How to Cite
Abstract
The first part of the study presents history and philosophy of the term irreligion (connected with art) proclaimed in 2001-2002 by Kazimierz Piotrowski, the curator of the exhibition: Irreligion. Morphology of non-sacred in Polish art of the twentieth century. As Piotrowski defines, since ancient time the irreligion is everything (things created like works of art or human acts) that is against religion, dogma or faithful people. The second part of the text shows the cause of the phenomenon of irreligious acts in contemporary art presents that can be seen as the effect of the changes that have taken place in Europe during the last 200 years, among which the most important is global cultural revolution that is defined with total secularization (the separation of culture from theology started with the French revolution). The third part reveals the analysis of some examples of Italian and Polish contemporary art (Andrea Serrano, Giuseppe Veneziano and Adam Rzepecki, Dorota Nieznalska, Bartłomiej Jarmoliński, Dominik Złotkowski, Adu) which presents two kinds of attitude towards religion: aggressive or soft-ironic against the catholic dogma. This aggressive or ironic acts (works of arts) – as it is demonstrated by using Hans Belting’s and Martin Lindstrom’s methodology (anthropology of image and neuromarketing) - can be defined as reproductive and imitative, as non creative and false, simply plagiarism and brandjacking. All that leads to final conclusion which postulates: scientific studies on the problem of irreligious acts in contemporary art and on the phenomenon of irreligion in devotional articles (religious kitch).
References
Belting H. (2007), Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, przeł. M. Bryl, Kraków: Universitas.
Culture.pl (2007), Zbigniew Warpechowski. Zycie i Twórczość, tekst opublikowany w 2007 na portalu Culture. pl, http://culture.pl/pl/tworca/zbigniew-warpechowski (dostęp 04.04.2018).
Eliade M. (2008), Sacrum a profanum, przekład B. Baran, Warszawa: Aletheia.
Giuga A.T. (2012), Golemini Formazione, Giuseppe Veneziano, scandalo al sole, 19.10.2012, Goleminformazione.it, http://www.goleminformazione.it/articoli/giuseppe-veneziano-terzo-reich-flash-art-milano-biennale-italia-cina.html#.U-0lLfl_v00 (dostęp 04.04.2018).
Guz T. (2010), „Globalizacja zachodniej rewolucji kuturowej” w świetle źródeł, (w:) M. A. Peeters, Globalizacja zachodniej rewolucji kulturowej. Kluczowe pojęcia i mechanizmy działania, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek.
Janowski A. (2015), 150 złotych kary za domalowanie wąsów na plakacie wyborczym, informacja zamieszczona na portalu nto.pl, http://www.nto.pl/wybory-parlamentarne-2015/wiadomosci/art/8959864,150-zlotych-kary-za-domalowanie-wasow-na-plakacie-wyborczym,id,t.html?cookie=1 (dostęp 05.04. 2018).
K.W., (2012), Przypnij wąsy Mona Lizie! Rzecz o brandjackingu, http://ebiznespolska.pl/przypnij-wasy-mona-lizie-rzecz-o-brandjackingu/ (dostęp 04.05.2018).
Kołodziej K. (2015), Ada Kaczmarczyk, Spojrzenia 2015. Nagroda Deuetsche Banku, 8 września-15 listopada 2015, Zachęta, Warszawa [b.p.], https://www.youtube.com/watch?v=7EzpQoDfVyo (dostęp 04.04.2018).
Lindrstom M. (2009), Zakupologia. Prawda i kłamstwa o tym, dlaczego kupujemy, przeł.
M. Zielińska, Kraków: Znak.
Mojżyn N. (2011), Obrazy medialne i media obrazowe wobec śmierci M. Kaddafiego
(z punktu widzenia antropologii obrazu), Kultura-Media-Teologia nr 7, s. 64-72.
Nietzsche F. (1907), Wiedza radosna, część 125, tłum. L. Staff, Warszawa, Mortkowicz, dostępne na stronie: http://kritikos.pl/Nietzsche-Nietzsche-Wiedza-radosna (dostęp 05.04.2018).
Nietzsche F. (1995), Tako rzecze Zaratustra, Przedmowa, część 2, tłum. W. Berent, Poznań: Zysk i Sp-ka.
Otto R. (1999), Świętość. Elementy irracjonalne w idei bóstwa, przełożył B. Kupis, Warszawa: KR.
Piotrowski K. (2002), Irreligia – refugium irracjonalności, Gazeta Malarzy i Poetów, nr 2,
s. 27-29.
Piotrowski K. (2003), Irreligia Buntu. Geneza i morfologia poznańskiej apostazji, w katalogu wystawy: BUNT. Ekspresjonizm poznański 1917-1925, red. G. Hałas i A. Salamon, Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu, s. 119-139.
Piotrowski K. (2003a), Irreligia Neuropy, Arteon, nr 2 (34).
Piotrowski K. (2003a), Woźniak obraża uczucia religijne?, Art & Business, nr 5.
Piotrowski K. (2004a), INC. Sztuka wobec korporacyjnego przejmowania miejsc publicznej ekspresji (w Polsce), Warszawa: Galeria XX1.
Piotrowski K. (2004b), Przemyśleć granice sztuki w granicach (filozofii) religii, A.S.P. – zeszyty, nr 16/17, s. 8-12.
Piotrowski K. (2006a), Religia, muzeum i uzupełnienie – historia sztuki bez historii sztuki (w Polsce), (w:) Historia sztuki po Derridzie. Materiały seminarium z zakresu teorii historii sztuki, Rogalin, kwiecień 2004, red. Ł. Kiepuszewski, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, s. 213-22.
Piotrowski K. (2006b), Zagadnienie anomii w religii i w sztuce, Rzeźba Polska, t. XII: Sztuka w przestrzeni duchowej, Orońsko 2006, s. 83-87.
Piotrowski K. (2012), Oswajanie irreligii (szkic o nadużyciu idei nie-sacrum), tekst referatu
i maszynopis - Archiwum Grantu Locus theologicus sztuki (Wydział Teologiczny UKSW w Warszawie).
Piotrowski K. (2014), Potwierdzanie braku wiary: o bluźnierstwie i rytualizacji irreligii, Studia Kulturoznawcze nr 2 (6), s. 91-104.
Ritzer G. (1997), Mcdonaldyzacja społeczeństwa, przeł. S. Magala, Warszawa: Muza.
Spalcie mnie na stosie! – rozmowa z Adamem Rzepeckim 2001, wywiad w Gazecie Wyborczej
z 21.11.2001 r., http://wyborcza.pl/1,75475,556788.html (dostęp 05.04.2018).
Szary-Ciocek A. (2014), „Kolekcja w procesie” czyli o zbiorach „Elektrowni, tekst dostępny na stronie Magazyn O.pl: http://magazyn.o.pl/2014/anna-szary-cioczek-kolekcja-w-procesie-czyli-o-zbiorach-radomskiej-elektrowni/# (dostęp 05.04.2018).
Szpetne w sztukach pięknych (2011), M. Geron, J. Malinowski (red.), Kraków: Libron.
Szustak A. (2002), Irreligia na własne oczy, tekst opublikowany na stronie: http://raster.art.pl/prezentacje/irreligia/irreligia.htm (dostęp 05.04.20018).
Wrześniak M. (2011), Różowo mi. O modzie na różowy cuteness w sztuce i kulturze, (w:) Mody
w kulturze i literaturze popularnej, S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska (red.), s. 172-200, Kraków: Universitas.
Wrześniak M., Murzyn Ł. (2011), Wysoka Kultura. Sztuka wyższych znaczeń, na blogu wysoka kultura http://wysokakultura.blogspot.com/ (dostęp 04.04.2018).
Zydorowicz J. (2012), Współczesne praktyki artystyczne wobec sfery sacrum. Od ateistycznych krucjat antyreligijnych po agnostyczne herezje dialogu, Przegląd Religioznawczy nr 3 (245), s. 171-185.