Słowa kluczowe
sexual education
cognitive development
hierarchy of needs
Jak cytować
Abstrakt
W pracy artykule tym zaproponowano nowy model opisujący współoddziaływanie elementów wertykalnej struktury hierarchii potrzeb, prowadzące do podejmowania decyzji i dokonywania wyborów. W szczególności, zastosowany jest on do zagadnienia rozwoju kompetencji dzieci szkolnych i koncentruje się na słabo dotychczas opisanym od strony teoretycznej konflikcie dążenia do przyjemności fizjologicznej (w warstwie popędów) i dążenia do osiągnięcia gratyfikacji, to jest satysfakcji intelektualnej. Ta ostatnia jest głównym motorem wszelkiej samodzielności w procesie zdobywania wiedzy, umiejętności życiowych i etosu pracy u ucznia. Tymczasem łatwość, intensywność i częstość dostępu do przyjemności na poziomie somatycznym (autoerotyzm, prosta rozrywka) stanowi czynnik uzależniający młodą osobę behawioralnie od rozwiązań, nakierowanych na emocje i na unikanie wysiłku i odpowiedzialności.
Bibliografia
APA (2013). DSM-5. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth ed.. American Psychiatric Association.
Bader M. (2010). Męska Seksualność. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
Bandura A. (1999). A social cognitive theory of personality, (w:) Handbook of personality, L. Pervin, O. John (red.), (s. 154-196). New York: Guilford Publications.
Beaton C. (2015). Psychology Today. Materiał: https://www.psychologytoday.com/intl/blog/the-gen-y-guide/201510/why-millennials-are-failing-shack
Bishop G.D. (2000). Psychologia zdrowia, rozdział 11. Wrocław: Wyd. Astrum.
Bocheński J.I.M. (2008). Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów. Wyd. Antyk.
Brambor M. (2004). Budowanie programów nauczania: Integracja języka angielskiego i kultury europejskiej, praca dyplomowa. Studium dla nauczycieli języka angielskiego, Poznań: UAM.
British Medical Journal (16.10.1976). Koluchova's twins. London.
Cervone D. (2004). The architecture of personality. Psychological Review, 111, 183-204.
Childe V.G. (1936). Man Makes Himself. New York, Oxford University Press.
Chodkiewicz J., Gruszczyńska E. (2018). Maladaptive Schemas Among People Addicted to Alcohol: Heterogeneity but not Specificity?. Alcohol and Alcoholism, 53(6).
Curry A. (2008). Gobekli Tepe: The World’s First Temple?. Smithsonian Magazine.
de Loyola I. (1526). Ćwiczenia duchowe. Artykuł 23 ( Fundament ).
de Mello A. (2015). Przebudzenie. Poznań: Zysk i s-ka.
de Mello A. (wyd. 2009). Wezwanie do miłości. Poznań: Zysk i s-ka.
Dudek B., Koniarek J., Szymczak W. (2007). Stres związany z pracą a teoria zachowania zasobów Stevana Hobfolla. Medycyna Pracy, 58(4), 317-325.
Ebbinghaus H. (1885). Über das Gedchtnis. Untersuchungen zur experimentellen Psychologie. Leipzig: Duncker & Humblot. Ed. ang.: (1913). Memory. A Contribution to Experimental Psychology. Teachers College, New York: Columbia University (Reprint 1999. Bristol: Thoemmes Press).
Eldredge J. (2010). Dzikie serce. Tęsknoty męskiej duszy. Poznań: W Drodze.
Elliot A.J., Covington M.V. (2001). Educational Psychology Review, 13, 73.
Ellis A. (1956). Rational Psychotherapy. Chicago: APA Press.
Ellis A., MacLaren C. (2011). Terapia racjonalno-emotywna. Podręcznik. Gliwice: Helion.
Erikson E.H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Rebis.
Freud S. (1929). Kultura jako źródło cierpień. Wydawnictwo Aletheia.
Greenwald A.G., Farnham S.D. (2000). Using the Implicit Association Test to Measure Self-esteem and Self-concept. Journal of Personality and Social Psychology, 79/6, 1022-1038.
Grela-Parandyk M. (2015). Terapeutka uzależnień, związana z Kliniką Psychiatryczną Szpitala Uniwersytetu Warszawskiego na Bródnie. Informacja prywatna.
Gruszczyńska E. (2007). Susan Folkman rozszerzenie klasycznego modelu stresu i radzenia sobie: o roli i znaczeniu emocji pozytywnych. Studia Psychologica, 7, 285-297.
Grzesiuk L. (red.) (2016). Psychoterapia: podręcznik akademicki. Warszawa: Eneteia – Wydawnictwo Psychologii i Kultury, s. 248.
Hegedus A.M., Alterman A.I., Tarter R.E. (1984). Learning Achievement in Sons of Alcoholics. Wiley Online Library, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1530-0277.1984.tb05522.x
Heszen-Niejodek I., Gruszczyńska E. (2004). Wymiar duchowy człowieka, jego znaczenie w psychologii zdrowia i jego pomiar. Przegląd Psychologiczny, 47(1), 15-31.
Higgins, E.T. (1987). Self-discrepancy: A theory relating self and affect. Psychological Review, 94, 319-340.
Horkheimer M. (1967). Zur Kritik der instrumentellen Vernunft: aus d. Vorträgen u. Aufzeichn. seit Kriegsendem. Frankfurt am Main.
http://historiasztuki.com.pl/strony/020-00-01b-ANTYKULTURA-TOLERANCJA.html
https://doi.org/10.1023/A:1009009018235
https://www.pbs.org/wgbh/nova/transcripts/2112gchild.html
https://www.piens.pl/wp-content/uploads/2018/04/manifest-komunistyczny.pdf
Jellinek E.M. (1952). Phases of alcohol addiction. Quarterly Journal of Studies on Alcohol, 13(4), 673–684.
Jezierski K. (2010). Zagadnienie tożsamości w ujęciach Dana P. McAdamsa i Erika H. Eriksona. Psychologia Rozwojowa, 15(4), 93-102.
Karoń K. (2018). Historia antykultury. Warszawa: Nakład własny autora.
Kofta M., Doliński D. (2000). Poznawcze podejście do osobowości, (w:) Psychologia. Podręcznik akademicki, J. Strelau (red.), t. 3, s. 561-600, Gdańsk: GWP.
Kohlberg L. (1981). Essays on Moral Development. T. I. The Philosophy of Moral Development: Moral Stages and Idea of Justice. New York: Harper and Row.
Korczak J. (1996). Spowiedź motyla, (w:) Sława. Opowiadania (1898-1914), 113-181, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Latona.
Kozielecki J. (1987). Koncepcja transgresyjna człowieka. Analiza psychologiczna. Warszawa: PWN.
Kruszelnicki W. (2016). Neomarksizm jako fundament radykalnej teorii edukacji. Teraźniejszość-Człowiek-Edukacja 19(173), 8-30.
Kuczyński T. (2018). Ateizm Błędem Poznawczym. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy.
Lazarus R., Folkman S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping. New York: Springer.
Lenneberg, E.H. (1967). Biological foundations of language. New York: Wiley.
Leon XIII (1891). Encyklika papieska Rerum Novarum.
Lipka A. (2013). Pracoholizm w ujęciu ekonomii behawioralnej i tradycyjnej. The Central European Journal of Social Sciences and Humanities, 148, 9-28.
Marciniak M., Przybyszewska D. (2017). Gry sieciowe a rozwój kompetencji społecznych młodzieży. Świat Małego Dziecka, Poznań: UAM.
Marcuse H. (1955). Eros i cywilizacja. Warszawa: Wydawnictwo Muza.
Marcuse H. (1964). Człowiek jednowymiarowy. Warszawa: PWN.
Maslow A.H. (1971). The Farther Reaches of Human Nature. New York: Viking. (1973) England: Penguin Books.
Mellibruda J. (1997). Psychologiczne koncepcje mechanizmów uzależnienia. Materiał: http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/50-artykuly/675-psychologiczna-koncepcja-mechanizmow-uzaleznienia.html
Mischel W., Shoda Y. (1995). A cognitive-affective system theory of personality: Reconceptualizing situations, dispositions, dynamics, and invariance in personality structure. Psychological Review 102/2, 246-268.
Mischel W., Shoda Y. (2008). Toward a unified theory of personality: Integrating dispositions and processing dynamics within the cognitive-affective processing system, (w:) Handbook of personality, O.P. John, R. Robins, L.A. Pervin (red.), s. 208-241. New York: Guilford Press.
Nęcka E. (2000). Pobudzenie intelektu. Zarys formalnej teorii inteligencji. Kraków: Universitas.
Nęcka E. (2002). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP.
Oatley K., Jenkins J. (2003). Zrozumieć emocje. Warszawa: PWN.
Padesky Ch.A., Greenberger D. (wyd. drugie 2018). Umysł ponad nastrojem. Kraków: Wyd. UJ.
Parsons T. (1959). The School Class as a Social System: Some of Its Functions in American Society. Harvard Educational Review, 29(4).
PBS.org (4.03.1997). Secret of the Wild Child, program telewizyjny. Transkrypcja:
Pervin L.A. red. (2015). Goal Concepts in Personality and Social Psychology. London & New York: Psychology Press.
Peterson Ch., Seligman M.E.P. (2004). Character Strengths and Virtues. A handbook and classification, Oxford Universtity Press.
Piaget J. (1966a). Narodziny inteligencji dziecka. Warszawa: PWN.
Piaget J. (1966b). Studia z psychologii dziecka. Warszawa: PWN.
Pietrachowicz M. (2019). Emocjonalni szantażyści. Artykuł w miesięczniku O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą 3(51).
Sansone C., Harackiewicz J.M., red. nauk. (2000). Intrinsic and Extrinsic Motivation. The Search for Optimal Motivation and Performance. San Diego/London: Academic Press.
Seligman M.E.P. (2005). Prawdziwe szczęście. Psychologia pozytywna a urzeczywistnienie naszych możliwości trwałego spełnienia. Poznań: Media Rodzina.
Sikora R. (2014). Zachowania seksualne młodzieży i młodych dorosłych – przegląd badań. . Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 4(20), 296-307.
Sikora R., Greszta E. (2014). Strategie radzenia sobie ze stresem a występowanie symptomów depresyjnych u młodzieży w wieku 13–16 lat. Psychologia Rozwojowa (19).
Sitkowska S. (2000). Poradnia Przystań Psychologiczna, Warszawa. Informacja prywatna.
Smith C.A., Lazarus R.S. (1990), (w:) Pervin L.A. (red.). Handbook of Personality: Theory and Research, rozdział 23. New York: Guilford.
Sochocka K., van Laere K. (2016). Jak chronić dziecko przed nałogowymi zachowaniami?. Warszawa: Fundacja Poza Schematami.
Stemplewska-Żakowicz K., Zalewski B., Suszek H., Fira-Krempa E., Kobylińska D. (2009). Relacyjnie ustrukturalizowany umysł. Model teoretyczny. Przegląd Psychologiczny, 52/1.
Strelau J. (1969). Temperament i typ układu nerwowego (2. wyd. 1974). Warszawa: PWN.
Strelau J. (red.) (2004). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Psychologia ogólna, Gdańsk: GWP.
Strzałecki A. (2001). Czas psychologiczny a prawdopodobieństwo subiektywne osiągania celów życiowych, Studia Psychologica 2, 35-49.
Williams M., Penman D. (2014). Mindfulness. Trening uważności. Warszawa: Wyd. Samo Sedno.
Wojciszke B. (2009). Psychologia miłości (nowe wyd. 2014). Gdańsk: GWP.
Wojciszke B. (2010). Sprawczość i wspólnotowość. Podstawowe wymiary spostrzegania społecznego. Gdańsk: GWP.
Wright T.P. (1936). Factors Affecting the Cost of Airplanes, Journal of Aeronautical Sciences, 3(4), 122–128.
Wysocka E., Ostafińska-Molik B. (2015). Zaburzenia przystosowania młodzieży a style wychowania w rodzinie. Pedagogika Społeczna, 4(58); 55-79.
Zaborowski Z. (1986). Psychospołeczne problemy sprawiedliwości i równości. Warszawa: PWN.
Zimmerman B.J., Bandura A., Martinez-Pons M. (1992). Self-Motivation for Academic Attainment: The Role of Self-Efficacy Beliefs and Personal Goal Setting. American Educational Research Journal, materiał: https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.3102/0002831202900366