Keywords
theory of mind
communication disturbances
communicative and linguistic competence
AAC
How to Cite
Abstract
The presented paper is an attempt to characterize the methods of communication with autistic individuals. The abnormalities in the area of communication typical of this disorder have been analysed in the context of the theory of mind deficit. The generalized profile of non-conventional communication styles used by people with autism, to which usually no communicative intentions are attributed, have been described. In addition to the guidelines for decoding the communication behaviors, alternative and augmentative ways to communicate with autistic subjects have been described.References
Atwood, T. (1998). Asperger’s syndrome. A guide for parents and professionals, London-Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
Baron-Cohen, S. (1997). Mindblindness. An essay on autism and theory of mind, Cambridge, Massachusets/London, England: A Bradford Book. The MIT Press.
Baxter, S., Enderby, P., Evans, P., Judge, S. (2012). Interventions using high-technology communication devices: a state of the art review, Folia Phoniatrica et Logopaedica, 64, 137-144.
Błeszyński, J. (2015). Komunikacja osób ze spektrum autyzmu - w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań, (w:) Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, B.B. Kaczmarek, A. Wojciechowska (red.), 33-42, Kraków: Impuls.
Chiang, C.H., Soong, W.T., Lin, T.L., Rogers, S.J. (2008). Nonverbal communication skills in young children with autism, Journal of Autism and Developmental Disorders, 38, 1898-1906.
Cichocka-Segiet, K. (2017). Konstruowanie indywidualnych programów edukacyjno-terapeutyczych dla dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami komunikacyjnymi/niemówiących, (w:) Dzieci z trudnościami rozwojowymi w młodszym wieku. Indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne w procesie wspierania dzieci, E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), 77-100, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
Czaplewska, E. (2012). Rozumienie pragmatycznych aspektów wypowiedzi przez dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym SLI, Gdańsk: Harmonia Universalis.
De Clercq, H. (2007). Autyzm od wewnątrz – przewodnik, Warszawa: Fraszka Edukacyjna: Fundacja Synapsis.
Frith, U. (1996). Cognitive explanations of autism, Acta Paediatrica, 85(416), 63-68.
Frith, U. (2008). Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy, Gdańsk: GPW.
Goldstein, S., Ozonoff, S. (2017). Perspektywa historyczna i ogólna charakterystyka, (w:) Diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu, S. Goldstein, J.A. Naglieri, S. Ozonoff (red.), 18-38, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Howlin, P., Baron-Cohen, S., Hadwin, J. (2010). Jak uczyć dzieci autystyczne czytania umysłu. Zeszyt ćwiczeń dla nauczycieli i rodziców, Kraków: Wydawnictwo JAK.
Kaczmarek, B.B. (2010). Nie jak, ale dlaczego? O własnym języku dzieci z autyzmem, (w:) Autyzm. Na granicy zrozumienia, B. Winczura (red.), 109-132, Kraków: Impuls.
Kaczmarek, B.B. (2015). Obraz narzędziem komunikacji - znaki i strategie wizualne w usprawnianiu społecznego zrozumienia i komunikacji osób z ASD, (w:) Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, B.B. Kaczmarek, A. Wojciechowska (red.), 143-200, Kraków: Impuls.
Kawa, R. (2015). Picture Exchange Communication System (PECS) jako metoda rozwijania umiejętności komunikowania się dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, (w:) Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, B.B. Kaczmarek, A. Wojciechowska (red.), 255-292, Kraków: Impuls.
Kanner, L. (1943). Autistic disturbances of affective contact, Nervous Child, 2, 217-250.
Kurcz, I. (2005). Psychologia języka i komunikacji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe “Scholar”.
Markiewicz, K. (2004). Możliwości komunikacyjne dzieci autystycznych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Mitchell, P. (1997). Introduction to theory of mind: Children, autism and apes, London, England: Edward Arnold Publishers.
Młynarska, M. (2008). Autyzm w ujęciu psycholingwistycznym, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Prizant, B., Duchan, J. (1981). The function of immediate echolalia in autistic children, Journal of Speech and Hearing Disorders, 46, 296-307.
Prizant, B., Wetherby, A. (1985). Intentional communicative behavior of children with autism: Theoretical and practical issues, Australian Journal of Human Communication Disorders, 13, 21-59.
Prizant, B., Fields-Meyer, T. (2017). Niezwyczajni ludzie: nowe spojrzenie na autyzm, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pisula, E. (2018). Autyzm. Przyczyny, symptomy, terapia, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Rutter, M. (1970). Autistic children: Infancy to adulthood, Seminars in Psychiatry, 2, 445-450.
Rutter, M. (1983). Cognitive deficits in the pathogenesis of autism, Child Psychology & Psychiatry & Allied Disciplines, 24(4), 513-531.
Rygielska, A. (2018). Komunikacja w autyzmie oraz sposoby wspierania jej rozwoju, (w:) Komunikacja - mowa - język osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, J.J. Błeszyński (red.), 57-86, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Schuler, A.L., Prizant, B.M. (1999). Ułatwiona komunikacja: podejście przedjęzykowe, (w): Dziecko Autystyczne, Vol. 7., T. Gałkowski (red.), 5-26, Warszawa: Wydawnictwo AKTA.
Silberman, S. (2017). Neuroplemiona. Dziedzictwo autyzmu i przyszłość neuroróżnorodności, Białystok: Vivante.
Stewart, J. (2002). Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szwajda, U. (2014). O mówieniu bez komunikowania, czyli dyskurs i interakcja w autyzmie, Socjolingwistyka, XXVIII, 93-107.
Tager-Flusberg, H., Paul, R., Lord, C. (2005). Language and Communication in Autism, (in:) Handbook of autism and pervasive developmental disorders: Diagnosis, development, neurobiology, and behavior, F.R. Volkmar, R. Paul, A. Klin, D. Cohen (eds.), 335-365, Hoboken, NJ, US: John Wiley & Sons Inc.
Tetzchner, S., Martinsen, H. (2002). Wprowadzenie do alternatywnych wspomagających sposobów porozumiewania się, Warszawa: Stowarzyszenie “Mówić bez słów”.
Volkmar, F. R., Klin, A. (2005). Issues in the classification of autism and related conditions, (in:) Handbook of autism and pervasive developmental disorders, F.R. Volkmar, R. Paul, A. Klin, D. J. Cohen (eds.), 5-41, Hoboken: Wiley.
Wetherby, A.M. (2009). Understanding and measuring social communication in children with autism spectrum disorders, (in:) Social and communication development in autism spectrum disorders, T. Charman, W. Stone (eds.), 3-34, New-York - London: The Guilford Press.
Winczura, B. (2015). Komunikacja społeczna u dzieci ze spektrum autyzmu w świetle prekursorów rozwoju teorii umysłu, (w:) Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, B.B. Kaczmarek, A. Wojciechowska (red.), 43-68, Kraków: Impuls.
Wojciechowska, A. (2015). Metody komunikacji wspomagającej i alternatywnej we wczesnym wspomaganiu rozwoju dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, (w:) Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, B.B. Kaczmarek, A. Wojciechowska (red.), 131-141, Kraków: Impuls.
Yates, K., Le Couteur, K. (2009). Diagnosing autism, Pediatrics and Child Health, 19, 55-59.