Słowa kluczowe
adolescencja
niepełnosprawność intelektualna
odporność psychiczna
Jak cytować
Abstrakt
Celem prezentowanych badań była adaptacja Skali Odporności Psychicznej – Profil Osobistych Zasobów Wyzwalających na grupie 357 uczniów (178 adolescentów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim oraz 179 uczniów w normie intelektualnej) oraz wstępna analiza jej właściwości psychometrycznych. Należy podkreślić, że z uwagi na fakt, iż podłoże teoretyczne zrealizowanych analiz stanowiła teoria resilience, respondenci doznali w biegu życia różnego rodzaju trudności. Skala Odporności Psychicznej – Profil Osobistych Zasobów Wyzwalających służy do pomiaru tych osobowościowych cech osoby, które umożliwiają jej skuteczniejsze radzenie sobie z różnymi trudnościami i przeciwnościami losu (Prince-Embury, 2006). Pierwszy etap psychometrycznej weryfikacji stanowiło sprawdzenie charakterystyk opisowych i rozkładu. Następnie przeprowadzono analizę rzetelności oraz procedurę konfirmacyjnej analizy czynnikowej. Ostatni etap adaptacji stanowiła standaryzacja wyników i przygotowanie norm. W efekcie przeprowadzonych analiz można uznać, że Skala Odporności Psychicznej – Profil Osobistych Zasobów Wyzwalających jest narzędziem o zadowalających właściwościach psychometrycznych.
Bibliografia
Borucka, A., Ostaszewski, K. (2008). Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia. Medycyna Wieku Rozwojowego, 12, 587-597.
Clark, M., Adams, D. (2021). Resilience in Autism and Intellectual Disability: a Systematic Review. Review Journal of Autism and Developmental Disorders, 9, 39–53. https://doi.org/10.1007/s40489-021-00239-w
Gilmore, L., Campbell, M., Shochet, I., Garland, R., Smyth, T., Roberts, C., West, D. (2014). Promoting Resilience in Children with Intellectual Disability: A Randomized Controlled Trial in Australian Schools. (In:) S. Prince-Embury, D.H. Saklofske (eds.), Resilience Interventions for Youth in Diverse Populations, 353-373. New York: Springer.
Gilmore, L., Campbell, M., Shochet, I., Roberts, C. (2013). Resiliency profiles of children with intellectual disability and their typically developing peers. Psychology in the Schools, 50, 1032-1043. https://doi.org/10.1002/pits.21728
Hall, A., Theron, L. (2016a). Resilience processes supporting adolescents with intellectual disability: A multiple case study. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 54(1), 45-62. https://doi.org/10.1352/1934-9556-54.1.45
Hall, A., Theron, L. (2016b). How school ecologies facilitate resilience among adolescents with intellectual disability: Guidelines for teachers. South African Journal of Education, 36(2), 1-13. https://doi.org/10.15700/saje.v36n2a1154
Halstead, E.J., Hastings, R.P., Griffith, G.M. (2018). Evidence for the Protective and Compensatory Functions of Resilience in Children with Intellectual and Developmental Disabilities. Advances in Neurodevelopmental Disorders, 2(2), 216-223. https://doi.org/10.1007/s41252-018-0065-5
Franczok-Kuczmowska, A. (2022). The meaning of resilience in adulthood. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 51(3), 133-140. https://doi.org/10.34766/fetr.v3i51.1089
Kwiatkowski, P. (2016). Resiliencja rodziny jako źródło pozytywnej adaptacji młodzieży. Wychowanie w Rodzinie, 12(1), 311-343.
Luthar, S.S., Cicchetti, D., Becker, B. (2000). The Construct of Resilience: A Critical Evaluation and Guidelines for Future Work. Child Development, 71(3), 543-562.
Matson, J.L., Terlonge, C., Minshawi, N.F. (2008). Children with intellectual disabilities. W: R.J. Morris, T.R. Kratochwill (ed.), The practice of child therapy, 337-361. Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Mudrecka, I. (2013). Wykorzystanie koncepcji resilience w profilaktyce niedostosowania społecznego i resocjalizacji. Resocjalizacja Polska, 5, 49-61.
O’Donnell, D.A., Schwab-Stone, M.E., Muyeed, A.Z. (2002). Multidimensional Resilience in Urban Children Exposed to Community Violence. Child Development, 73(4), 1265-1282.
Opora, R. (2016). Ewolucja niedostosowania społecznego jako rezultat zmian w zakresie odporności psychicznej i zniekształceń poznawczych. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Prince-Embury, S. (2006). Resiliency Scales for Adolescents. A profile of Personal Strengths. Hartcourt Assessment.
Ryś, M., & Trzęsowska-Greszta, E. (2018). Kształtowanie się i rozwój odporności psychicznej. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 34(2), 164-196.
Sikorska, I. (2016). Odporność psychiczna w okresie dzieciństwa. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sikorska, I. (2017). Resilience in the light of positive psychology- adventure education and adventure therapy. Psychoterapia, 2(181), 75-86.
Talaga, M., Sikorska, I., Jawor, M. (2018). Odporność psychiczna u osób z zaburzeniami afektywnymi i lękowymi a doświadczenia wczesnej traumy- badania pilotażowe. Psychiatria Polska, 52(3), 471-486.
Urban, S. (2012). Agresja młodzieży i odrzucenie rówieśnicze. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Werner, E.E. (1994). Overcoming the odds. Developmental and Behavioral Pediatrics, 15(2), 131-136.