Słowa kluczowe
stres
style radzenia sobie
Jak cytować
Abstrakt
Wprowadzenie: Rak płuca jest typem nowotworu, który negatywnie i silnie wpływa na funkcje psychiczne i fizyczne. W niniejszej pracy zbadano zmienne warunkujące psychologiczne funkcjonowanie osób z nowotworem płuc. Cel badań: W badaniu tym zbadano zależności między stylami radzenia sobie, poziomem stresu i poziomem bólu u pacjentów z rakiem płuc oraz czy zależności te były moderowane przez miejsce zamieszkania. Metoda: Próba 97 pacjentów z rakiem płuc wypełniła kwestionariusze mierzące style radzenia sobie ze stresem (Inwentarz Radzenia sobie ze Stresem), poziom postrzeganego stresu (Skala Odczuwanego Stresu) i poziom bólu (Krótki Kwestionariusz Bólu McGilla).Wyniki: Styl radzenia sobie skoncentrowany na emocjach był dodatnio powiązany z wyższym poziomem stresu i bólu, podczas gdy styl radzenia sobie skoncentrowany na zadaniu był z nim powiązany ujemnie. Poziom stresu w pełni pośredniczył w związku między radzeniem sobie skoncentrowanym na emocjach a bólem. Związki pomiędzy radzeniem sobie skoncentrowanym na emocjach, stresem i bólem były silniejsze u pacjentów mieszkających w małych miejscowościach niż u pacjentów z większych miast.Wnioski: Sposób radzenia sobie skoncentrowany na emocjach zwiększa poziom stresu u pacjentów, co z kolei zwiększa odczuwanie bólu. Zależność ta jest wyraźna wśród pacjentów ze wsi i małych miast. Podejście zorientowane na zadanie wiąże się z niższym stresem. Stres pełni rolę mechanizmu wyjaśniającego, jak różne strategie radzenia sobie wpływają na percepcję bólu. Wyniki podkreślają znaczenie interwencji mających na celu poprawę umiejętności radzenia sobie, szczególnie w przypadku pacjentów wiejskich, którzy mogą mieć mniejszy dostęp do zasobów medycznych i wsparcia. Przejście od stylu radzenia sobie ze stresem skoncentrowanego na emocjach do stylu radzenia sobie z zadaniami może pomóc zmniejszyć stres i złagodzić ból u pacjentów z rakiem płuc.
Bibliografia
Arcury, T. A., Preisser, J. S., Gesler, W. M., & Powers, J. M. (2005). Access to transportation and health care utilization in a rural region. The Journal of Rural Health, 21(1), 31–38. https://doi.org/10.1111/j.1748-0361.2005.tb00059.x
Biggs, A., Brough, P., & Drummond, S. (2017). Lazarus and Folkman’s psychological stress and coping theory. In C. L. Cooper & J. C. Quick (Eds.), The handbook of stress and health (pp. 349–364). Wiley. https://doi.org/10.1002/9781118993811.ch21
Carveth, W. B., & Gottlieb, B. H. (1979). The measurement of social support and its relation to stress. Canadian Journal of Behavioural Science / Revue canadienne des sciences du comportement, 11(3), 179–188. https://doi.org/10.1037/h0081588
Chen, H.-M., Tsai, C.-M., Wu, Y.-C., Lin, K.-C., & Lin, C.-C. (2015). Randomised controlled trial on the effectiveness of home-based walking exercise on anxiety, depression and cancer-related symptoms in patients with lung cancer. British Journal of Cancer, 112(3), 438–445. https://doi.org/10.1038/bjc.2014.612
Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385–396. https://doi.org/10.2307/2136404
Czerw, A. I., Religioni, U., Deptała, A., & Walewska-Zielecka, B. (2016). Assessment of pain, acceptance of illness, adjustment to life with cancer, and coping strategies in colorectal cancer patients. Gastroenterology Review, 11(2), 96–103. https://doi.org/10.5114/pg.2015.52561
Di Giuseppe, M., Ciacchini, R., Micheloni, T., Bertolucci, I., Marchi, L., & Conversano, C. (2018). Defense mechanisms in cancer patients: A systematic review. Journal of Psychosomatic Research, 115, 76–86. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2018.10.016
Du, X. L., Lin, C. C., Johnson, N. J., & Altekruse, S. (2011). Effects of individual-level socioeconomic factors on racial disparities in cancer treatment and survival. Cancer, 117(14), 3242–3251. https://doi.org/10.1002/cncr.25854
Dueñas, M., Ojeda, B., Salazar, A., Mico, J. A., & Failde, I. (2016). A review of chronic pain impact on patients, their social environment and the health care system. Journal of Pain Research, 9, 457–467. https://doi.org/10.2147/JPR.S105892
Ell, K., Sanchez, K., Vourlekis, B., Lee, P.-J., Dwight-Johnson, M., Lagomasino, I., Muderspach, L., & Russell, C. (2005). Depression, correlates of depression, and receipt of depression care among low-income women with breast or gynecologic cancer. Journal of Clinical Oncology, 23(13), 3052–3060. https://doi.org/10.1200/JCO.2005.08.041
Ellis, J., Lloyd-Williams, M., Wagland, R., Bailey, C., & Molassiotis, A. (2013). Coping with and factors impacting upon the experience of lung cancer in patients and primary carers. European Journal of Cancer Care, 22(1), 97–106. https://doi.org/10.1111/ecc.12003
Erhunmwunsee, L., Joshi, M. M., Conlon, D. H., & Harpole, D. H. (2012). Neighborhood-level socioeconomic determinants impact outcomes in nonsmall cell lung cancer patients in the Southeastern United States. Cancer, 118(20), 5117–5123. https://doi.org/10.1002/cncr.26185
Forrest, L. F., Adams, J., Wareham, H., Rubin, G., & White, M. (2013). Socioeconomic inequalities in lung cancer treatment: Systematic review and meta-analysis. PLoS Medicine, 10(2), e1001376. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1001376
Gazerani, P., Aloisi, A. M., & Ueda, H. (2021). Editorial: Differences in pain biology, perception, and coping strategies: Towards sex- and gender-specific treatments. Frontiers in Neuroscience, 15, 697285. https://doi.org/10.3389/fnins.2021.697285
Hayes, A. F. (2022). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach (3rd ed.). The Guilford Press.
Javan Biparva, A., Raoofi, S., Rafiei, S., Masoumi, M., Doustmehraban, M., Bagheribayati, F., … Ghashghaee, A. (2023).Global depression in breast cancer patients: Systematic review and meta-analysis. PLOS ONE, 18(7), e0287372. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0287372
Johnson, A. M., Hines, R. B., Johnson, J. A., & Bayakly, A. R. (2014). Treatment and survival disparities in lung cancer: The effect of social environment and place of residence. Lung Cancer, 83(3), 401–407. https://doi.org/10.1016/j.lungcan.2014.01.008
Katz, J., & Rosenbloom, B. N. (2015). The golden anniversary of Melzack and Wall’s gate control theory of pain: Celebrating 50 years of pain research and management. Pain Research and Management, 20(6), 285–286. https://doi.org/10.1155/2015/865487
Khemiri, S., Ben Thabet, J., Ben Kridis, W., Maalej, M., Khanfir, A., & Frikha, M. (2019). Psychoaffective repercussions of pain in cancer patients. Cancer/Radiothérapie, 23(3), 188–193. https://doi.org/10.1016/j.canrad.2018.09.002
Koopman, C., Hermanson, K., Diamond, S., Angell, K., & Spiegel, D. (1998). Social support, life stress, pain and emotional adjustment to advanced breast cancer. Psycho-Oncology, 7(2), 101–111. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-1611(199803/04)7:2<101::AID-PON299>3.0.CO;2-3
Krajewski, W., Mazur, M., Poterek, A., Pastuszak, A., Halska, U., Tukiendorf, A., Rymaszewska, J., & Zdrojowy, R. (2018). Assessment of pain management, acceptance of illness, and adjustment to life with cancer in patients with nonmuscle invasive bladder cancer. BioMed Research International, 2018, 7598632. https://doi.org/10.1155/2018/7598632
Kulpa, M., & Stypuła-Ciuba, B. (2013). Cancer pain and intensity of somatic symptoms and quality of life in cancer patients. Medycyna Paliatywna/Palliative Medicine, 5(4), 171–179.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1987). Transactional theory and research on emotions and coping. European Journal of Personality, 1(3), 141–169. https://doi.org/10.1002/per.2410010304
Leeuw, M., Goossens, M. E. J. B., Linton, S. J., Crombez, G., Boersma, K., & Vlaeyen, J. W. S. (2007). The fear-avoidance model of musculoskeletal pain: Current state of scientific evidence. Journal of Behavioral Medicine, 30(1), 77–94. https://doi.org/10.1007/s10865-006-9085-0
Li, W., Liu, P., Hu, Y., & Meng, J. (2020). Pain modulates responses to emotional stimuli. Frontiers in Psychology, 11, 595987. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.595987
Malhotra, J., Malvezzi, M., Negri, E., La Vecchia, C., & Boffetta, P. (2016). Risk factors for lung cancer worldwide. European Respiratory Journal, 48(3), 889–902. https://doi.org/10.1183/13993003.00359-2016
Miaskowski, C. (2004). Gender differences in pain, fatigue, and depression in patients with cancer. Journal of the National Cancer Institute Monographs, 2004(32), 139–143. https://doi.org/10.1093/jncimonographs/lgh024
Milfont, T. L., Abrahamse, W., & MacDonald, E. A. (2021). Scepticism of anthropogenic climate change: Additional evidence for the role of system-justifying ideologies. Personality and Individual Differences, 168, 110237. https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.110237
Obbarius, N., Fischer, F., Liegl, G., Obbarius, A., & Rose, M. (2021). A modified version of the transactional stress concept according to Lazarus and Folkman was confirmed in a psychosomatic inpatient sample. Frontiers in Psychology, 12, 584333. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.584333
Ośmiałowska, E., Misiąg, W., Chabowski, M., & Jankowska-Polańska, B. (2021). Coping strategies, pain, and quality of life in patients with breast cancer. Journal of Clinical Medicine, 10(19), 4469. https://doi.org/10.3390/jcm10194469
Postolica, R., Iorga, M., Petrariu, F. D., & Azoicai, D. (2017). Cognitive-behavioral coping, illness perception, and family adaptability in oncological patients with a family history of cancer. BioMed Research International, 2017, 8104397. https://doi.org/10.1155/2017/8104397
Prasertsri, N., Holden, J., Keefe, F. J., & Wilkie, D. J. (2011). Repressive coping style: Relationships with depression, pain, and pain coping strategies in lung cancer outpatients. Lung Cancer, 71(2), 235–240. https://doi.org/10.1016/j.lungcan.2010.05.009
Sambo, C. F., Howard, M., Kopelman, M., Williams, S., & Fotopoulou, A. (2010). Knowing you care: Effects of perceived empathy and attachment style on pain perception. Pain, 151(3), 687–693. https://doi.org/10.1016/j.pain.2010.08.035
Sharp, S. J., Poulaliou, M., Thompson, S. G., White, I. R., & Wood, A. M. (2014). A review of published analyses of case-cohort studies and recommendations for future reporting. PLoS ONE, 9(6), e101176. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0101176
Sprah, L., & Sostaric, M. (2004). Psychosocial coping strategies in cancer patients. Radiology & Oncology, 38(1), 35–42. https://www.radioloncol.com/index.php/ro/article/view/1349
Surman, M., & Janik, M. E. (2017). Stress and its molecular consequences in cancer progression. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 71(1). Retrieved from: https://www.researchgate.net/publication/319647475_Stress_and_its_molecular_consequences_in_cancer_progression
Szymona-Pałkowska, K., Janowski, K., Pedrycz, A., Mucha, D., Ambroży, T., Siermontowski, P., … Kraczkowski, J. (2016).Knowledge of the disease, perceived social support, and cognitive appraisals in women with urinary incontinence. BioMed Research International, 2016, 3694792. https://doi.org/10.1155/2016/3694792
Tsaras, K., Papathanasiou, I. V., Mitsi, D., Veneti, A., Kelesi, M., Zyga, S., & Fradelos, E. C. (2018). Assessment of depression and anxiety in breast cancer patients: Prevalence and associated factors. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 19(6), 1661–1669. https://doi.org/10.22034/APJCP.2018.19.6.1661
Usta, Y. Y. (2012). Importance of social support in cancer patients. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 13(8), 3569–3572. https://doi.org/10.7314/APJCP.2012.13.8.3569
van den Hurk, D. G. M., Schellekens, M. P. J., Molema, J., Speckens, A. E. M., & van der Drift, M. A. (2015). Mindfulness-based stress reduction for lung cancer patients and their partners: Results of a mixed methods pilot study. Palliative Medicine, 29(7), 652–660. https://doi.org/10.1177/0269216315572720
van Montfort, E., de Vries, J., Arts, R., Aerts, J. G., Kloover, J. S., & Traa, M. J. (2020). The relation between psychological profiles and quality of life in patients with lung cancer. Supportive Care in Cancer, 28(3), 1359–1367. https://doi.org/10.1007/s00520-019-04923-w
Wenninger, K., Helmes, A., Bengel, J., Lauten, M., Völkel, S., & Niemeyer, C. M. (2013). Coping in long-term survivors of childhood cancer: Relations to psychological distress. Psycho-Oncology, 22(4), 854–861. https://doi.org/10.1002/pon.3073
Wright, F., Kober, K. M., Cooper, B. A., Paul, S. M., Conley, Y. P., Hammer, M., Levine, J. D., & Miaskowski, C. (2020). Higher levels of stress and different coping strategies are associated with greater morning and evening fatigue severity in oncology patients receiving chemotherapy. Supportive Care in Cancer, 28(10), 4697–4706. https://doi.org/10.1007/s00520-020-05303-5
Yang, S., & Chang, M. C. (2019). Chronic pain: Structural and functional changes in brain structures and associated negative affective states. International Journal of Molecular Sciences, 20(13), 3130. https://doi.org/10.3390/ijms20133130
Zabora, J., BrintzenhofeSzoc, K., Curbow, B., Hooker, C., & Piantadosi, S. (2001). The prevalence of psychological distress by cancer site. Psycho-Oncology, 10(1), 19–28. https://doi.org/10.1002/1099-1611(200101/02)10:1<19::AID-PON501>3.0.CO;2-6
Zhou, J., Wang, Z., Chen, X., & Li, Q. (2023). Gender differences in psychosocial outcomes and coping strategies of patients with colorectal cancer: A systematic review. Healthcare, 11(18), 2591. https://doi.org/10.3390/healthcare1118259
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio