Słowa kluczowe
dziedzictwo kultury europejskiej
humanizm chrześcijański,
humanizm ekologiczny,
wartość szacunku dla życia
humanizm chrześcijański,
humanizm ekologiczny,
wartość szacunku dla życia
Jak cytować
Wolter, E. (2016). Szacunek dla życia jako wartość ekologiczna. Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio, 28(4), 183-199. Pobrano z https://fidesetratio.com.pl/ojs/index.php/FetR/article/view/732
Język / Language
Słowa kluczowe
Abstrakt
The purpose of the Article is a justification of the meaning of respect for life as the ecological value. The article has a problematic structure referring to special parts of the output: the European culture (which constitutes the synthesis of Christianity and humanism), ecological intuition of St. Francis of Assisi, the concept of respect for life by Albert Schweitzer, creating the social and moral order in the life environment in the social thought of the luminaries of the Catholic Church. Key words: heritage of the European culture, Christian humanism, ecological humanism, the value of respect for life.
Bibliografia
Benedict XVI. (2009), Encyklika Caritas in veritate. O integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie do biskupów prezbiterów i diakonów do osób konsekrowanych i wszystkich wiernych świeckich, Kraków: Wydawnictwo M.
Dekalog św. Franciszka w Porcjunkuli. (1993), Katechezy ekologiczne. Przedszkole, klasa O. Klasa I–IV, V–VIII. Szkoła średnia, Lublin: Zakład Ekologii Człowieka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Dołęga J. M. (2007), Ekofilozofia i sozologia w edukacji XXI wieku, „Zarządzanie i Edukacja” nr 50.
Domka L. (1996), Kryzys środowiska a edukacja dla ekorozwoju, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Europejska Konwencja Praw Człowieka. (2000) (wprowadzenie P. Hofmański), Zakamycze: Kantor Wydawniczy.
Gajdamowicz H. (2010), Postmodernistyczna wizja człowieka. Kontekst pedagogiczny, (w:) M. Nowak, P. Magier, I. Szewczak (red. nauk.), Antropologiczna pedagogika ogólna, Lublin: Wydawnictwo KUL, Wydawnictwo GAUDIUM.
Garbowski T. (1910), Św. Franciszek z Asyżu w świetle filozofii przyrodniczej (z 5 illustracyami), Odbitka z „Przeglądu Polskiego”, Kraków: Nakładem Wydawnictwa Odbito w Drukarni „Czasu”.
Jan XXIII. (1962), Encyklika Mater et magistra. O współczesnym rozwoju kwestii społecznej w świetle nauki chrześcijańskiej (Encyklika Jego Świątobliwości Jana XXIII z łaski Bożej papieża do czcigodnych braci patriarchów, prymasów, arcybiskupów, biskupów i wszystkich innych miejscowych ordynariuszów pozostających w pokoju i jedności ze stolicą apostolską oraz całego duchowieństwa i wiernych świata katolickiego o współczesnym rozwoju kwestii społecznej w świetle nauki chrześcijańskiej – przekład nieurzędowy), Watykan: Tipografia Poliglotta Vaticana.
Jan XXIII. (1964), Pacem in terris. Encyklika o pokoju między wszystkimi narodami opartym na prawdzie, sprawiedliwości, miłości i wolności (przedmowa J. Em. Priest Stefan Wyszyński Prymas Polski), Paris: Societe d’ Editions Internationales.
Jan Paweł II. (1994), Encyklika Redemptor hominis Ojca Świętego Jana Pawła II w której u początku swej papieskiej posługi zwraca się do czcigodnych braci w biskupstwie do kapłanów do rodzin zakonnych do drogich synów i córek Kościoła oraz do wszystkich ludzi dobrej woli (komentarz J. Krucina), Wrocław: Reprint Liberia Editrice Vaticana, TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Jan Paweł II. (2005), List apostolski Ojca Świętego Jana Pawła II do artystów, do tych, którzy z pasją i poświęceniem poszukują nowych „epifanii” piękna, aby podarować je światu w twórczości artystycznej, Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Jan Paweł II. (1994, 2004), List do rodzin, list do dzieci, „L’ Osservatore Romano” (Watykan 1994, Częstochowa 2004).
Jan Paweł II. (2000), O przebaczeniu i pojednaniu, Kraków: Wydawnictwo M.
Jan Paweł II. (2003), Tryptyk rzymski medytacje, Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Jaromi S. (2005), Ekologia, (w:) A. Muszala (red.), Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański. Głos Kościoła, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
Jaromi S. (2009), Święty Franciszek jako patron ekologów, (w:) S. Niziński (red.), Ekologia a duchowość chrześcijańska, Poznań: Flos Carmeli Wydawnictwo Warszawskiej Prowincji Karmelitów Bosych.
Kalinowska A. (1993), Ekologia wybór przyszłości, Warszawa: Editions Spotkania.
Kędzierski C. (1926), Św. Franciszek z Asyżu, Poznań: Nakładem Zjednoczenia Młodzieży Polskiej.
Kiełczewski D. (2001), Ekologia społeczna, wydanie drugie zmienione, Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
Kosiński K. (1925), Św. Franciszek z Asyżu w ideologii Stanisława Witkiewicza. Odczyt wygłoszony 5 listopada 1923 r. w Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie, Warszawa: Skład Główny w Księgarni Gustawa Szylinga.
Kurlak I. (2010), Mobbing w kontekście psychopatologii pracy a możliwości profilaktyki i przeciwdziałania zjawisku, (w:) B. Kałdon, I. Kurlak (red.), Współczesne zagrożenia psychospołecznego funkcjonowania człowieka, Ostrowiec Świętokrzyski: Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim (Wydział Pedagogiki i Nauk o Zdrowiu), Stowarzyszenie „Nauka Edukacja Rozwój”.
Łukomski J. (2007), Ekologia w gimnazjum. Przewodnik dla nauczycieli, Kielce: Wydawnictwo Jedność.
Michalik M. (1989), Wychowanie społeczne a kształtowanie stosunku do przyrody, (w:) Z. Misztal (red. nauk.), Ekologia i wychowanie: środowisko, zdrowie, wychowanie, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Nowak M. (2010), Osoba i wartość w pedagogice ogólnej, (w:) M. Nowak, P. Magier, I. Szewczak (red. nauk.), Antropologiczna pedagogika ogólna, Lublin: Wydawnictwo KUL, Wydawnictwo GAUDIUM.
Ojciec Święty Franciszek. (2015), Encyklika LAUDATO SI’ W trosce o wspólny dom, Kraków: Wydawnictwo M.
Paweł VI. (1975), Adhortacja apostolska papieża Pawła VI do biskupów, kapłanów i wiernych całego katolickiego świata. O radości chrześcijańskiej, Kraków–Warszawa: b. w.
Paweł VI. (2006), Encyklika Ecclesiam suam Jego Świątobliwości Pawła VI z Bożej Opatrzności Papieża do czcigodnych braci patriarchów, prymasów, arcybiskupów, biskupów i innych ordynariuszy, pozostających w pokoju i łączności ze stolicą apostolską, do duchowieństwa i wiernych całego świata, jak również do wszystkich ludzi dobrej woli o drogach którymi Kościół katolicki powinien kroczyć w dobie obecnej przy pełnieniu swojej misji (komentarz ks. J. Krucina), Liberia Editrice Vaticana, Wrocław: Wydawnictwo TUM Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Paweł VI Papież. (b. r. w.), Encyklika Jego Świątobliwości Pawła VI O rozwoju ludów (przedruk tekstu Encykliki z czasopisma „Bóg i Ojczyzna” 1967, nr 303 – 304), Buenos Aires – Argentina (b. w.).
Paweł VI. (1999), Encyklika Populorum progressio (O popieraniu ludów) Ojca Świętego Pawła VI do biskupów, zakonników, do wiernych całego świata katolickiego oraz do wszystkich ludzi dobrej woli (komentarz J. Krucina), Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Paweł VI. (1981), Populorum progressio, (w:) Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł II, Encykliki, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Piątek Z. (2001), Ekologia jako jeden ze stymulatorów powrotu do przeszłości, (w:) A. Delorme (red.), Ekologia i społeczeństwo. Polityka i etyka wobec zagadnień ekologicznych (Zeszyty Naukowe Politechniki Wrocławskiej – Humanistyka), Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
Plenkowić J. (2004), Ekologia humanistyczna wobec globalizacji, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Porębowicz E. (1900), Św. Franciszek z Asyżu, Warszawa: Bronisław Natanson.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. (1989), (wstęp H. Samsonowicz), Warszawa: Wydane przez Biuro Informacji ONZ przy współpracy Polskiego Towarzystwa Przyjaciół ONZ.
Schweitzer A. (1991), Moje życie, Lublin: Instytut Wydawniczy Daimonion.
Schweitzer A. (1974), Życie (tłum. J. Piechowski, słowo wstępne G. Goetting), Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Skolimowski H. (1991), Medytacje o prawdziwych wartościach człowieka, który poszukuje sensu życia, Wrocław: Wrocławska Oficyna Wydawnicza „Astrum”.
Skolimowski H. (1993), Nadzieja matką mądrych (przedmowa S. Kozłowski), Biblioteka Ery Ekologicznej Towarzystwa Przyjaciół Filozofii Ekologicznej, Łódź: Akapit Press.
Skorowski H. (2010), Osoba ludzka podstawą chrześcijańskiej Europy w nauczaniu kard. Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski, (w:) L. Marszałek, A. Solak (red. nauk.), O społeczeństwie wychowaniu i pracy w myśli Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Seria: LABOR Katedra Pedagogiki Społecznej i Pedagogiki Pracy Wydział Nauk Pedagogicznych, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Suchodolski B., Wojnar I. (1990), Kierunki i treści ogólnego kształcenia człowieka, Warszawa – Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Szafrański A. L. (1993), Chrześcijańskie podstawy ekologii, Lublin: Zakład Ekologii Człowieka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (Sekcja Filozofii Przyrody i Ochrony Środowiska, Ekologia Humanistyczna pod. red. S. Zięby – Tom 3).
Św. Franciszek. (1910), Hymn Słońca (Pieśń do Słońca, Pieśń Słoneczna), (w:) T. Garbowski, Św. Franciszek z Asyżu w świetle filozofii przyrodniczej (z 5 illustracyami), Odbitka z „Przeglądu Polskiego”, Kraków: Nakładem Wydawnictwa, Odbito w Drukarni „Czasu”.
43. Święty Franciszek. (1993), Pochwała Stworzenia (tłum. L. Staff),
(w:) Katechezy ekologiczne. Przedszkole, klasa O. Klasa I–IV, V–VIII. Szkoła średnia, Lublin: Zakład Ekologii Człowieka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Świerczek Z. (1900), Ekologia – Kościół i św. Franciszek, Kraków: Wyższe Seminarium Duchowne OO. Franciszkanów w Krakowie, Drukarnia Narodowa.
Zellma A. (2007), Odpowiedzialność człowieka za świat stworzony, (w:) C. Rogowski (red. nauk.), Leksykon pedagogiki religii, Warszawa: VEBINUM Wydawnictwo Księży Werbistów.
Życiński J. (1992), Ułaskawianie natury, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Dekalog św. Franciszka w Porcjunkuli. (1993), Katechezy ekologiczne. Przedszkole, klasa O. Klasa I–IV, V–VIII. Szkoła średnia, Lublin: Zakład Ekologii Człowieka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Dołęga J. M. (2007), Ekofilozofia i sozologia w edukacji XXI wieku, „Zarządzanie i Edukacja” nr 50.
Domka L. (1996), Kryzys środowiska a edukacja dla ekorozwoju, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Europejska Konwencja Praw Człowieka. (2000) (wprowadzenie P. Hofmański), Zakamycze: Kantor Wydawniczy.
Gajdamowicz H. (2010), Postmodernistyczna wizja człowieka. Kontekst pedagogiczny, (w:) M. Nowak, P. Magier, I. Szewczak (red. nauk.), Antropologiczna pedagogika ogólna, Lublin: Wydawnictwo KUL, Wydawnictwo GAUDIUM.
Garbowski T. (1910), Św. Franciszek z Asyżu w świetle filozofii przyrodniczej (z 5 illustracyami), Odbitka z „Przeglądu Polskiego”, Kraków: Nakładem Wydawnictwa Odbito w Drukarni „Czasu”.
Jan XXIII. (1962), Encyklika Mater et magistra. O współczesnym rozwoju kwestii społecznej w świetle nauki chrześcijańskiej (Encyklika Jego Świątobliwości Jana XXIII z łaski Bożej papieża do czcigodnych braci patriarchów, prymasów, arcybiskupów, biskupów i wszystkich innych miejscowych ordynariuszów pozostających w pokoju i jedności ze stolicą apostolską oraz całego duchowieństwa i wiernych świata katolickiego o współczesnym rozwoju kwestii społecznej w świetle nauki chrześcijańskiej – przekład nieurzędowy), Watykan: Tipografia Poliglotta Vaticana.
Jan XXIII. (1964), Pacem in terris. Encyklika o pokoju między wszystkimi narodami opartym na prawdzie, sprawiedliwości, miłości i wolności (przedmowa J. Em. Priest Stefan Wyszyński Prymas Polski), Paris: Societe d’ Editions Internationales.
Jan Paweł II. (1994), Encyklika Redemptor hominis Ojca Świętego Jana Pawła II w której u początku swej papieskiej posługi zwraca się do czcigodnych braci w biskupstwie do kapłanów do rodzin zakonnych do drogich synów i córek Kościoła oraz do wszystkich ludzi dobrej woli (komentarz J. Krucina), Wrocław: Reprint Liberia Editrice Vaticana, TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Jan Paweł II. (2005), List apostolski Ojca Świętego Jana Pawła II do artystów, do tych, którzy z pasją i poświęceniem poszukują nowych „epifanii” piękna, aby podarować je światu w twórczości artystycznej, Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Jan Paweł II. (1994, 2004), List do rodzin, list do dzieci, „L’ Osservatore Romano” (Watykan 1994, Częstochowa 2004).
Jan Paweł II. (2000), O przebaczeniu i pojednaniu, Kraków: Wydawnictwo M.
Jan Paweł II. (2003), Tryptyk rzymski medytacje, Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Jaromi S. (2005), Ekologia, (w:) A. Muszala (red.), Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański. Głos Kościoła, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
Jaromi S. (2009), Święty Franciszek jako patron ekologów, (w:) S. Niziński (red.), Ekologia a duchowość chrześcijańska, Poznań: Flos Carmeli Wydawnictwo Warszawskiej Prowincji Karmelitów Bosych.
Kalinowska A. (1993), Ekologia wybór przyszłości, Warszawa: Editions Spotkania.
Kędzierski C. (1926), Św. Franciszek z Asyżu, Poznań: Nakładem Zjednoczenia Młodzieży Polskiej.
Kiełczewski D. (2001), Ekologia społeczna, wydanie drugie zmienione, Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
Kosiński K. (1925), Św. Franciszek z Asyżu w ideologii Stanisława Witkiewicza. Odczyt wygłoszony 5 listopada 1923 r. w Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie, Warszawa: Skład Główny w Księgarni Gustawa Szylinga.
Kurlak I. (2010), Mobbing w kontekście psychopatologii pracy a możliwości profilaktyki i przeciwdziałania zjawisku, (w:) B. Kałdon, I. Kurlak (red.), Współczesne zagrożenia psychospołecznego funkcjonowania człowieka, Ostrowiec Świętokrzyski: Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim (Wydział Pedagogiki i Nauk o Zdrowiu), Stowarzyszenie „Nauka Edukacja Rozwój”.
Łukomski J. (2007), Ekologia w gimnazjum. Przewodnik dla nauczycieli, Kielce: Wydawnictwo Jedność.
Michalik M. (1989), Wychowanie społeczne a kształtowanie stosunku do przyrody, (w:) Z. Misztal (red. nauk.), Ekologia i wychowanie: środowisko, zdrowie, wychowanie, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Nowak M. (2010), Osoba i wartość w pedagogice ogólnej, (w:) M. Nowak, P. Magier, I. Szewczak (red. nauk.), Antropologiczna pedagogika ogólna, Lublin: Wydawnictwo KUL, Wydawnictwo GAUDIUM.
Ojciec Święty Franciszek. (2015), Encyklika LAUDATO SI’ W trosce o wspólny dom, Kraków: Wydawnictwo M.
Paweł VI. (1975), Adhortacja apostolska papieża Pawła VI do biskupów, kapłanów i wiernych całego katolickiego świata. O radości chrześcijańskiej, Kraków–Warszawa: b. w.
Paweł VI. (2006), Encyklika Ecclesiam suam Jego Świątobliwości Pawła VI z Bożej Opatrzności Papieża do czcigodnych braci patriarchów, prymasów, arcybiskupów, biskupów i innych ordynariuszy, pozostających w pokoju i łączności ze stolicą apostolską, do duchowieństwa i wiernych całego świata, jak również do wszystkich ludzi dobrej woli o drogach którymi Kościół katolicki powinien kroczyć w dobie obecnej przy pełnieniu swojej misji (komentarz ks. J. Krucina), Liberia Editrice Vaticana, Wrocław: Wydawnictwo TUM Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Paweł VI Papież. (b. r. w.), Encyklika Jego Świątobliwości Pawła VI O rozwoju ludów (przedruk tekstu Encykliki z czasopisma „Bóg i Ojczyzna” 1967, nr 303 – 304), Buenos Aires – Argentina (b. w.).
Paweł VI. (1999), Encyklika Populorum progressio (O popieraniu ludów) Ojca Świętego Pawła VI do biskupów, zakonników, do wiernych całego świata katolickiego oraz do wszystkich ludzi dobrej woli (komentarz J. Krucina), Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Paweł VI. (1981), Populorum progressio, (w:) Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł II, Encykliki, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Piątek Z. (2001), Ekologia jako jeden ze stymulatorów powrotu do przeszłości, (w:) A. Delorme (red.), Ekologia i społeczeństwo. Polityka i etyka wobec zagadnień ekologicznych (Zeszyty Naukowe Politechniki Wrocławskiej – Humanistyka), Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
Plenkowić J. (2004), Ekologia humanistyczna wobec globalizacji, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Porębowicz E. (1900), Św. Franciszek z Asyżu, Warszawa: Bronisław Natanson.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. (1989), (wstęp H. Samsonowicz), Warszawa: Wydane przez Biuro Informacji ONZ przy współpracy Polskiego Towarzystwa Przyjaciół ONZ.
Schweitzer A. (1991), Moje życie, Lublin: Instytut Wydawniczy Daimonion.
Schweitzer A. (1974), Życie (tłum. J. Piechowski, słowo wstępne G. Goetting), Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Skolimowski H. (1991), Medytacje o prawdziwych wartościach człowieka, który poszukuje sensu życia, Wrocław: Wrocławska Oficyna Wydawnicza „Astrum”.
Skolimowski H. (1993), Nadzieja matką mądrych (przedmowa S. Kozłowski), Biblioteka Ery Ekologicznej Towarzystwa Przyjaciół Filozofii Ekologicznej, Łódź: Akapit Press.
Skorowski H. (2010), Osoba ludzka podstawą chrześcijańskiej Europy w nauczaniu kard. Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski, (w:) L. Marszałek, A. Solak (red. nauk.), O społeczeństwie wychowaniu i pracy w myśli Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Seria: LABOR Katedra Pedagogiki Społecznej i Pedagogiki Pracy Wydział Nauk Pedagogicznych, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Suchodolski B., Wojnar I. (1990), Kierunki i treści ogólnego kształcenia człowieka, Warszawa – Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Szafrański A. L. (1993), Chrześcijańskie podstawy ekologii, Lublin: Zakład Ekologii Człowieka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (Sekcja Filozofii Przyrody i Ochrony Środowiska, Ekologia Humanistyczna pod. red. S. Zięby – Tom 3).
Św. Franciszek. (1910), Hymn Słońca (Pieśń do Słońca, Pieśń Słoneczna), (w:) T. Garbowski, Św. Franciszek z Asyżu w świetle filozofii przyrodniczej (z 5 illustracyami), Odbitka z „Przeglądu Polskiego”, Kraków: Nakładem Wydawnictwa, Odbito w Drukarni „Czasu”.
43. Święty Franciszek. (1993), Pochwała Stworzenia (tłum. L. Staff),
(w:) Katechezy ekologiczne. Przedszkole, klasa O. Klasa I–IV, V–VIII. Szkoła średnia, Lublin: Zakład Ekologii Człowieka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Świerczek Z. (1900), Ekologia – Kościół i św. Franciszek, Kraków: Wyższe Seminarium Duchowne OO. Franciszkanów w Krakowie, Drukarnia Narodowa.
Zellma A. (2007), Odpowiedzialność człowieka za świat stworzony, (w:) C. Rogowski (red. nauk.), Leksykon pedagogiki religii, Warszawa: VEBINUM Wydawnictwo Księży Werbistów.
Życiński J. (1992), Ułaskawianie natury, Kraków: Wydawnictwo Znak.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##plugins.generic.usageStats.noStats##