
Rhoares, G.K., Stanley, S.M., Markman, H. J. (2006). Pre–engagement cohabitation and gender asymmetry in marital commitment, Journal of Family Psychology, 4 (20), 553-560.
Rhoades, G.K., Stanley, S.M., Markman, H.J. (2009). Couples relations for cohabitation: Assotiations with individual well-being and relationship quality, Journal of Family Issues, 2, 233-258.
Rhoades, G.K., Stanley, S.M., Kelmer, G., Markman, H.J. (2010). Physical aggression in unmarried relationships: the roles of commitment and constraints, Journal of Family Psychology, 6, 678-687, doi: https://utpjournals.press/doi/10.1037/a0021475.
Rhoades, G.D., Stanley, S.M., Markman, H.J. (2012). The impact of the transition to cohabitation on relationship functioning: Cross-sectional and longitudinal findings, Journal of Family Psychology, 3, 348-358.
Rhoades, G.D., Stanley, S.M., Markman, H.J. (2012). The impact of the transition to cohabitation on relationship functioning: Cross-sectional and longitudinal findings, Journal of Family Psychology, 3 (26), 348-358.
Rostowska, T. (2008). Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Rostowska, T. (2003). Dojrzałość osobowa jako podstawowe uwarunkowanie życia małżeńskiego mi rodzinnego, (w:) I. Janicka, T. Rostowska (red.), Psychologia w służbie rodziny, 45-55, Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Rostowska, T, Żylińska P. (2009). Stopień zaangażowania religijnego a poziom jakości małżeńskiej u partnerów, (w:) T. Rostowska (red.), Psychologia rodziny. Małżeństwo
i rodzina wobec współczesnych wyzwań, 117-137, Warszawa: Difin.
Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa, Warszawa: PWN.
Rostowski, J. (1986). Poziom podobieństwa cech osobowości partnerów jako uwarunkowanie dobranego związku małżeńskiego, Zeszyty Naukowe - Rozprawy i Monografie. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.
Rydz, E. (2014). Psychologia religijności/duchowości rodziny, (w:) I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, 203–220, Warszawa: Wyd. PWN.
Ryś, M. (2016). Miłość jako podstawa wspólnoty małżeńskiej. Ujęcie psychologiczne, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 3 (27), 57–74.
Ryś, M. (1999). Psychologia małżeństwa w zarysie, Warszawa: Centrum Medyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
Ryś, M., Sztajerwald, T. (2019). Psychologiczne aspekty dojrzałości młodych do małżeństwa. Skala Dojrzałości Psychicznej do Małżeństwa SKALDOM II, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 1 (37), 1-26.
Sander, W. (2017). Religion, religiosity, and happiness, Review of Religious Research, 2 (59), 251–262.
Stanley, S., Markman, H. (1992). Assessing commitment In personal relationships, Journal of Marriage and the Family, 54, 595-608.
Stenberg, R.J. (2007). Dwuskładnikowa teoria miłości, (w:) R.J. Sternberg, K. Weis (red.) Nowa psychologia miłości, 275-298, Taszów: Moderator.
Serfining, RJ. (1991). Twierdzenia graniczne statystyki matematycznej, Warszawa: PWN.
Szelendak, T. (2015). Socjologia rodziny, Warszawa: PWN.
Szopiński, J. (1981). Więź psychiczna a zadowolenie z małżeństwa, Problemy Rodziny, 5, 17-21.
Szymczak, W. (2008). Podstawy statystyki dla psychologów, Warszawa: Difin.
Walulik, A. (2017). Paedagogia Christiana, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Wojtyła, K. (1962). Miłość i odpowiedzialność, Kraków: Wyd. Znak.
Wojciszke, B. (2003). Psychologia miłości, Gdańsk: GWP.