Słowa kluczowe
depresja
lęk
regulacja emocji
zaburzenie używania gier komputerowych
Jak cytować
Abstrakt
Zaburzenie używania gier komputerowych (ZUG; kod: 6C51), uznane w ICD-11 za formę uzależnienia behawioralnego, charakteryzuje się utratą kontroli nad graniem, nadaniem mu priorytetu przed innymi aktywnościami oraz kontynuowaniem gry pomimo negatywnych konsekwencji. Szacuje się, że problem ten dotyczy 3,3% populacji światowej oraz 3,7% populacji w Polsce. Skutki tego uzależnienia wiążą się z objawami depresji, lęku i bólu psychicznego oraz ze skłonnością do stosowania nieadaptacyjnych strategii regulacji emocji, takich jak ruminacje, obwinianie siebie czy katastrofizacja. Strategie te nie tylko wzmacniają problematyczne wzorce grania jako formy unikania trudnych stanów emocjonalnych, lecz także mogą nasilać objawy zaburzeń psychicznych. Celem badania, którego wyniki zostały przedstawione w tym artykule, była analiza roli nieadaptacyjnych strategii regulacji emocji w relacji między nasileniem zaburzenia używania gier komputerowych a objawami bólu psychicznego, lęku i depresji. Metoda: Badaniu poddano 201 polskich graczy komputerowych, którzy wypełnili pięć wystandaryzowanych narzędzi: IGD-20 (objawy ZUG), HADS (objawy lęku i depresji), PAS (ból psychiczny) oraz KPRE (strategie regulacji emocji). Modele mediacyjne analizowano w środowisku R (wersja 4.5.1) z wykorzystaniem pakietu lavaan i estymacji przedziałów ufności metodą bootstrap (5000 prób, 95% CI). Wyniki: Analiza mediacji wykazała, że katastrofizowanie pośredniczyło w związku między nasileniem ZUG a wszystkimi analizowanymi wskaźnikami psychopatologicznymi. Ruminacja była istotnym mediatorem jedynie w odniesieniu do lęku, a obwinianie siebie – do bólu psychicznego. Strategia obwiniania innych nie wykazała efektu mediacyjnego. Wnioski: Wyniki potwierdzają pośredniczącą rolę nieadaptacyjnych strategii regulacji emocji – obwiniania siebie, ruminacji i katastrofizacji – w relacji między ZUG a objawami depresji, lęku i bólu psychicznego. Najsilniejszy efekt mediacyjny odnotowano w przypadku bólu psychicznego, co podkreśla szczególne znaczenie dysfunkcyjnej regulacji emocji w kontekście intensywnego cierpienia emocjonalnego. Wyniki wskazują na potrzebę uwzględniania tych strategii w procesie diagnostycznym, ocenie ryzyka samobójczego oraz terapii osób z ZUG. Jest wskazana dalsza eksploracja tego zagadnienia.
Bibliografia
Aldao, A., Nolen-Hoeksema, S., Schweizer, S. (2010). Emotion-regulation strategies across psychopathology: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 30(2), 217–237. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2009.11.004
Alhamoud, M. A., Alkhalifah, A. A., Althunyan, A. K., Mustafa, T., Alqahtani, H. A., Al Awad, F. A. (2022). Internet gaming disorder: Its prevalence and associated gaming behavior, anxiety, and depression among high school male students, Dammam, Saudi Arabia. Journal of Family and Community Medicine, 29(2), 93-101. https://doi.org/10.4103/jfcm.jfcm_48_22
Amendola, S., Spensieri, V., Guidetti, V., Cerutti, R. (2019). The relationship between difficulties in emotion regulation and dysfunctional technology use among adolescents. Journal of Psychopathology, 25(1), 10-17.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5 ed.). https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596
Bonnaire, C., Baptista, D. (2019). Internet gaming disorder in male and female young adults: The role of alexithymia, depression, anxiety and gaming type. Psychiatry Research, 272, 521-530. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2018.12.158
Bäcklund, C., Elbe, P., Gavelin, H. M., Sörman, D. E., Ljungberg, J. K. (2022). Gaming motivations and gaming disorder symptoms: A systematic review and meta-analysis. Journal of behavioral addictions, 11(3), 667-688. https://doi.org/10.1556/2006.2022.00053
Buiza-Aguado, C., Alonso-Canovas, A., Conde-Mateos, C., Buiza-Navarrete, J. J., Gentile, D. (2018). Problematic video gaming in a young Spanish population: Association with psychosocial health. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 21(6), 388-394. https://doi.org/10.1089/cyber.2017.0599
Brand, M., Young, K. S., Laier, C., Wölfling, K., Potenza, M. N. (2019). Integrating psychological and neurobiological considerations regarding the development and maintenance of specific Internet-use disorders: An Interaction of Person-Affect-Cognition-Execution (I-PACE) model. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 71, 252–266. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2016.08.033
Burkauskas, J., Griskova-Bulanova, I., Dorić, A. i in. (2022). Association of Internet gaming disorder symptoms with anxiety and depressive symptoms and substance use: an international cross-sectional study. Middle East Curr Psychiatry 29, 14. https://doi.org/10.1186/s43045-022-00180-6
Caplan, S. E. (2010). Theory and measurement of generalized problematic Internet use: A two-step approach. Computers in Human Behavior, 26(5), 1089–1097.
Casale, S., Musicò, A., Spada, M. M. (2021). A meta-analysis of the effectiveness of psychological interventions for Internet Gaming Disorder. Addictive Behaviors, 122, 107044. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2021.107044
Cudo, A., Torój, M., Misiuro, T., Griffiths, M. D. (2020). Problematic Facebook Use and
Problematic Video Gaming Among Female and Male Gamers. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 23(2), 126-133. https://doi.org/10.1089/cyber.2019.0252
Chang, R. S., Lee, M., Im, J. J., Choi, K. H., Kim, J., Chey, J., i in. (2023). Biopsychosocial factors of gaming disorder: A systematic review employing screening tools with well-defined psychometric properties. Frontiers in Psychiatry, 14. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2023.1200230
Chodkiewicz, J., Miniszewska, J., Strzelczyk, D., Gąsior, K. (2017). Polish adaptation of the Psychache Scale by Ronald Holden and co-workers. Psychiatria Polska, 51(2), 369-381. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/59448
Concerto, C., Rodolico, A., Avanzato, C., Fusar-Poli, L., Signorelli, M. S., Battaglia, F., Aguglia, E. (2021). Autistic traits and attention-deficit hyperactivity disorder symptoms predict the severity of internet gaming disorder in an Italian adult population. Brain Sciences, 11(6), 774. https://doi.org/10.3390/brainsci11060774
Coyne, S. M., Stockdale, L. A., Warburton, W., Gentile, D. A., Yang, C., Merrill, B. M. (2020). Pathological video game symptoms from adolescence to emerging adulthood: A 6-year longitudinal study of trajectories, predictors, and outcomes. Developmental Psychology, 56(7), 1385-1396. https://doi.org/10.1037/dev0000939
Czerwiński, S., Mackiewicz, J., Mytlewska, W., Atroszko, P. (2020). Factorial validity, measurement invariance and concurrent validity of Hospital Anxiety and Depression Scale in a sample of Polish undergraduate students. Psychiatria I Psychologia Kliniczna, 20, Article 1. https://doi.org/10.15557/pipk.2020.0002
Feledyn, S., Demianowska, A., Kucharska, K. (2024). Modele mediacyjne zależności między zaburzeniem używania gier komputerowych a bólem psychicznym i symptomatologią lęku, depresji oraz zaburzeń osobowości z pogranicza. Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio, 59(3), 101-109. https://doi.org/10.34766/fer.v59i3.1295
Garnefski, N., Kraaij, V. (2007). The cognitive emotion regulation questionnaire. European Journal of Psychological Assessment, 23(3), 141-149, za: Marszał-Wiśniewska, M., Fajkowska, M. (2010). Właściwości psychometryczne Kwestionariusza Poznawczej Regulacji Emocji (Cognitive Emotion Regulation Questionnaire; CERQ) - wyniki badań na polskiej próbie. Studia Psychologiczne, 49.
Garcia, B. T., de Oliveira, D. L., Merlotto, A. C., Domingos, F. C., Cavicchioli, S. de A., Fernandes, A. C. P., Siqueira, A. C. (2024). The impact of the abuse of electronic games in children and adolescents: scoping review. Brazilian Journal of Health Review, 7(1), 111–133. https://doi.org/10.34119/bjhrv7n1-010
Gervasi, A. M., La Marca, L., Costanzo, A., Pace, U., Guglielmucci, F., Schimmenti, A. (2017). Personality and internet gaming disorder: A systematic review of recent literature. Current Addiction Reports, 4, 293-307. https://doi.org/10.1007/s40429-017-0159-6
González-Bueso, V., Santamaría, J. J., Oliveras, I., Fernández, D., Montero, E., Baño, M., Jiménez-Murcia, S., del Pino-Gutiérrez, A., Ribas, J. (2020). Internet gaming disorder clustering based on personality traits in adolescents, and its relation with comorbid psychological symptoms. International journal of environmental research and public health, 17(5), 1516.
Grajewski, P., Dragan, M. (2021). Badanie walidacyjne polskiej wersji kwestionariusza Zaburzenie Grania w Internecie-20 (Internet Gaming Disorder-20, IGD-20). Psychiatria Polska, 55(6), 1275-1292. https://doi.org/10.12740/PP/125656
Griffiths, M. D., Meredith, A. (2009). Videogame addiction and its treatment. Journal of Contemporary Psychotherapy, 39, 247-253.
Gross, J. J. (2008). Emotion regulation. Handbook of emotions, 3(3), 497-513.
Grzegorzewska, I., Cierpiałkowska, L. (2018). Uzależnienia behawioralne. Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Holden, R. R., Mehta, K., Cunningham, E. J., McLeod, L. D. (2001). Development and preliminary validation of a scale of psychache. Canadian Journal of Behavioural Science/Revue canadienne des sciences du comportement, 33(4), 224, za: Chodkiewicz, J., Miniszewska, J., Strzelczyk, D., Gąsior, K. (2017). Polish adaptation of the Psychache Scale by Ronald Holden and co-workers. Psychiatria Polska, 51(2), 369-381.
Kardefelt-Winther, D. (2014). Problematizing excessive online gaming and its psychological predictors. Computers in Human Behavior, 31, 118-122. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.10.017
Kim, J., Oh, H., Yoon, A. S. (2025). Mindfulness-Based Cognitive Therapy-Game: An Ironic Way to Treat Internet Gaming Disorder. Journal of medical Internet research, 27, e65786. https://doi.org/10.2196/65786
Kökönyei, G., Kocsel, N., Király, O., Griffiths, M. D., Galambos, A., Magi, A., Paksi, B., Demetrovics, Z. (2019). The role of cognitive emotion regulation strategies in problem gaming among adolescents: A nationally representative survey study. Frontiers in Psychiatry, 10, 430621. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00273
Kuss, D. J., Pontes, H. M., Griffiths, M. D. (2018). Neurobiological correlates in internet gaming disorder: A systematic literature review. Frontiers in psychiatry, 9, 166. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2018.00166
Lavoie, R., Dufour, M., Berbiche, D., Therriault, P., Lane, C. (2023). Longitudinal relations between problematic gaming and depression symptoms among young adults. Journal of Behavioral Addictions, 12(1), 76–87. https://doi.org/10.1556/2006.2023.00006
Liao, Y., Zhang, L., Huang, Q. (2023). Executive function and emotion regulation in internet gaming disorder: A neuroimaging study. NeuroImage: Clinical, 39, 103134. https://doi.org/10.1016/j.nicl.2023.103134
Marszał-Wiśniewska, M., Fajkowska, M. (2010). Właściwości psychometryczne Kwestionariusza Poznawczej Regulacji Emocji (Cognitive Emotion Regulation Questionnaire; CERQ)-wyniki badań na polskiej próbie. Studia Psychologiczne (eng. Psychological Studies), 49.
Marszałkowski, J., Biedermann, S., Rutkowski, E. (2023). The Game Industry of Poland – Report 2023. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. (Pobrano z:) Mehroof, M., Griffiths, M. D. (2010). Online gaming addiction: The role of sensation seeking, self-control, neuroticism, aggression, state anxiety, and trait anxiety. Cyberpsychology, behavior, and social networking, 13(3), 313-316. https://doi.org/10.1089/cyber.2009.0229
Mills, J. F., Green, K., Reddon, J. R. (2005). An evaluation of the Psychache Scale on an offender population. Suicide and Life-Threatening Behavior, 35(5), 570-580.
Morales, S., Barros, J. (2022). Mental Pain Surrounding Suicidal Behaviour: A Review of What Has Been Described and Clinical Recommendations for Help. Frontiers in psychiatry, 12, 750651. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2021.750651
Murray, A., Mannion, A., Chen, J. L., Leader, G. (2022). Gaming disorder in adults with autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 52, 2762–2769. https://doi.org/10.1007/s10803-021-05138-x
Müller, T., Bonnaire, C. (2021). Intrapersonal and interpersonal emotion regulation and identity: A preliminary study of avatar identification and gaming in adolescents and young adults. Psychiatry research, 295, 113627. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113627
Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B. E., Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination. Perspectives on psychological science, 3(5), 400-424.
Olié, E., Guillaume, S., Jaussent, I., Courtet, P., Jollant, F. (2010). Higher psychological pain during a major depressive episode may be a factor of vulnerability to suicidal ideation and act. Journal of Affective Disorders, 120(1-3), 226-230. https://doi.org/10.1016/j.jad.2009.03.013
Ock, C. M., Lee, H. S., Chae, J., Kim, H. (2025). Effectiveness of Non-Pharmacological Interventions on Gaming Disorder: A Systematic Review and Meta-Analysis. Psychiatry investigation, 22(5), 490–503. https://doi.org/10.30773/pi.2024.0358
Orbach, I., Mikulincer, M., Gilboa-Schechtman, E., Sirota, P. (2003) Mental pain and its relationship to suicidality and life meaning. Suicide and Life-Threatening Behavior, 33(3), 231-241. https://doi.org/10.1521/suli.33.3.231.23213
Ostinelli, E. G., Zangani, C., Giordano, B., Maestri, D., Gambini, O., D’Agostino, A., Furukawa, T. E., Purgato, M. (2021). Depressive symptoms and depression in individuals with internet gaming disorder: A systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 284, 136-142. https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.02.014
Pallavicini, F., Pepe, A., Mantovani, F. (2022). The effects of playing video games on stress, anxiety, depression, loneliness, and gaming disorder during the early stages of the COVID-19 pandemic: PRISMA systematic review. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 25(6), 334-354. https://doi.org/10.1089/cyber.2021.0252
Patterson, C. B. (2020). Open world empire: Race, erotics, and the global rise of video games (Vol. 26). NYU Press.
Pontes, H. M., Griffiths, M. D. (2014). Assessment of internet gaming disorder in clinical research: Past and present perspectives. Clinical Research and Regulatory Affairs, 31(2–4), 35–48. https://doi.org/10.3109/10601333.2014.962748
Satapathy, P., Khatib, M. N., Balaraman, A. K., Roopashree, R., Kaur, M., Srivastava, M., Barwal, A., Siva Prasad, G. V., Rajput, P., Syed, R., Sharma, G., Kumar, S., Singh, M. P., Bushi, G., Chilakam, N., Pandey, S., Brar, M., Mehta, R., Sah, S., Gaidhane, A. M., Abu Serhan, H., & Samal, S. K. (2025). Burden of gaming disorder among adolescents: A systematic review and meta-analysis. Public Health in Practice, 9, 100565. https://doi.org/10.1016/j.puhip.2024.100565
Schluter, R., Proyer, R. T., Hock, M. (2022). Neurocognitive correlates of emotion dysregulation in internet gaming disorder. Journal of Behavioral Addictions, 11(4), 950–961. https://doi.org/10.1556/2006.2022.00067
Sepede, G., Tavino, M., Santacroce, R., Fiori, F., Salerno, R. M., Di Giannantonio, M. (2016). Functional magnetic resonance imaging of internet addiction in young adults. World Journal of Radiology, 8(2), 210–225. https://doi.org/10.4329/wjr.v8.i2.210
Shneidman, E. S. (1993). Suicide as psychache: A clinical approach to self-destructive behavior. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers
Teng, Z., Pontes, H. M., Nie, Q., Griffiths, M. D., Guo, C. (2021). Depression and anxiety symptoms associated with internet gaming disorder before and during the COVID-19 pandemic: A longitudinal study. Journal of Behavioral Addictions, 10(1), 169-180. https://doi.org/10.1556/2006.2021.00016
T'ng, S. T., Ho, K. H., Sim, D. E., Yu, C. H., Wong, P. Y. (2020). The mediating effect of Internet gaming disorder's symptoms on loneliness and aggression among undergraduate students and working adults in Malaysia. PsyCh journal, 9(1), 96-107. https://doi.org/10.1002/pchj.320
Torres-Rodríguez, A., Griffiths, M. D., Carbonell, X., Oberst, U. (2018). Internet Gaming Disorder in adolescence: Psychological characteristics of a clinical sample. Journal of Behavioral Addictions, 7(3), 707–718. https://doi.org/10.1556/2006.7.2018.75
Turner, A. (2024). Worldwide Gamers Statistics: User Numbers, Demographics, & Region. (Pobrano z:) https://www.bankmycell.com/blog/how-many-people-play-video-games#:~:text=Worldwide%20Gamers%20Statistics%3A%20User%20Numbers,billion%20in%20the%20same%20year (Dostęp: 04.02.2025)
Vallejo-Achón, C., Martínez-Delgado, B., Fernández-Álvarez, J. (2024). Emotion regulation deficits in behavioral addictions: A systematic review and meta-analysis. Clinical Psychology Review, 98, 102252. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2023.102252
Villani, D., Carissoli, C., Triberti, S., Marchetti, A., Gilli, G., Riva, G. (2018). Videogames for emotion regulation: a systematic review. Games for health journal, 7(2), 85-99. https://doi.org/10.1089/g4h.2017.0108
Walenda, A., Bogusz, K., Kopera, M., Jakubczyk, A., Wojnar, M., Kucharska, K. (2021). Emotion regulation in binge eating disorder. Psychiatria Polska, 55(6), 1433-1448. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/122212
Wojtczak, M., Walenda, A., Kucharska, K. (2024). Zmiany w strukturze mózgu u osób z zaburzeniami związanymi z grami. Przegląd badań neuroobrazowych. Psychiatria Polska, 58(6), 1047-1066. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/167394
Wong, H. Y., Mo, H. Y., Potenza, M. N., Chan, M. N. M., Lau, W. M., Chui, T. K., Pakpour, A. H., Lin, C.-Y. (2020). Relationships between Severity of Internet Gaming Disorder, Severity of Problematic Social Media Use, Sleep Quality and Psychological Distress. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(6), 1879. https://doi.org/10.3390/ijerph17061879
World Health Organization. (2023). International statistical classification of diseases and related health problems (11th revision). https://icd.who.int/
Zhou, R., Morita, N., Ogai, Y., Saito, T., Zhang, X., Yang, W., & Yang, F. (2024). Meta-analysis of Internet Gaming Disorder prevalence: Assessing the impacts of DSM-5 and ICD-11 diagnostic criteria. International Journal of Environmental Research and Public Health, 21(6), 700. https://doi.org/10.3390/ijerph21060700
Yen, J. Y., Yeh, Y. C., Wang, P. W., Liu, T. L., Chen, Y. Y., Ko, C. H. (2018). Emotional regulation in young adults with internet gaming disorder. International journal of environmental research and public health, 15(1), 30. https://doi.org/10.3390/ijerph15010030
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio